Είναι κλέφτες και αστυνόμοι. Και είναι σοβαρό επειδή παίρνει ζωές

Μέχρι τη στιγμή που έβαλε όπισθεν και πάτησε το γκάζι ήταν απλώς ένα «κλεφτρόνι». Εκείνη τη στιγμή όμως έγινε υποψήφιος δολοφόνος. Αλλά εάν, ακριβώς την ίδια στιγμή, γυρνούσαμε από την άλλη πλευρά, δεν θα βλέπαμε τους ένστολους πρωταγωνιστές μιας άγριας καταδίωξης. Με τριάντα σφαίρες να γαζώνουν το κλεμμένο Hyundai, θα βλέπαμε ένα εκτελεστικό απόσπασμα κρανοφόρων. Ή μήπως, και στη μία και την άλλη περίπτωση, θα βιαζόμασταν να βγάλουμε συμπεράσματα;

Είναι η ίδια βιασύνη που χαρακτηρίζει τον δημόσιο διάλογο μετά απ’ όταν συνέβησαν στο Πέραμα. Κανένας μας δεν ήταν εκεί. Κι όμως, όλοι μας σχεδόν κάνουμε σαν να βλέπουμε σε απευθείας μετάδοση «κλέφτες κι αστυνόμους». Και σχεδόν όλοι μας κάνουμε σαν ξέρουμε εάν οι αστυνόμοι έκαναν ή δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους, εάν σωστά καταδίωξαν ένα κλεμμένο αυτοκίνητο που έτρεχε σαν φονικό όπλο στον αστικό ιστό ή εάν θα έπρεπε να αφήσουν τον 20χρονο κλέφτη να πανηγυρίσει στο τέλος πως ξέφυγε από τους  διώκτες του και μετά να κάνει το λάφυρό του βίδες και ανταλλακτικά με την ησυχία του.

Αξίζει να δει κανείς το ιδεολογικό περίβλημα της συζήτησης για να καταλάβει. Μερίδα του πολιτικού κόσμου έσπευσε να επαινέσει τους αστυνομικούς για τον ζήλο τους - επιτέλους, είπαν, αυτή είναι η αστυνομία που θέλουμε. Και μερίδα του Τύπου ανακάλυψε στον κλέφτη έναν Ρομά Τζορτζ Φλόιντ και στο Πέραμα μια Μινεάπολη. Οι μισοί βλέπουν ευσυνείδητους φύλακες της τάξης που θέτουν τη ζωή τους σε κίνδυνο την ώρα του καθήκοντος. Και οι άλλοι μισοί Ρόμποκοπ που είναι προγραμματισμένα να σκοτώνουν.

Την αλήθεια την βρίσκει κανείς κάπου στη μέση. Αλλά εάν την ψάξει, θα πρέπει να την ψάξει χωρίς συμψηφισμούς. Από το 1984, λέει ο ιστότοπος της αστυνομίας, έχουν τραυματιστεί θανάσιμα 138 αστυνομικοί από τρομοκρατικές ενέργειες, ένοπλες συμπλοκές, τροχαία και άλλα ατυχήματα εν ώρα υπηρεσίας. Δεν χρειάζεται όμως να μετρήσει κανείς τα θύματα της άλλης πλευράς για να καταλάβει ότι οι αστυνόμοι στον δρόμο κάνουν μια επικίνδυνη δουλειά και ότι μπροστά στον κίνδυνο της απώλειας της ζωής ενεργοποιείται ένα ένστικτο αυτοσυντήρησης που πολλές φορές κάνει να χάνεται και η ψυχραιμία και η λογική και το μέτρο, όχι μόνο σε αυτή αλλά σε όλες τις αστυνομίες του κόσμου. Ούτε χρειάζεται να συμψηφίσει  τα θύματα ανάμεσα σε κλέφτες και αστυνόμους για να καταλάβει πως ο επαγγελματισμός σε αυτές τις επικίνδυνες συνθήκες δεν λειτουργεί σαν λογισμικό επειδή κανένας άνθρωπος δεν είναι Ρόμποκοπ - τουλάχιστον όχι ακόμη.

Εντάξει, πολλοί από εμάς δεν θα συμφιλιωθούν ποτέ με την ιδέα της ένστολης υπηρεσίας. Πιο εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε τι μπορεί να κάνει κάποιον κλέφτη και ποιες είναι οι κοινωνικές συνθήκες που οδηγούν στην παραβατικότητα παρά τι κάνει κάποιον να βάλει τη στολή και να κυνηγήσει τους κλέφτες. Κλέβεις επειδή δεν έχεις στον ήλιο μοίρα, επειδή έχει διαλυθεί εντελώς το σπίτι που μεγάλωσες, επειδή δεν βλέπεις πουθενά μέλλον. Αλλά είναι δουλειά η άλλη; Μπάτσος; Είναι όμως μια δουλειά που κάποιος πρέπει να την κάνει  για να εμπεδωθεί στην κοινωνία εκείνο το αίσθημα ασφάλειας που προστατεύει την ελευθερία μας επειδή ελευθερία σε συνθήκες φόβου δεν υπάρχει. Δεν είσαι ελεύθερος όταν φοβάσαι να βγεις από το σπίτι σου.

Δεν είσαι όμως ελεύθερος ούτε όταν σου προκαλεί ανασφάλεια ο αστυνόμος. Όταν, από το σπίτι του Δημήτρη Ινδαρέ και τη Νέα Σμύρνη έως το Πέραμα, δεν χάνεται μόνο η ψυχραιμία αλλά και η κατάχρηση εξουσίας γίνεται ο κανόνας. Όταν οι αστυνόμοι δέρνουν ακόμη και εκεί όπου τα πράγματα φαίνεται να βρίσκονται κάτω από τον έλεγχό τους και τα αντανακλαστικά τους θα έπρεπε να δουλεύουν με βάση την εκπαίδευσή τους και όχι το θυμικό τους, το αίμα τους που βράζει, τα λίγα λεφτά που παίρνουν, τα προβλήματα στο σπίτι τους ή το μέλλον που κι αυτοί δεν βλέπουν.

Τι πήγε λοιπόν στραβά στο σπίτι του Δημήτρη Ινδαρέ; Στη Νέα Σμύρνη; Στο Πέραμα; Γιατί συνεχίστηκε το άγριο κυνηγητό στους δρόμους ακόμη και όταν η εντολή από το επιχειρησιακό κέντρο ήταν να σταματήσει, γιατί βγήκαν επτά πιστόλια, τι έκανε ο επικεφαλής, ποιος έδινε εντολές; Δεν είναι ένα κουίζ που πρέπει να απαντηθεί, αλλά μια έρευνα που πρέπει να γίνει άμεσα. Δεν είναι παιχνίδι. Είναι κλέφτες και αστυνόμοι. Και είναι σοβαρό επειδή παίρνει ζωές.