Στο ίδιο λάθος θεατές

Η Ιστορία γράφεται αλλά σπανίως διαβάζεται και ακόμη σπανιότερα κατανοείται. Η πολιτική δε ιστορία ως υπέρμετρα ενοχλητική εκδοχή ούτε καν λαμβάνεται υπόψη όταν πρόκειται για χάραξη προσωπικών στρατηγικών με έντονα χαρακτηριστικά πολιτικής φιλοδοξίας. Ζωντανό παράδειγμα τα τεκταινόμενα στο ΚΙΝΑΛ. 

Πριν από αρκετά χρόνια, που είναι στην πραγματικότητα ελάχιστα αλλά από το 2009 και μετά, ο πολιτικός χωροχρόνος είναι εξαιρετικά πυκνός και ρυτιδώνεται (όπως συμβαίνει και με τα βαρυτικά κύματα) με αποτέλεσμα να ξεχνάμε εύκολα. Πριν από αρκετά χρόνια λοιπόν στο ΠΑΣΟΚ διενεργήθηκε μετά από απαίτηση του πρωταγωνιστή, τότε ήταν ο Γιώργος Παπανδρέου, ευρεία διαδικασία εκλογής προέδρου από την βάση και όχι μόνον. Τότε η πολιτική φαντασία, βλέπε αποτελεσματικότητα, εφήυρε την ψήφο των φίλων. Τελικά μιλήσαμε τότε για νίκης της δημοκρατίας επί του κομματικού κατεστημένου. Το σύστημα ωστόσο είχε αντίθετη γνώμη. Και όταν αναφέρουμε τον όρο «σύστημα» παραπέμπουμε ευθέως στους κυρίαρχους μηχανισμούς επιρροής της εποχής. Δηλαδή το «Συγκρότημα» και το «Mega». Τότε λοιπόν, όλοι θα το θυμούνται, η «συστημική» επιλογή προτιμούσε τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Τελικά δεν προέκυψε κάτι τέτοιο.

Λίγο αργότερα και μετά την πανωλεθρία του Κώστα Καραμανλή επιχειρήθηκε στην αρχή να διενεργηθεί μία αυστηρά εσωκομματική, εσωσυστημική διαδικασία όπου ο πρώην αρχηγός θα έδινε την αρχηγία στην Ντόρα Μπακογιάννη. Αυτή ήταν η κυρίαρχη επιθυμία του «συστήματος». Η κυρία Μπακογιάννη φρονίμως σκεπτόμενη δεν αγνόησε τη νέα πραγματικότητα και ζήτησε να διεξαχθούν εκλογές από τη βάση του κόμματος, τους φίλους κλπ. Έτσι και παρά την έντονη συστημική υποστήριξη η Ντόρα Μπακογιάννη ηττήθηκε και προέκυψε Σαμαράς. Πάλι το «Συγκρότημα» και το «Mega» είχαν αναλωθεί στην δρομολόγηση μίας σίγουρης νίκης της κυρίας Μπακογιάννη. Για μία ακόμη φορά διαψεύστηκαν οι πραγματικές δυνατότητες επιρροής της κοινής γνώμης από τα συστημικά ΜΜΕ.

Τα χρόνια πέρασαν. Τα social media κατάφεραν να κυριαρχήσουν ώστε να είναι σε θέση να διαδραματίζουν ρυθμιστικό ρόλο στην Πολιτική και την Παραπολιτική (κυρίως). Η οικονομική κρίση και η πτώχευση σε συνδυασμό με την Πανδημία έκαναν τους πολίτες λιγότερο εύπιστους και περισσότερο αρνητικούς σε αυτονόητα ανακλαστικά. Τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως εμφανίστηκαν φαινόμενα ανορθολογικού αντισυστημισμού. Μπλέχτηκαν οι τροχιές και έσπασαν τα φρένα. Οι λογικές άρχισαν να παίρνουν ανάποδες στροφές και τα κοινώς αποδεκτά δεδομένα άρχισαν να αμφισβητούνται, όχι θεωρητικά, αλλά στην πράξη. Σε έναν τέτοιο πόλεμο το πρώτο θύμα βέβαια είναι η αλήθεια όπως πάντα.

Όπως τότε καλή ώρα έτσι και τώρα οι μηχανισμοί που αλέθουν τις πληροφορίες ανέβασαν στροφές. Βλέπετε το σκηνικό που στήθηκε στην Χαριλάου Τρικούπη είναι η αποκορύφωση της Κοινωνίας του Θεάματος. Εσωκομματικές εκλογές σε ένα κόμμα που δεν διεκδικεί την εξουσία λόγω αριθμών βεβαίως αλλά διεκδικεί ρόλο ρυθμιστή άρα «πολιτικού βαστάζου» για εκείνους που διεκδικούν την εξουσία. Έτσι οι μηχανισμοί ανάλωσης της πληροφορίας ανέλαβαν δράση. Όπως και τότε. Με δημοσκοπήσεις χωρίς να έχει «τοπογραφηθεί» ούτε πολιτικά, ούτε κοινωνικά το εκλογικό σώμα. Με μία τέτοια δόση αλαζονείας οι μηχανισμοί κατέληξαν και σε αποτελέσματα πρόθεσης ψήφου. Εξήχθησαν και πολιτικά συμπεράσματα ως προς τις μελλοντικές πολιτικές συμμαχίες με την ΝΔ ή τον ΣΥΡΙΖΑ. Βγήκαν και τα μαχαίρια από τα θηκάρια.

Έγινε το ίδιο ακριβώς λάθος. Οι μηχανισμοί αγνόησαν και πάλι τους πολίτες υποτιμώντας τα ανακλαστικά τους. Οι πολίτες πιθανώς να μην κατανοούν τα πάντα. Καταλαβαίνουν ωστόσο την συστηματική, βλέπε και συστημική, κοροϊδία. Και αντιδρούν. Τότε είχαν εκπλήξει κομματικούς και μη μηχανισμούς επιλέγοντας πρόσωπα στη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ που δεν ανήκαν στις επιλογές των ισχυρών κέντρων επιρροής της κοινής γνώμης. Θα πίστευε ο δόλιος ο παρατηρητής πώς οι επίγονοι των προηγουμένων ισχυρών ταγών της κοινωνίας θα είχαν περισσότερη φαντασία και ισχυρότερη ικανότητα ανάλυσης. Έτσι δημοσκόποι και αναλυτές αποφάσισαν να αναδείξουν από νωρίς τις προθέσεις τους. Και να εκτεθούν συνάμα. Χωρίς να υπολογίσουν πώς τα ανακλαστικά των πολιτών που κάποια στιγμή στις 5 Δεκεμβρίου θα κληθούν να καταθέσουν την ψήφο τους, είτε ως μέλη, είτε ως φίλοι είτε ως «κατάσκοποι» δεν έχει σημασία, είναι υπαρκτά και ενίοτε  …τιμωρητικά.

Είναι τόσο αυταπόδεικτή η σπουδή κάποιων παραγόντων να «δημιουργήσουν κλίμα» στη Χαριλάου Τρικούπη που προώθησαν σκεπτικά βασιζόμενα σε δημοσκοπική έρευνα όπου ο πρώτος από τον τρίτο υποψήφιο δεν έχει ούτε 2% διαφορά. Φανταστείτε λοιπόν τις διαφορές μεταξύ του δεύτερου με τους συνυποψήφιους του.

Η λεγόμενη «δημοκρατική παράταξη» είναι βεβαίως ένας μύθος ο οποίος ακόμη αυτοκαταναλώνεται. Πρόκειται για καθαρά ελληνικό φαινόμενο που καταδεικνύει το πόσο βασανίστηκε αυτός ο τόπος ώστε να εφευρεθεί ο όρος «δημοκρατική παράταξη» σε αντιδιαστολή με κάποια «μη δημοκρατική παράταξη». Λες και οι εκπρόσωποι της Τρίτης Διεθνούς ήταν αυθεντικοί εκπρόσωποι της δημοκρατικής παράδοσης. Τριτοκοσμική πραγματικότητα όντως. Σε αυτήν την βασανιστική και πολλές φορές βάναυση μάχη μεταξύ λογικής και παραλογισμού, η λεγόμενη λοιπόν δημοκρατική παράταξη διαθέτει μεγαλύτερο εύρος από τα στενά κομματικά σύνορα που την ορίζουν και πολύ εκτενέστερες επιρροές από τα ιστορικά όρια που της αποδίδονται. Σε αυτό το «μυθικό» λοιπόν σκηνικό η χωροταξία του εκλογικού σώματος που ενδεχομένως θα προσέλθει στην κάλπη της 5ης Δεκεμβρίου είναι ογκωδέστερη από εκείνην που αντιλαμβάνονται οι δημοσκόποι και κατά πολύ εμπειρότερη από τα πολιτικά χαρακτηριστικά που της αποδίδονται από τους αναλυτές. Ενδεχομένως λοιπόν να βρεθούμε προς εκπλήξεως η οποία για κάποιους παλαιότερους μπορεί και να είναι ευχάριστη. Έτσι για το…. γινάτι.