Παύλος Γερουλάνος: Μία μεταρρύθμιση του κράτους υπέρ των πολλών

Κύριε Γερουλάνο, γιατί αποφασίσατε να θέσετε υποψηφιότητα;
Η χώρα βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο μιας νέας χρεοκοπίας, από ένα πολιτικό σύστημα που επιμένει να κρατάει εξουσία και πλούτο στα χέρια λίγων. Ένα σύστημα που επιμένει σε ένα κοινωνικό και παραγωγικό μοντέλο που έχει δείξει τα όριά του. Η εκλογική διαδικασία μάς δίνει την ευκαιρία να μιλήσουμε για την «Αναγέννηση», το σχέδιό μας για μια ριζοσπαστική διοικητική μεταρρύθμιση του κράτους, μια ανατροπή του πολιτικού συστήματος όπως το ξέραμε, που θα οδηγήσει σε διεύρυνση της παραγωγικής βάσης ως προϋπόθεση για τη δικαιότερη κατανομή του πλούτου. Αυτό το σχέδιο χρειάζεται η Ελλάδα για να βγει από την κρίση και να χτίσει ξανά τη μεσαία τάξη.

Τι είναι αυτό που διακρίνει τη δική σας υποψηφιότητα σε σχέση με τους αντιπάλους σας, ποιο είναι το δικό σας ατού;
Ο προοδευτικός χώρος χρειάζεται να αποκτήσει ηγεσία με προοπτική. Προοπτική για να νικήσουμε πρώτα πολιτικά τον ΣΥΡΙΖΑ και έπειτα εκλογικά τη Ν.Δ. προσφέροντας στη χώρα πραγματική προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης. Ηγεσία με προοπτική σημαίνει 3+1 πράγματα: πολιτική σκέψη, γνώση της αγοράς, ικανότητα διοίκησης και πραγματική πίστη σε συλλογική δουλειά ως εγγύηση της ενότητας στον χώρο. Αυτά φέρνει η υποψηφιότητά μου.

Τι θα κρίνει την εκλογή αρχηγού στο ΚΙΝΑΛ; Το συναίσθημα, οι θέσεις, η διάθεση ή όχι συνεργασιών, η προοπτική εξουσίας; Και εσείς πού θα ρίξετε το βάρος;
Οι θέσεις. Πάντα αυτό διαφοροποιούσε και έδινε προοπτική στον  χώρο μας. Θέσεις και προτάσεις ώστε να κάνουμε την πολιτική και πάλι φορέα διαρθρωτικών αλλαγών για τη χώρα. Που δείχνουν και πάλι εμπιστοσύνη στον πολίτη. Όλα τα άλλα, συνθήματα, συνεργασίες, προοπτική απορρέουν από τις θέσεις μας και το πώς τις αντιλαμβάνεται η κοινωνία. Η κοινωνία έχει ανάγκη από λύσεις σε μια σειρά προβλημάτων, άμεσα. Ξέρω ότι αυτά που προτείνω μπορούν να γίνουν, και μπορούν να γίνουν άμεσα.

Στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, μετά από αρκετό καιρό, το Κίνημα Αλλαγής εμφανίζει σημάδια δημοσκοπικής ανάκαμψης. Πέρα από τη συγκίνηση για τον χαμό της Φώφης Γεννηματά και το ενδιαφέρον που προκαλεί η εκλογή αρχηγού, ποιες θα είναι οι δικές σας πρώτες, όχι συμβολικές, αλλά ουσιαστικές κινήσεις που θα κάνετε ώστε να διατηρηθεί και να ενισχυθεί το ενδιαφέρον της κοινωνίας;
Για να μετατρέψουμε αυτή την ανάκαμψη σε πολιτικό κεφάλαιο, χρειάζεται να οργώσουμε την Ελλάδα, και μετά τις εκλογές. Αυτή θα είναι η προτεραιότητά μου. Συνεχής παρουσία σε κάθε γωνιά της χώρας, γιατί επείγει να επανασυνδέσουμε την παράταξη με τη μεσαία τάξη και τα λαϊκά στρώματα, κινητοποιώντας χιλιάδες συμπολίτες μας που παραμένουν αδρανείς. Μέσα στο κόμμα, προτεραιότητά μου θα είναι ένας ουσιαστικός, προσυνεδριακός διάλογος που θα μεταφράσει τις αρχές και τις αξίες του ΠΑΣΟΚ και το πρόγραμμα της «Αναγέννησης» σε προτάσεις για λύσεις στα φλέγοντα, σύγχρονα ζητήματα της κοινωνίας και μια ριζική τροποποίηση του καταστατικού, ώστε να ανοίξει το κόμμα στην πράξη. Απορώ πραγματικά που ένα κόμμα του 21ου αιώνα, όπου μπορούμε να κάνουμε τα πάντα, αν θέλουμε, ηλεκτρονικά, δεν τόλμησε να δώσουμε και τη δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, την εποχή της πανδημίας όταν χιλιάδες συμπολίτες μας μπορεί να φοβηθούν να πάνε στις κάλπες. Είναι προφανές ότι κάποιος πρέπει να ανοίξει το παράθυρο για να εξαλείψουμε κάθε εστία οπισθοδρόμησης που μπορεί να έχει μαζευτεί στο κόμμα.

Οι μεταρρυθμίσεις έχουν πολιτικό κόστος. Χρειάζονται συναινέσεις με τους πολιτικούς αντιπάλους και συγκρούσεις με κοινωνικές ομάδες και τα οργανωμένα συμφέροντα. Μπορείτε να πείσετε τους δύσπιστους πολίτες ότι είστε έτοιμος να το αναλάβετε;
Όλες οι επιτυχημένες ριζικές μεταρρυθμίσεις προκύπτουν καταρχάς από πολιτικό σχέδιο το οποίο βασίζεται σε γνώση της δημόσιας διοίκησης και της αγοράς, σαν αυτό που παρουσιάζω με την υποψηφιότητά μου. Κάθε ολοκληρωμένο σχέδιο για τη χώρα, αργά ή γρήγορα, έρχεται σε σύγκρουση με συμφέροντα σαν αυτά που πολεμήσαμε στο Υπουργείο Αθλητισμού όταν τα βάλαμε με το κατεστημένο. Και κάθε σχέδιο μπορεί να γίνει πράξη όταν επενδύει σε συμμαχίες με τους κοινωνικούς και επαγγελματικούς εταίρους της χώρας που ξέρουν περισσότερα από σένα, όπως έκανα ως υπουργός Τουρισμού. Το δικό μας σχέδιο βασίζεται στην απελευθέρωση δυνάμεων της κοινωνίας αφαιρώντας επίπεδα διοίκησης, και αυτό έκανα πράξη στο Υπουργείο Πολιτισμού μειώνοντας τον χρόνο αναμονής του πολίτη. Δεν προτείνω τίποτα που δεν έχω κάνει.

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ προβάλλει τη σοσιαλδημοκρατία ως τη δική του πρόταση εξουσίας, αλλά το έργο του «επαναπατρισμού» των χαμένων κεντρώων ψηφοφόρων δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Το πρόβλημα είναι διπλό: από τη μία, το σύγχρονο προφίλ της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που στελεχώθηκε από μερικά από τα πιο αξιόλογα στελέχη του δικού σας χώρου, φαίνεται να ικανοποιεί αρκετά τους κεντρώους μετριοπαθείς πολίτες, από την άλλη, ο αρνητισμός, ο λαϊκισμός, η «μαχητικότητα» της αντιπολίτευσης έλκουν τους υπολοίπους. Ποια είναι η πρότασή σας και προς τους μεν και προς τους δε ώστε να μην υπάρχει διγλωσσία αλλά ξεκάθαρη θέση;
Μαχητικότητα και σύγχρονο προφίλ διαθέτω. Το πρώτο απορρέει από την πεποίθηση ότι η χώρα κινδυνεύει από μια νέα χρεοκοπία που θα πληρώσουν μεσαία και χαμηλά στρώματα, και την αποφασιστικότητα να βάλω τέλος στο παθογόνο υπάρχον σύστημα. Το δεύτερο, από ένα πλαίσιο θέσεων που αφορά το σήμερα και το αύριο, που αφουγκράζεται τις εγχώριες και διεθνείς τάσεις και τις μεταφράζει σε πολιτικές που μπορούν να πάνε την Ελλάδα μπροστά. Όσο για το «προφίλ» της Νέας Δημοκρατίας, αποκαλύφθηκε ότι ήταν προσωπείο, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Η δε «μαχητικότητα» του ΣΥΡΙΖΑ είναι για την καρέκλα, όχι για εμάς τους πολίτες. Απόδειξη ότι δεν μπορούν πια να εμπνεύσουν είναι ότι, τα τελευταία 10 χρόνια, δύο εκατομμύρια συμπολίτες μας έχουν γυρίσει την πλάτη στην πολιτική και σταμάτησαν να προσέρχονται στην κάλπη. Το σχέδιο που υποστηρίζει η υποψηφιότητά μου είναι σαφές και προσβλέπει στο να εμπνεύσει και να φέρει κοντά μας τους πολίτες που έχουν σταματήσει να εκπροσωπούνται από τα συντηρητικά αυτά κόμματα.

Τι σημαίνει συναισθηματικά για εσάς το ΠΑΣΟΚ;
Το ΠΑΣΟΚ είναι ο μόνος χώρος, από την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου και μετά, που έδειξε πίστη στη δυνατότητα της χώρας να σταθεί στα πόδια της, πίστη στις δυνάμεις του Έλληνα και της Ελληνίδας και επένδυσε σε αυτές. Είναι ο χώρος μου, από τον οποίο δεν έφυγα ποτέ και τον υπερασπίστηκα πάντα, από τη μέρα που γράφτηκα μέχρι και σήμερα.

Πώς πρέπει να είναι ένα μοντέρνο κεντροαριστερό κόμμα του 21ου αιώνα; Μπορείτε να μας πείτε με λίγα λόγια ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το θεωρητικό υπόβαθρο της σοσιαλδημοκρατικής ιδεολογίας που ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες;
Ο προοδευτικός χώρος των μεγάλων μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα ήταν ανέκαθεν αισιόδοξος χώρος. Διότι πιστεύει ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο αν επενδύσουμε στα πλεονεκτήματα και διορθώσουμε τις παθογένειες που μας κρατούν καθηλωμένους. Για να το πετύχουμε όμως, χρειάζεται να δημιουργούμε κοινωνικές προϋποθέσεις που απορρέουν από έξι αδιαπραγμάτευτα δικαιώματα που σήμερα παραβιάζει το ίδιο το πολιτικό σύστημα: το δικαίωμα στην ισότητα απέναντι στον νόμο και το κράτος, το δικαίωμα στη συμμετοχή, το δικαίωμα να προοδεύσουμε ατομικά και συλλογικά μέσα από την παιδεία και τον πολιτισμό, το δικαίωμα στη δημιουργία κοινωνικού, πολιτισμικού και οικονομικού πλούτου, το δικαίωμα να προγραμματίζουμε το ατομικό και συλλογικό μας μέλλον με ασφάλεια και το δικαίωμα στην αποτελεσματική εκπροσώπηση στα διεθνή fora. Αυτό είναι το θεωρητικό υπόβαθρο που κάνει τη σοσιαλδημοκρατία φιλελεύθερη. Κάθε πράξη της Πολιτείας θα πρέπει να κρίνεται με βάση το αν υπηρετεί τα παραπάνω. Πάνω σε αυτά πρέπει να οικοδομήσουμε την πολιτική μας ατζέντα για να εκφράσουμε εκείνους που πραγματικά εκπροσωπεί η σοδιαλδημοκρατία διαχρονικά: τα μεσαία και τα λαϊκά στρώματα. Μία ατζέντα για τους πολλούς, όχι για τους λίγους, που σαρώνει αυτή τη στιγμή Αμερική και Ευρώπη και έχει στο επίκεντρό της την καταπολέμηση της φτώχειας, το νέο κοινωνικό κράτος, τη δίκαιη φορολόγηση του πλούτου, την κλιματική αλλαγή, τη διαχείριση της εργασίας και του ελεύθερου χρόνου την εποχή της τεχνολογίας.

Ο γίγαντας της παράταξής μας θα ξυπνησει αν η πολιτική διαδικασία που οδηγεί στις κάλπες θέσει τα σωστά πολιτικά ζητήματα

Θέλετε να γίνετε αρχηγός του ΚΙΝΑΛ ή του ΠΑΣΟΚ; Έχει σημασία το όνομα;
Τα ονόματα έχουν αξία όταν συμβολίζουν κάτι ουσιώδες. Ξέρετε πόση μοναξιά ένιωθα εδώ και πολλά χρόνια, από την εποχή της Ελιάς, όταν υπερασπιζόμουν το όνομα και τα σύμβολα του ΠΑΣΟΚ; Τώρα έχει γίνει της μόδας. Αλλά ας είμαστε σοβαροί: όλοι οι υποψήφιοι κατεβαίνουμε για τη θέση του προέδρου του Κινήματος Αλλαγής. Το να αλλάζουμε ονόματα σαν τα πουκάμισα, χωρίς πολιτική προεργασία, είναι ανούσιο. Αυτό έλεγα πάντα, αυτό λέω και τώρα. Ας πούμε πρώτα ποιοι είμαστε, τι πρεσβεύουμε, τι προτείνουμε, πώς αγκαλιάζουμε την κοινωνία και μετά ας δούμε τα σύμβολα και το όνομα.

Κρίνετε απαραίτητη την ιδεολογική ανανέωση του χώρου σας; Ποιοι είναι οι σύμμαχοι και ποιοι οι αντίπαλοι;
Φυσικά και είναι απαραίτητη. Ο κόσμος εξελίσσεται, καινούργιες προβληματικές αναφύονται, νέα διλήμματα γεννιούνται. Δεν γίνεται να μείνουμε στάσιμοι. Είμαστε τυχεροί γιατί έχουμε πυξίδα το αξιακό υπόβαθρο που κληρονομήσαμε από το ΠΑΣΟΚ. Οφείλουμε να πάρουμε αυτές τις αξίες και να τις μεταφράσουμε σε πραγματικές λύσεις στα σύγχρονα προβλήματα όλων μας. Σύμμαχοι είναι όσοι θέλουν να δουλέψουν για περισσότερες εξουσίες στις τοπικές κοινωνίες, στα πανεπιστήμια, στα επιμελητήρια και λιγότερες στα υδροκέφαλα υπουργεία. Στήριξη και δυνατότητες σε περισσότερες επιχειρήσεις σε κάθε γωνιά της χώρας, όχι στους ίδιους και στους ίδιους μόνο στο κέντρο. Πολιτικός αντίπαλος μας, όποιος επιθυμεί τη διατήρηση του χρεωκοπημένου status quo.

Νομίζετε ότι το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας του 21ου αιώνα θα είναι πιο αριστερό ή πιο δεξιό; Ή δεν έχουν νόημα πια αυτά τα πρόσημα; Ποια είναι σήμερα η ουσιαστική ιδεολογική σύγκρουση που μπορεί να πείσει την κοινωνία να συστρατευτεί;
Η σοσιαλδημοκρατία του 21ου αιώνα θα είναι και πάλι ανθρωποκεντρική. Δηλαδή θα βάζει τον άνθρωπο και την κοινωνία πάνω από την οικονομία και θα διαχειρίζεται τη δεύτερη προς όφελος των δύο πρώτων. Το σημερινό σύστημα, που επενδύει στους λίγους και ελπίζει να «στάξει» ο πλούτος στους πολλούς, έχει ανατραπεί. Σήμερα, επιτέλους, οι προοδευτικές δυνάμεις γνωρίζουν ότι οι κοινωνίες έχουν επιλογές. Αλλά πρέπει να μιλήσουμε για αυτές. Η κοινωνία θα συστρατευτεί όταν καταλάβει ότι πρώτοι οι πολιτικοί τής δείχνουν εμπιστοσύνη, και μετά ζητούν την εμπιστοσύνη της.

Ποιους περιλαμβάνει η «προοδευτική παράταξη»; Θεωρείτε μέλη της παράταξής σας τα πρόσωπα (ιστορικά ή νεότερα) που έχουν απομακρυνθεί, διαγραφεί, προσχωρήσει σε άλλα κόμματα; Θα τους καλέσετε να στρατευτούν μαζί σας;
Περιλαμβάνει όσους και όσες αποδέχονται την πολιτική μας ατζέντα. Δεν κάνουμε face control. Πολιτική κάνουμε. Δεν πρόκειται να γυρίσω την πλάτη σε κανέναν που θέλει να στηρίξει το σχέδιό μας για τη μεγάλη αλλαγή που θέλουμε να φέρουμε στη χώρα. Αυτό που πραγματικά με ενδιαφέρει όμως είναι να πείσω. Να πείσω όχι τα στελέχη που έφυγαν, αλλά τα δύο εκατομμύρια και πλέον πολίτες που έχουν γυρίσει την πλάτη στο πολιτικό σύστημα και απέχουν από τις εκλογές. Μαζί με αυτούς που ψήφισαν με βαριά καρδιά άλλα κόμματα. Αυτές και αυτούς θέλω να τους κάνω να εμπιστευτούν ξανά την παράταξή μας.

Πώς αξιολογείτε την πορεία του κόμματος κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας; Πιστεύετε ότι δίκαια «τιμωρήθηκε»; Από τα δύο μεγάλα και ιστορικά κόμματα της Μεταπολίτευσης, τι ήταν αυτό που έκανε το ΠΑΣΟΚ να διαλυθεί σχεδόν, να διασπαστεί και να αποχωρήσουν τόσα στελέχη του, ενώ η Ν.Δ. κατάφερε, έστω και δύσκολα, να κρατήσει τη θέση της;
Κανένα κόμμα δεν ερωτεύτηκαν πολιτικά η Ελληνίδα και ο Έλληνας όπως το ΠΑΣΟΚ, και κανένα κόμμα δεν πλήρωσε τη χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος όπως το ΠΑΣΟΚ. Σε μια Ελλάδα όπου 85% των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων έχουν αφαιρεθεί από την παραγωγική βάση της χώρας, 300.000 νέοι έχουν φύγει στο εξωτερικό και δύο εκατομμύρια έχουν απομακρυνθεί από την κάλπη, διότι δεν πιστεύουν ότι το πολιτικό σύστημα είναι πλέον φορέας αλλαγών, είναι πια προφανές ότι το πολιτικό σύστημα όπως το ξέραμε έχει χρεοκοπήσει, και το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε αυτή τη διαπίστωση. Έτσι την πληρώνει ο πρώτος που θα πει πως το πάρτι τελείωσε. Θα μπορούσαμε και εμείς να τα φορτώσουμε στους προηγούμενους και να αποφύγουμε την καυτή πατάτα. Δεν το κάναμε, και είμαι περήφανος για αυτό. Ακόμα κι αν το πληρώσαμε πολιτικά. Ακόμα και αν οι βασικές επιλογές μας δικαιώθηκαν από όλες τις επόμενες κυβερνήσεις. Ακριβώς αυτό είναι που μας γεμίζει ευθύνες να δώσουμε νέα διέξοδο από τα προβλήματα της κοινωνίας.

Ενώ στην Ευρώπη η Κεντροαριστερά ανακάμπτει, στην Ελλάδα το ΚΙΝΑΛ βρίσκεται, εδώ και καιρό, στην κατηγορία «μικρά κόμματα». Τι θα κάνετε για να αντιστρέψετε το πρόβλημα αξιοπιστίας που καθήλωσε το κόμμα σας επί μία δεκαετία σε αυτά τα ποσοστά; Πώς θα ξεχάσουν οι πολίτες όχι τα μνημόνια αλλά το τι οδήγησε σε αυτά;
Το τελευταίο που πρέπει να κάνουμε είναι να ξεχαστούν τα λάθη που οδήγησαν σε χρεοκοπία. Διότι αυτά βλέπουμε να επαναλαμβάνονται σήμερα. Ακόμα μία κυβέρνηση της Ν.Δ. μας οδηγεί σε χρεοκοπία, επιμένοντας να υπηρετεί τους ίδιους λίγους και κρατώντας ασφυκτικά όλη την εξουσία στο πρωθυπουργικό γραφείο. Θεμέλιο της πρότασής μας πρέπει να είναι πώς αυτή τη φορά θα προλάβουμε την επανάληψη της ίδιας πορείας. Το δικό μας σχέδιο είναι ανατρεπτικό, βασίζεται σε ιδέες που σήμερα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στο νέο κύμα που φέρνει την Κεντροαριστερά πάλι στο προσκήνιο. Πιστεύω πως ο γίγαντας της παράταξής μας θα ξυπνήσει αν αυτή η πολιτική διαδικασία που οδηγεί στις κάλπες στις 5 και 12 Δεκεμβρίου θέσει τα σωστά πολιτικά ζητήματα στο τραπέζι και δημιουργήσει έναν νέο άνεμο πολιτικής ανατροπής. Στο χέρι μας είναι.

---

Διαβάστε ακόμα:
Αφιέρωμα στην σοσιαλδημοκρατία - γράφουν οι: Κώστας Σημίτης, Ευάγγελος Βενιζέλος, Νίκος Αλιβιζάτος, Τάσος Γιαννίτσης, Απόστολος Δοξιάδης, Γιώργος Φλωρίδης, Νίκος Χριστοδουλάκης, Γιάννης Βούλγαρης, Bάσω Κιντή, Αλέκος Παπαδόπουλος, Παντελής Καψής.