Θάνατος από GPS ή γιατί ακολουθούμε τυφλά τις οδηγίες του

«Κινηθείτε βορειανατολικά». Μα σοβαρά; Μέσα στο κέντρο της Αθήνας ποιος ξέρει προς τα πού πέφτουν τα βορειοανατολικά; «Σε 100 μέτρα στρίψτε αριστερά». Πού να στρίψω; Εδώ; Βλέπεις δρόμο; Δεν βλέπω δρόμο.

Δεν υπάρχει άνθρωπος που να χρησιμοποιεί GPS και να μην έχει έστω μία αστεία, γελοία, ακόμα και οριακά τραγική ιστορία. «Μας έστειλε από το βουνό, σε έναν μισογκρεμισμένο δρόμο, πολύ ωραίο τοπίο, αλλά χάσαμε το καράβι». «Επί μία ώρα βρισκόμασταν στο τρίγωνο των βερμούδων, οι δρόμοι δεν οδηγούσαν πουθενά, επιστρέφαμε στο ίδιο σημείο, μας έδειχνε ότι χρειαζόμασταν 2,5 ώρες για να γυρίσουμε στο ενοικιαζόμενο δωμάτιο ενώ στο πήγαινε είχαμε κάνει μισή ώρα. Αποφασίσαμε να το αψηφήσουμε, σε 3 λεπτά βρεθήκαμε στο δωμάτιο». Άλλοι δεν τολμούν να πάνε κόντρα στη θεϊκή φωνή του GPS. Ιάπωνες τουρίστες στην Αυστραλία πριν από μερικά χρόνια μπήκαν με το αυτοκίνητο στη θάλασσα προσπαθώντας να φτάσουν σε ένα νησί. Μια γυναίκα στην Ουάσινγκτον οδήγησε μέσα σε μια λίμνη που το GPS της έλεγε ότι ήταν δρόμος. Το 2015, ένα οδηγός στην Ιντιάνα αγνόησε επιδεικτικά τα σήματα που του έλεγαν ότι ο δρόμος ήταν κλειστός και, ακολουθώντας τις οδηγίες του συστήματος πλοήγησης, πήρε μία γέφυρα της οποίας η κατασκευή είχε σταματήσει από το 2009. Το αυτοκίνητο έπεσε στο κενό. Η σύζυγός του σκοτώθηκε.

Τι είναι αυτό που μας κάνει να ακολουθούμε τυφλά τις οδηγίες ενός μηχανήματος, αμφισβητώντας τα ίδια μας τα μάτια; Μην είναι η απρόσωπη, ασώματη φωνή που μας διατάζει, φωνή Θεού, με σιγουριά και πλήρη εποπτεία των πάντων; Ποιοι είμαστε εμείς για να πούμε πως δεν έχει δίκιο; Μήπως, πάνω απ’ όλα, φταίει που ο άνθρωπος είναι είδος βαθιά θρησκευόμενο; 

Δεν έχει υπάρξει εποχή που το ανθρώπινο είδος να μην αντιλαμβάνεται την αβεβαιότητα του κόσμου που το περιβάλλει. Που να μην αντιλαμβάνεται την ανάγκη δημιουργίας θεών που θα του δημιουργούν ένα πλαίσιο, που θα το παρηγορούν, που θα το καθοδηγούν απαλλάσσοντάς το από το τεράστιο άγχος των διαρκών επιλογών. Καθώς προχωρήσαμε στην αμφισβήτηση των παραδοσιακών συστημάτων πίστης και αποδομήθηκαν οι επίσημες θρησκείες, το πολίτευμα, οι θεσμοί, η επιστήμη, το άτομο βρίσκεται μπροστά σε μια, θεωρητικά, απέραντη ελευθερία που καλείται να διαχειριστεί μόνο του. Να βρει ποια είναι τα πράγματα που θέλει να κάνει, τους τρόπους για να τα κατακτήσει, να ξεχωρίσει το σωστό από το λάθος, τα βορειανατολικά από τα νοτιοδυτικά χωρίς καμία πυξίδα, κανένα αστέρι στον ουρανό να δείχνει τον δρόμο.

Καταλήγουμε να φτιάχνει ο καθένας το δικό του σύστημα αξιών, τον δικό του μπούσουλα, που κλονίζεται συθέμελα σε κάθε λάθος στροφή, ενώ αναζητούμε εναγωνίως οδηγίες χρήσης αυτής της ζωής που καλούμαστε να ζήσουμε, της μίας, της μοναδικής. Η κούραση αυξάνεται μέρα με τη μέρα, μαζί της και η φαντασίωση για μια ζωή χωρίς ευθύνες, χωρίς αποφάσεις, το όνειρο για κάποιον που θα μας αναλάβει, θα ξέρει καλύτερα, θα μπορέσουμε επιτέλους να αφεθούμε σε κάτι μεγαλύτερο από μας. 

Και να, θαύμα! Η επιθυμία μας να εμπιστευτούμε τυφλά κάποιον βρίσκει ανταπόκριση, η φωνή του GPS ή του όποιου θεού έχουμε επιλέξει μας παίρνει από το χέρι και μας οδηγεί, γλυκά, καθησυχαστικά, κι εμείς αφηνόμαστε σαν παιδάκια που μισοκοιμισμένα τα πηγαίνουν στο κρεβάτι και, προκειμένου να μην κλονιστεί κι αυτή η λίγη πίστη που καταφέρνουμε να βρούμε, είμαστε έτοιμοι να ρισκάρουμε και τη ζωή μας ακόμα.