Είναι οι θεσμοί, ανόητε!

Τα νέα είναι καλά μέχρι να γίνουν χειρότερα: Σχηματικά βρισκόμαστε σε αυτή την πανδημική φάση καθώς ενώ καταγράφεται σταθεροποίηση, όλοι οι ειδικοί προδικάζουν επιδημιολογική έκρηξη προς τα τέλη του μήνα. Αυτό την ώρα που το εμβολιαστικό project δείχνει σημάδια σταθεροποίησης στο 60%. Κάτι όχι θετικό…

Κι ενώ η πανδημία, κατά πώς προβλέπεται, ήρθε για να μείνει, εμείς –σε αυτή την γωνιά της Ευρώπης- συνεχίζουμε να απέχουμε από την σφαίρα του αυτονόητου, δίνοντας χώρο σε καταστάσεις στα όρια του παραλόγου. Τι εννοούμε; Αντί να υπάρχουν ουρές προθύμων για εμβολιασμό, κατ’ αρχάς για να θωρακίσουν τον εαυτό τους, έγινε απόπειρα να στηθεί (αν δεν στήθηκε ήδη) φάμπρικα παραγωγής πλαστών πιστοποιητικών εμβολιασμού και νόσησης. Με άλλα λόγια, αντί να ενισχύσεις την υγεία τη δική σου και των γύρω σου, επιλέγεις να… κλέψεις. Να κάνεις, τρόπον τινά, σκονάκι εις βάρος σου. Είναι τόσο χοντρό που κι ο σχολιασμός χωλαίνει…

Μιλώντας με την Ελίζα Γαλουζή Νίλσεν, Ελληνίδα που ζει στην Δανία, για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα αυτό τον 1,5 χρόνο, οι απαντήσεις της σου προκαλούν… κατάθλιψη: «Ο μέσος Δανός δεν έχει σοβαρούς λόγους να μην εμπιστεύεται το κράτος. Η χώρα λειτουργεί καλά - από υγεία, εκπαίδευση, πρόνοια, κλπ. Και όταν μας είπαν να πάμε στα σπίτια μας, όλοι το έκαναν και δεν έβλεπες άνθρωπο στο δρόμο. Οι Δανοί βλέπουν ότι το κράτος μεριμνά και ότι οι συμπολίτες σου αναλαμβάνουν την ευθύνη τους και προσέχουν τον εαυτό τους και εσένα».

Στη Δανία έφτασαν σε υψηλά ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης κι έτσι αποφάσισαν να «ανοίξουν», να αρθούν όλα τα περιοριστικά μέτρα. Πώς πέτυχαν τόσο μεγάλη κάλυψη; Εύκολα. Απλώς οι Δανοί άκουσαν την κυβέρνηση τους, ότι πρέπει να εμβολιαστούν και πήγαν. Έχουν εμπιστοσύνη στους θεσμούς. 

Την ίδια ώρα, ο γ.γ. Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, αναγνώριζε -εμμέσως- το μεγάλο πρόβλημα: «Το βασικότερο είναι η εμπιστοσύνη. Εμπιστευόμαστε τους γιατρούς. Δεν είναι λογικό να έχουμε έναν αστυνομικό σε κάθε ιατρείο ή πάνω από κάθε παιδίατρο. Το να μην εμβολιάσει κάποιος και να χορηγήσει πλαστό πιστοποιητικό είναι μια έκνομη ενέργεια».

Βάσει εμβολιαστικής στατιστικής, η εμπιστοσύνη στους θεσμούς στην Ελλάδα δεν είναι και στα καλύτερα της. Αρκετός κόσμος έσπευσε, ωστόσο τα ποσοστά παραμένουν χαμηλά και δεν εντοπίζονται μόνο στους σκληροπυρηνικούς αντιεμβολιαστές, με τους οποίους δεν μπορείς να συζητήσεις καν, αλλά και σε ανθρώπους της «διπλανής πόρτας», που δεν το κάνουν διότι «φοβούνται», αλλά επί της ουσίας δεν εμπιστεύονται.

Ναι, κάπου με τη συνεχή συζήτηση χάνουμε τον πυρήνα της υπόθεσης, που είναι ότι στα νοσοκομεία τα ποσοστά των ανεμβολίαστων σε ΜΕΘ (ή για απλή νοσηλεία) φτάνουν ακόμα και στο 98% (όπως ανακοίνωσε η  4η ΥΠΕ). Αυτοί οι άνθρωποι υποφέρουν ή πεθαίνουν τζάμπα- με δική τους επιλογή, αλλά επί της ουσίας διότι δεν πείστηκαν λόγω χαμηλής εμπιστοσύνης στους θεσμούς.

Σε μια πρόσφατη έρευνα του Friedrich Naumann Foundation αναφορικά με την εμπιστοσύνη των Ελλήνων στους θεσμούς, πρώτες ήταν οι… Ένοπλες Δυνάμεις και όλα τα άλλα ακολουθούσαν σε ρηχά νερά. Κυβέρνηση, πολιτικά κόμματα, ΜΜΕ δεν εμπνέουν μεγάλη εμπιστοσύνη στον πολίτη.

Η πανδημία ήρθε για να μείνει - αργεί ακόμα το τέλος και προέχουν οι ανθρώπινες ζωές και η προστασία του Συστήματος Υγείας. Μα μαζί με αυτά προκύπτει κι ένα ακόμα δομικό πρόβλημα: Η διάτρητη εμπιστοσύνη απέναντι στην πλειονότητα των θεσμών. Διότι για να διαχειριστείς τόσο δύσκολα προβλήματα χρειάζεσαι ένα καλό ισοζύγιο κοινωνικής πρόνοιας και ατομικής ευθύνης. Κι αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα- σαν αδιόρατα συγκοινωνούντα δοχεία.