Όταν ο Αντόνιο ξέχασε τον Αλέξη...

Οι συζητήσεις για την ιστορία των κομμάτων έχουν πάντα ενδιαφέρον. Αναφέρομαι, φυσικά, στα κόμματα με ιστορικό και ιδεολογικό βάθος και όχι στα κόμματα ευκαιρίας. Και είναι πάντα ζητούμενο για τον (εκάστοτε) αρχηγό κατά πόσο σέβεται την ιστορία του κόμματος, αν παίρνει τη σκυτάλη από τον προκάτοχο και τη συνεχίζει στην (περίπου) ίδια διαδρομή, πόσο το προσαρμόζει στα νέα δεδομένα κλπ.

Από αυτή την άποψη, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από όλες τις πλευρές έχει η εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ. Αν, φυσικά, θεωρούμε πως (με την πολύ ευρεία έννοια) αποτελεί τη συνέχεια του ΚΚΕ Εσωτερικού, της ΕΑΡ και του Συνασπισμού. Βεβαίως, όσοι έχουν διαβάσει τα συνεδριακά κείμενα ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζουν με πόση ευκολία έχει προσπεράσει όλα τα προαναφερθέντα σχήματα και ουσιαστικά τα έχει απαξιώσει. Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση.

Φεύγοντας από τα κυβερνητικά πεπραγμένα του, από το επίπεδο του στελεχικού δυναμικού του, από την ρητορική του, από την ταύτισή του με κάποια λούμπεν κομμάτια της κοινωνίας κ.λπ., θέλω να επικεντρωθώ στο πεδίο της ιδεολογίας του.

Επί χρόνια ο εχθρός του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν μόνο ο περίφημος νεοφιλελευθερισμός, αλλά και η σοσιαλδημοκρατία. Θα έλεγα κυρίως η σοσιαλδημοκρατία, την οποία τα στελέχη του ξόρκιζαν και απαξίωναν ως μεταλλαγμένη, πλήρως ενταγμένη στο σύστημα ή και ταυτισμένη με ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Η σκληρή κριτική γινόταν είτε για την εγχώρια (βλ. ΠΑΣΟΚ), είτε για την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.

Παρά ταύτα, αυτή τη σοσιαλδημοκρατία που ο ίδιος ο κ. Τσίπρας καθύβριζε επί χρόνια −ποιος δεν θυμάται π.χ. τα Ολαντρέου και τόσα άλλα θλιβερά− όταν έγινε πρωθυπουργός άρχισε να προσεγγίζει. Να θέλει να είναι μέρος της, να συμμετέχει στις ευρωπαϊκές διεργασίες ως παρατηρητής, να παριστάνει ότι πρέπει να οικοδομηθούν γέφυρες μαζί της και άλλα τέτοια υποκριτικά. Για λόγους αμιγώς αριθμητικούς οι σοσιαλιστές τον καλοδέχτηκαν. Παρότι έβγαζαν φλύκταινες το πρώτο διάστημα τόσο με τις επιλογές που έκανε με τους βαρουφάκηδες και το σκίσιμο των μνημονίων, όσο και με τη συνεργασία με τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ του Πάνου Καμμένου.

Όσο ήταν στην κυβέρνηση της χώρας, οι ευρωσοσιαλιστές έκαναν τα στραβά μάτια και τον δεχόντουσαν στους κόλπους τους. Όταν άρχισε, όμως, η μεγάλη φθορά του ΣΥΡΙΖΑ αυτά σταδιακά περιορίστηκαν και τώρα, μάλλον από κεκτημένη ταχύτητα, συνεχίζουν να τον δέχονται στις συνεδριάσεις τους, έστω και αν δεν παίζει κανέναν ρόλο.

Και ερχόμαστε στα γεγονότα. Λίγες μέρες μετά την εκλογή του στην ηγεσία του Κινήματος Αλλαγής, στις 16 Δεκεμβρίου, ο Νίκος Ανδρουλάκης βρέθηκε στα γνώριμά του λημέρια στις Βρυξέλλες, προκειμένου να πάρει μέρος στην προ-σύνοδο των ευρωσιαλιστών. Εκεί ήταν η πρώτη φορά που θα βρισκόταν σε κοινό πολιτικό μετερίζι με τον Αλέξη Τσίπρα. Σε αυτές τις συναντήσεις, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είχε τη δυνατότητα να καθίσει στο ίδιο τραπέζι, μεταξύ άλλων, και με τον πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα. Παρότι το αδερφό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ στην Πορτογαλία είναι το Μπλόκο, με τον πολιτικό αμοραλισμό που τον διακατέχει, δεν είχε δυσκολία να παριστάνει τον υποστηρικτή του Κόστα.

Τότε, λοιπόν, υπήρχαν δημοσιεύματα ότι ο δημοφιλής Πορτογάλος πολιτικός προσκάλεσε τον κ. Τσίπρα στη Λισσαβώνα για να τον στηρίξει στην προεκλογική του εκστρατεία. Ακούγεται ωραίο για να είναι αληθινό, καθώς οι μέρες κύλησαν, οι πορτογαλικές εκλογές έγιναν, ο Κόστα σάρωσε (σ.σ: εν αντιθέσει με το Μπλόκο που ηττήθηκε), αλλά κανένας Τσίπρας δεν ταξίδεψε στην Πορτογαλία. Όχι φυσικά γιατί δεν ήθελε, αλλά γιατί, όπως πληροφορούμαι, δεν έλαβε καμία πρόσκληση. Και δεν έλαβε όχι γατί είναι αφιλόξενος ή ξεχασιάρης ο κ. Κόστα, αλλά γιατί πλέον σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο κ. Τσίπρας δεν εκπροσωπεί τίποτα. Δεν θα προσέφερε, δηλαδή, κάτι στον προεκλογικό αγώνα του η παρουσία του Αλέξη στη Λισσαβώνα. Είναι απλώς άλλος έναν πρώην, χωρίς κανένα ιδιαίτερο ειδικό βάρος. Κάπως έτσι, συνεπώς, η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία κλείνει σιγά-σιγά την πόρτα στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και την ανοίγει στον πρόεδρο του Κινήματος Αλλαγής.