Σχόλιο για όσα συνέβησαν στο Πέραμα και την ιδέα ότι δεν καταστέλλουμε την εγκληματικότητα γιατί η καταστολή έχει κινδυνους
Ο τίτλος του σημερινού «και μπράβο τους» δεν είναι μια απλή φράση. Είναι, όπως φαίνεται, το δόγμα της κυβέρνησης για τον τρόπο λειτουργίας της ΕΛΑΣ και την αντιμετώπιση του εγκλήματος. Πρόκειται για μια μάχη την οποία όλοι βλέπαμε ότι η κυβέρνηση δεν δίνει και πια, μετά τη συμπλοκή του Περάματος, είμαστε βέβαιοι ότι δεν έχει καμία απολύτως διάθεση να δώσει.
Για αρχή να πω πως δεν ξέρω, όπως και οι περισσότεροι, τι ακριβώς έγινε στο Πέραμα και πολύ περισσότερο αν οι αστυνομικοί έχουν ή δεν έχουν ευθύνες και αν έχουν ποιες είναι αυτές. Ξέρω βέβαια ότι α) οι αστυνομικοί πρέπει να τραβούν το όπλο τους μόνο όταν δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, β) αυτοκίνητο που ο οδηγός του το χρησιμοποιεί για να επιτεθεί είναι όπλο γ) κάποιος που σε έλεγχο της αστυνομίας πατάει γκάζι για να ξεφύγει δεν είναι βέβαιο ότι είναι «απλώς» ένας κλέφτης αυτοκινήτων (δεν είναι φοβερό το ότι μιλάμε για ένα τόσο σοβαρό αδίκημα σα να μιλάμε για ένα μικρό ελάττωμα;). Μπορεί να είναι ενας τρομοκράτης, ένας κατά συρροή δολοφόνος, ένας καταζητούμενος έμπορος ναρκωτικών, μπορεί να είναι οτιδήποτε, αλλά σίγουρα όχι ακίνδυνος.
Όμως, όπως ήδη σας είπα, για το περιστατικό δεν ξέρω τίποτα πέρα από τις διηγήσεις. Συνεπώς δεν θα μιλήσω για τη συμπλοκή του Περάματος, αλλά για κάτι που μάθαμε ότι συνέβη πριν τη συμπλοκή: την εντολή για διακοπή της καταδίωξης η οποία, σύμφωνα με την αναφορά του αξιωματικού που τη διαβίβασε, δόθηκε «ώστε να μην υπάρξει τραυματισμός των αστυνομικών ή των υπόπτων αλλά και διερχόμενων πολιτών».
Διαβάζω και ξαναδιαβάζω τη φράση που είναι μέσα στα εισαγωγικά και δεν ξέρω από πού ν’ αρχίσω να εξηγώ γιατί είναι εξωφρενική.
Για αρχή ο πιθανός τραυματισμός κάποιου που αντί να σταματήσει το αυτοκίνητο που οδηγεί σε έλεγχο της αστυνομίας, γκαζώνει και προσπαθεί να ξεφύγει, πραγματικά δεν μπορεί να απασχολεί κανέναν πέρα από τον ίδιο. Διαφορετικά θα πρέπει να αποφεύγεται όχι μόνο κάθε καταδίωξη αλλά και κάθε απόπειρα σύλληψης οποιουδήποτε εγκληματία μπορεί να αντισταθεί, αφού πάντοτε μια προσπάθεια σύλληψης μπορεί να είναι επικίνδυνη για αυτόν ο οποίος πρόκειται να συλληφθεί αλλά αντιστέκεται.
Στη συνέχεια υπάρχει ο πιθανός τραυματισμός των αστυνομικών. Θα μπορούσε να ήταν λόγος διακοπής μιας καταδίωξης αν η δουλειά του αστυνομικού έμοιαζε με αυτή ενός βιβλιοθηκάριου και δεν ήταν ταυτισμένη με την πιθανότητα τραυματισμού ακόμα και σοβαρού. Κάποιος που γίνεται αστυνομικός ξέρει (ή τουλάχιστον θα έπρεπε να ξέρει) πως η δουλειά του είναι επικίνδυνη και πως υπάρχει λόγος που όταν την κάνει οπλοφορεί. Η πεποίθηση ότι η πιθανότητα τραυματισμού αστυνομικών έχει μεγαλύτερη σημασία από τη σύλληψη ενός εγκληματία στην ουσία αποδέχεται ότι οι αστυνομικοί είναι κατάλληλοι κυρίως για γραφειοκρατική εργασία και σίγουρα ακατάλληλοι για αστυνόμευση.
Ο μόνος βάσιμος φόβος, το μόνο το οποίο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν, είναι η πιθανότητα του τραυματισμού ενός ανυποψίαστου πολίτη. Προφανώς εκεί θα πρέπει να ζυγιστεί η κατάσταση, αλλά χωρίς αυτός που θα τη ζυγίσει να ξεχνά το εξής: ένας ελεύθερος εγκληματίας βάζει έτσι κι αλλιώς σε κίνδυνο τους πολίτες. Ένας διαρρήκτης που δεν θα πιαστεί μπορεί στην επόμενη διάρρηξη να γίνει η αιτία να τραυματιστεί σοβαρά το θύμα του. Κάποιος που οδηγεί σαν τρελός αλλά δεν συλλαμβάνεται μπορεί να σκοτώσει στην επόμενη βόλτα του. Κάθε μέρα που ένας έμπορος ναρκωτικών κυκλοφορεί ελεύθερος αυξάνονται τα θύματα του. Συνεπώς η επίκληση της ασφάλειας των πολιτών είναι μια κατασκευή που έχει νόημα μόνο αν ο εγκληματίας που θα διαφύγει δεν θα ξαναεγκληματίσει. Διαφορετικά, από τη δράση του έτσι κι αλλιώς κινδυνεύει η ζωή ανυποψίαστων πολιτών. Και για να το εξηγήσω με ένα παράδειγμα: σίγουρα θα είχε κινδύνους μια προσπάθεια της αστυνομίας να ανταποκριθεί στις καταγγελίες για τον παρανοϊκό της Νέας Ερυθραίας, αλλά αν το είχε κάνει το θύμα του σήμερα μάλλον θα ήταν ζωντανό.
Φίλες, φίλοι και οι υπόλοιποι, η ιδέα οτι δεν καταστέλλουμε την εγκληματικότητα γιατί η καταστολή έχει κινδυνους είναι το όνειρο κάθε εγκληματία. Το να γίνεται αυτή ιδέα το κυβερνητικό δόγμα απέναντι στο έγκλημα είναι ο εφιάλτης κάθε πολίτη. Και μπράβο του.
19°
