Ανδρέας Λοβέρδος: Μπορούμε και πάλι να γίνουμε ηγέτιδα δύναμη

Κύριε Λοβέρδο, γιατί αποφασίσατε να βάλετε υποψηφιότητα;
Η απόφαση δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας στενής προσωπικής φιλοδοξίας. Είναι η προσπάθεια να εκφραστεί ένα συντεταγμένο πρόγραμμα θέσεων, το σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό στίγμα του ΠΑΣΟΚ, και βεβαίως η προσέλκυση του μοντέρνου κινήματος της κλιματικής κρίσης, που αναδεικνύεται πλέον σε όλη την Ευρώπη ως η νέα πολιτική οικολογία. Μέσα στο εγχώριο πολιτικό παίγνιο να αναδειχθεί ο πράσινος-σοσιαλδημοκρατικός πόλος που θα αναχαιτίσει τον λαϊκιστή ΣΥΡΙΖΑ, και θα ασκήσει αρχικά μεταρρυθμιστική, υπεύθυνη και αποτελεσματική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση που σήμερα εκλείπει. Τέλος, θα επιχειρήσει να φέρει κοντά στο σύγχρονο κόμμα, που θα χτίσουμε, χιλιάδες ανθρώπους που απομακρύνθηκαν αλλά και όλους τους νέους ανθρώπους που διψάνε για συμμετοχή, χωρίς αυτό να εκπληρώνεται ιδανικά υπό τις παρούσες συνθήκες ούτε στον δικό μας χώρο, ούτε στα υπόλοιπα κόμματα. Ο κόσμος δυσπιστεί και έχει δίκιο.

 Τι είναι αυτό που διακρίνει τη δική σας υποψηφιότητα σε σχέση με τους αντιπάλους σας, ποιο είναι το δικό σας ατού;
Είμαι ρεαλιστής και ειλικρινής, αναγνωρίζω ότι οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τους πολιτικούς, καταλογίζοντάς τους ψεύδος και νοοτροπία κατεστημένων μηχανισμών. Γι’ αυτό μιλάω για το ΠΑΣΟΚ της κοινωνίας και απευθύνομαι σε 11 εκατομμύρια  Έλληνες, στο εθνικό ακροατήριο. Ζητώ τη μαζική συμμετοχή των πολιτών για να τσακίσουμε τους κομματικούς μηχανισμούς και, στη συνέχεια, τη γραφειοκρατία, που καταδυναστεύουν το πολιτικό σκηνικό και ταπεινώνουν τους πολίτες. Μιλάω για την αλλαγή ως αλήθεια και όχι ως σύνθημα ευκαιρίας.

Τι θα κρίνει την εκλογή αρχηγού στο ΚΙΝΑΛ; Το συναίσθημα, οι θέσεις, η διάθεση ή όχι συνεργασιών, η προοπτική εξουσίας; Και εσείς πού θα ρίξετε το βάρος;
Στην ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και την πατρίδα. Αυτό είναι το πρόταγμά μου για ένα κόμμα πατριωτικό, μεταρρυθμιστικό, προοδευτικό που θα πρωταγωνιστεί στο πολιτικό σκηνικό και δεν θα είναι συμπλήρωμα κανενός. Για αυτό το κάλεσμά μου αφορά όλους τους πολίτες που αγωνιούν για το μέλλον και θέλουν να ξεφύγει η χώρα από το άγονο δίπολο που κυριαρχεί. Η μαζική τους συμμετοχή στις εκλογές μας δεν θα κρίνει μόνο το εκλογικό αποτέλεσμα στο ΠΑΣΟΚ αλλά και την προοπτική της χώρας.

Ενώ στην Ευρώπη η Κεντροαριστερά ανακάμπτει, στην Ελλάδα το ΚΙΝΑΛ βρίσκεται, εδώ και καιρό, στην κατηγορία «μικρά κόμματα». Τι θα κάνετε για να αντιστρέψετε το πρόβλημα αξιοπιστίας που καθήλωσε το κόμμα σας επί μία δεκαετία σε αυτά τα ποσοστά; Πώς θα ξεχάσουν οι πολίτες όχι τα μνημόνια αλλά το τι οδήγησε σε αυτά;
Δεν θέλω να ξεχάσουν τίποτα. Χωρίς τη μνήμη όσων έγιναν δεν υπάρχει η προστασία από την επανάληψή τους. Στην Ευρώπη το υπόδειγμα της σοσιαλδημοκρατίας έχει ως όρο ύπαρξης την κυβερνώσα προοπτική. Ο Βίλι Μπραντ έλεγε ότι οι σοσιαλδημοκράτες ιδρύουμε κόμματα για να κυβερνούμε. Και για να γίνει αυτό, θα πρέπει να μιλήσουμε για το μέλλον.

Στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, μετά από αρκετό καιρό, το Κίνημα Αλλαγής εμφανίζει σημάδια δημοκοπικής ανάκαμψης. Πέρα από τη συγκίνηση για τον χαμό της Φώφης Γεννηματά και το ενδιαφέρον που προκαλεί η εκλογή αρχηγού, ποιες θα είναι οι δικές σας πρώτες, όχι συμβολικές, αλλά ουσιαστικές κινήσεις που θα κάνετε ώστε να διατηρηθεί και να αυξηθεί το ενδιαφέρον της κοινωνίας;
Όντως. Η Φώφη, φεύγοντας, συγκίνησε το πανελλήνιο, κι ήταν σαν έριξε το φως της στην παράταξη. Η μεγάλη πρόκληση για εμάς είναι να φτιάξουμε ένα ανοιχτό κόμμα, με διαδικασίες συμμετοχικές. Έχω δηλώσει πως θα φέρω για πρώτη φορά τα δημοψηφίσματα στις μεγάλες αποφάσεις, ότι θα δημιουργήσουμε ενεργό διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες των πολιτών, ότι θα φέρουμε στη δημόσια σφαίρα την νεολαία που αρνείται σήμερα να συμμετέχει. Θέλουμε να γίνουμε ένα μοντέρνο κόμμα της «όντως» πραγματικότητας της ζωής, της αληθινής κοινωνίας, των αγωνιών των ανθρώπων. Αυτή η ανοιχτή, προσβάσιμη, δίκαιη και προσπελάσιμη εξωστρέφεια για τον κάθε νέο ή έμπειρο πολίτη ευελπιστώ να δημιουργήσει ελκυστικότητα, ενδιαφέρον της κοινωνίας και συμμετοχικότητα.

 Οι μεταρρυθμίσεις έχουν πολιτικό κόστος. Χρειάζονται συναινέσεις με τους πολιτικούς αντιπάλους και συγκρούσεις με κοινωνικές ομάδες και τα οργανωμένα συμφέροντα. Μπορείτε να πείσετε τους δύσπιστους πολίτες ότι είστε έτοιμος να το αναλάβετε;
Στη διαδρομή μου έχω αποδείξει ότι το πολιτικό κόστος είναι το μόνο που δεν φοβάμαι. Οι θέσεις μου είναι πάντοτε σαφείς και ξεκάθαρες, όπως και οι πράξεις μου. Μπορεί κανείς να διαφωνεί ή να συμφωνεί μαζί μου, σίγουρα όμως δεν θα αναρωτηθεί ποτέ εάν έχω θέση για τα ζητήματα της χώρας. Είμαι συνεπής σοσιαλδημοκράτης και επομένως συνεπής μεταρρυθμιστής. Βάζω πρώτα από όλα την ανάγκη να μεταρρυθμίσουμε το ίδιο το κράτος, ώστε να υπηρετεί με αποτελεσματικότητα τον πολίτη.

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ προβάλλει τη σοσιαλδημοκρατία ως τη δική του πρόταση εξουσίας, αλλά το έργο του «επαναπατρισμού» των χαμένων κεντρώων ψηφοφόρων δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Το πρόβλημα είναι διπλό: από τη μία, το σύγχρονο προφίλ της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που στελεχώθηκε από μερικά από τα πιο αξιόλογα στελέχη του δικού σας χώρου, φαίνεται να ικανοποιεί αρκετά τους κεντρώους μετριοπαθείς πολίτες, από την άλλη, ο αρνητισμός, ο λαϊκισμός, η «μαχητικότητα» της αντιπολίτευσης έλκουν τους υπολοίπους. Ποια είναι η πρότασή σας και προς τους μεν και προς τους δε ώστε να μην υπάρχει διγλωσσία αλλά ξεκάθαρη θέση;
Καμία διγλωσσία, καμία ασάφεια. Καλώ όλους τους  Έλληνες και τις Ελληνίδες να επιστρέψουμε με το ΠΑΣΟΚ για να αλλάξουμε τη χώρα. Δεν υπάρχουν διπλά μηνύματα, προσαρμοσμένα σε κάθε ακροατήριο. Δεν συνιστά αυτό πολιτική ευθύτητα, αυτό είναι η γλώσσα των μηχανισμών και των ισορροπιών. Έχω ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα, αυτό προβάλλω και με αυτό ζητάω την ψήφο των πολιτών σήμερα ως υποψήφιος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ και αύριο – εφόσον με προτιμήσουν οι πολίτες– με τη μεγάλη σοσιαλδημοκρατική παράταξη που θα διαμορφώσει την πρόταση για τη διακυβέρνηση της χώρας.

Τι σημαίνει συναισθηματικά για σας το ΠΑΣΟΚ;
Είναι η πολιτική μου πατρίδα. Με το ΠΑΣΟΚ φέραμε τη μεγάλη αλλαγή στη δεκαετία του ’80 και στη συνέχεια εκσυγχρονίσαμε τη χώρα, θέτοντάς τη στον σκληρό πυρήνα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Και όταν χρειάστηκε δώσαμε, μόνοι μας, τη μάχη για να διασώσουμε την κοινωνία και την πατρίδα. Χωρίς καμία σκέψη φυγομαχίας, αναλάβαμε την ευθύνη και αποτρέψαμε τη χρεοκοπία στην πιο δύσκολη στιγμή για ελληνικές κυβερνήσεις από τον πόλεμο έως σήμερα. Τώρα, λοιπόν, υποστηρίζω ότι μπορούμε και πάλι να γίνουμε ηγέτιδα πολιτική δύναμη μαζί με τους πολίτες για το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας.

 Πώς αξιολογείτε την πορεία του κόμματος κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας; Πιστεύετε ότι δίκαια «τιμωρήθηκε»; Από τα δύο μεγάλα και ιστορικά κόμματα της Μεταπολίτευσης, τι ήταν αυτό που έκανε το ΠΑΣΟΚ να διαλυθεί σχεδόν, να διασπαστεί και να αποχωρήσουν τόσα στελέχη του, ενώ η Ν.Δ. κατάφερε, έστω και δύσκολα, να κρατήσει τη θέση της;
Πληρώσαμε τα λάθη όλων. Και δικά μας αλλά κυρίως των άλλων. Ποτέ, όμως, δεν κρυφτήκαμε από την ευθύνη. Στον ορυμαγδό της πρωτοφανούς κρίσης σταθήκαμε απέναντι στον εγχώριο λαϊκισμό και την ευρωπαϊκή ανεπάρκεια, κρατώντας τη χώρα όρθια. Στη δημοκρατία, όμως, δεν υπάρχει δίκαιη ή άδικη «τιμωρία». Όλα είναι πολιτικές επιλογές και για αυτές κρινόμαστε και κρίνουμε. Το ζητούμενο όμως πια δεν είναι τι έγινε, αλλά τι μπορεί να γίνει. Όχι για το ΠΑΣΟΚ, αλλά με το ΠΑΣΟΚ για τη χώρα και τους πολίτες. Δεν μπορεί κανείς να μιλά για πρόοδο και αλλαγή και να μιλά για το χθες. Ο πολίτης ζητά να ακούσει για το σήμερα και το αύριο, το δικό του και της κοινωνίας. Όποιος μιλάει σε ιστορικό χρόνο χάνει το στοίχημα της ιστορίας.

Θα ανακτήσουμε τα σύμβολά μας και το όνομά μας όχι με αίσθημα νοσταλγίας απέναντι στο παρελθόν αλλά με αίσθημα ευθύνης απέναντι στο μέλλον. 

Τι έχετε να πείτε στους συντρόφους σας που έχουν μεταφερθεί στη Ν.Δ.; Και τι σε αυτούς που προσχωρήσαν στον ΣΥΡΙΖΑ;
Στους πρώτους που προφανώς επιζήτησαν μια φιλελεύθερη κανονικότητα, μετά τις περιπέτειες της χώρας από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ότι θα επαναφέρουμε τη γήινη, προοδευτική, κεντρώα παράταξη που θα εξασφαλίσει ευημερία, ανάπτυξη, ασφάλεια. Στους δεύτερους που ενσωματώθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ πιστεύοντας στους ανομολόγητους πόθους του κόμματος για στροφή στη σοσιαλδημοκρατία ή σε προοδευτικές συμμαχίες, ότι δεν τους επαληθεύουν ο δημαγωγικός λόγος, η διπλή γλώσσα και η αναποτελεσματική αντιπολίτευση του κυρίου Τσίπρα. Και στις δυο ομάδες υποσχόμαστε να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο κόμμα, που θα αντλεί τη δύναμη από την ιστορία του ΠΑΣΟΚ, και θα αναφέρεται με όρους σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας στο κεκτημένο της σημερινής Ευρώπης.

 Ποιους περιλαμβάνει η «προοδευτική παράταξη»; Θεωρείτε μέλη της παράταξής σας τα πρόσωπα (ιστορικά ή νεότερα) που έχουν απομακρυνθεί, διαγραφεί, προσχωρήσει σε άλλα κόμματα; Θα τους καλέσετε να στρατευτούν μαζί σας;
Το κάλεσμα θα γίνει την πρώτη βραδιά σε εθνικό επίπεδο για όλους τους  Έλληνες. Μας ενδιαφέρουν οι νέοι, οι φοιτητές, οι εργαζόμενοι, οι αγρότες, η μεσαία τάξη, στην περιφέρεια και τα αστικά κέντρα, οι επιστήμονες, οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες για τους οποίους θα παλέψουμε με ένα σύγχρονο προγραμμα θέσεων, που θα εκφράζει την Ελλάδα της προόδου, της ευημερίας, της δημοκρατίας.

Θέλετε να γίνετε αρχηγός του ΚΙΝΑΛ ή του ΠΑΣΟΚ; Έχει σημασία το όνομα;
Το βράδυ των εκλογών, εφόσον οι πολίτες με επιλέξουν, θα μιλήσω ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Θα δώσω τέλος στα «βαφτίσια». Θα ανακτήσουμε τα σύμβολά μας και το όνομά μας όχι με αίσθημα νοσταλγίας απέναντι στο παρελθόν αλλά με αίσθημα ευθύνης απέναντι στο μέλλον. Στις 5 Δεκεμβρίου επιστρέφουμε με το ΠΑΣΟΚ για την πατρίδα και την κοινωνία.

Πώς πρέπει να είναι ένα μοντέρνο κεντροαριστερό κόμμα του 21ου αιώνα; Μπορείτε να μας πείτε με λίγα λόγια ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το θεωρητικό υπόβαθρο της σοσιαλδημοκρατικής ιδεολογίας που ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες;
Η παγκοσμιοποίηση άλλαξε τα δεδομένα του εθνικού κράτους. Τα σχετικοποίησε. Στη σημερινή πολιτική συγκυρία φαίνεται να απομυθοποιείται το φάντασμα του λαϊκιστικού κύματος της τελευταίας δεκαετίας. Η άνοδος των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων εκφράζει μια διάθεση επιστροφής στις κανονικότητες της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Εδώ πρέπει να σταθούμε στις δομικές παραμέτρους της κλιματικής κρίσης, την εμπειρία της πανδημίας, τη μετανάστευση, τις μεγάλες γεωπολιτικές αλλαγές. Όλα αυτά επιβάλλουν μια κοινωνική και οικολογική ατζέντα που μετακινεί το κέντρο βάρους του κομματικού ανταγωνισμού. Μονομερείς πολιτικές προσεγγίσεις αδυνατίζουν. Κερδίζουν έδαφος πολιτικές πολιτικές που αρνούνται την απλοποίηση των προβλημάτων. Εδώ η σοσιαλδημοκρατική παράδοση έχει εφόδια. Εμείς θα πορευτούμε σε πολύ στενή συνεργασία με τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης. Δεν θα είναι ευκαιριακή, αλλά μόνιμη και σταθερή.

Κρίνετε απαραίτητη την ιδεολογική ανανέωση του χώρου σας; Ποιοι είναι οι σύμμαχοι και ποιοι οι αντίπαλοι;
Θα απαντήσω με ένα λεκτικό σχήμα που δείχνει τα όρια, τις συνθέσεις και τις ανατροπές που θα επέλθουν: θα επαναπατρίσουμε ψηφοφόρους απο ΣΥΡΙΖΑ, θα σταθούμε εμπόδιο όμως στη βουλιμία της λαϊκιστικής και ανορθολογικής ηγεσίας του. Θα κερδίζουμε το άστεγο κέντρο και τους φιλελεύθερους πολίτες και θα ενεργοποιήσουμε την Κεντροαριστερά, την ανανεωτική Αριστερά μέχρι τη ρεαλιστική πολιτική οικολογία. Η νέα και σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία και η πράσινη διακυβέρνηση θα είναι το σύνθημά μας.

Νομίζετε ότι το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας του 21ου αιώνα θα είναι πιο αριστερό ή πιο δεξιό; Ή δεν έχουν νόημα πια αυτά τα πρόσημα; Ποια είναι σήμερα η ουσιαστική ιδεολογική σύγκρουση που μπορεί να πείσει την κοινωνία να συστρατευτεί;
Το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας θα είναι πραγματιστικό και αποτελεσματικό. Οι σοσιαλδημοκράτες είμαστε η μόνη πολιτική δύναμη που μπορεί να συνδυάσει την αποτελεσματικότητα με τη δικαιοσύνη, και το έχουμε αποδείξει. Απέναντι στις κοσμογονικές αλλαγές που φέρνουν η επιστήμη και η τεχνολογία δεν στεκόμαστε ούτε ως αρνητές ούτε ως αμήχανοι. Δίνουμε τις απαντήσεις για την αλλαγή που ήδη έχει ξεκινήσει, θωρακίζοντας τη δημοκρατική λειτουργία της Πολιτείας και διασφαλίζοντας ότι δεν θα αφήσουμε κανέναν πίσω σε αυτή την πορεία. 

---

Διαβάστε ακόμα:
Αφιέρωμα στην σοσιαλδημοκρατία - γράφουν οι: Κώστας Σημίτης, Ευάγγελος Βενιζέλος, Νίκος Αλιβιζάτος, Τάσος Γιαννίτσης, Απόστολος Δοξιάδης, Γιώργος Φλωρίδης, Νίκος Χριστοδουλάκης, Γιάννης Βούλγαρης, Bάσω Κιντή, Αλέκος Παπαδόπουλος, Παντελής Καψής.