Kι όμως, η γη και το κλίμα κινούνται…

Η πιο επικίνδυνη κατάσταση στην οποία μπορεί να βρεθεί μια κοινωνία είναι η ψευδαίσθηση της ασφάλειας των μελών της. Η  φαντασίωση της προστασίας που υποθετικά παρέχει στους πολίτες του ένα κράτος-κηδεμόνας, χωρίς  προυποθέσεις.  

Σε ένα ευρύτερο πεδίο παρατηρήσεων, οι σύγχρονες κοινωνίες τείνουν συνεχώς να απολαμβάνουν την ζωή ως μία κατακτημένη και παγιωμένη πραγματικότητα που χάνει συνεχώς την αίσθηση της μεταβολής και της εξέλιξης.

Η αλήθεια όμως, είναι διαφορετική: Όλα μεταβάλλονται γύρω μας. Η φύση, το κλίμα, η ενέργεια, η βιοποικιλότητα, εμείς οι ίδιοι ως οργανισμοί εντός του  περιβάλλοντος που μας καθορίζει.

Η κλιματική αλλαγή, που αναμφισβήτητα βρίσκεται μπροστά μας, είναι μάλλον δύσκολο να αντιμετωπιστεί μόνο με δικαιώματα και χωρίς ευθύνες. Κάτι που βέβαια, αφορά  και σε  άλλες κρίσεις, όπως η τρέχουσα πανδημία.

Αυτόν τον οδυνηρό, για τη χώρα, Αύγουστο φάνηκε η αδυναμία του κράτους και της κοινότητας να προλάβουν τον κίνδυνο της  φυσικής καταστροφής.

Προφανώς η χαλαρότητα, ως προς την ευθύνη, των θεσμών και των κοινοτήτων (πολιτεία, δήμοι, γειτονιές, δασαρχεία) δεν εντοπίζεται  μόνο στην Ελλάδα. Πρόσφατα στην Γερμανία πέθαναν 180 άνθρωποι γιατί δεν υπολόγισαν ότι κάποια στιγμή – κάθε 50 χρόνια- τα ποτάμια και οι λίμνες πλημμυρίζουν. Στα ελληνικά δάση, δεν είναι δεδομένο πως οι αυθαιρεσίες της δόμησης, οι παλιές εγκαταστάσεις της ΔΕΗ, η έλλειψη κρατικών και δημοτικών υποδομών, η ανοησία κάποιων πολιτών ή η εγκληματικότητα μπορεί να προκαλέσει την απόλυτη καταστροφή;

Η στατική αντίληψη του κόσμου, η παραπλανητική επανάληψη μιας ασφαλούς καθημερινότητας και η πεποίθηση ότι έχουμε δαμάσει την φύση θα βάλει σίγουρα, σε μεγάλες δοκιμασίες την ανθρωπότητα.

Αυτή η αφελής  αίσθηση της παντοδυναμίας του πολίτη-πελάτη που διεκδικεί το δικαίωμα να μην ευθύνεται για το φυσικό, το κοινωνικό και το πολιτισμικό περιβάλλον του, πρέπει να αναθεωρηθεί ως προτεινόμενος τρόπος ζωής.

Οι χαλαρές δημοκρατίες που δεν προτάσσουν ως  αναγκαιότητα την αυστηρή κρατική πρόληψη,  με τους πολίτες ενταγμένους στο ρίσκο της επικινδυνότητας, είναι υπεύθυνες για όσα θα μας συμβούν από εδώ και πέρα.

Αν συνεχίσουμε να ζούμε σαν κακομαθημένοι χαρούμενοι καουμπόυδες μιας καταναλωτικής Άγριας Δύσης, το ρίσκο της εκδικητικής φύσης θα μεγαλώνει δίπλα μας.

Κάποιος επιτέλους, πρέπει να μας κάνει να καταλάβουμε ότι, αν θέλουμε να ζούμε στο δάσος, θα το προστατεύουμε  κιόλας, αν θέλουμε να μην πνίγονται άνθρωποι δεν θα χτίζουμε κτίρια στις όχθες των ποταμών. Αν θέλουμε να μην υπερεκτρέφονται εκατοντάδες εκατομμύρια ζώα, δεν θα τρώμε καθημερινά τόσο κρέας.

Αν το ζητούμενο είναι να προλάβουμε την φθορά της φύσης και τον θάνατο των ανθρώπων, θα πρέπει να βάλουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη – κράτος και πολίτες- και ταυτόχρονα, να αλλάξουμε την θεσμική διαχείριση των δημοκρατιών μας, ως προς την πρόληψη των φαινομένων.

Δεν είναι όλα απλά σ αυτόν τον κόσμο που γέμισε από «τοξικομανείς της ευμάρειας».

Και ας αποφασίσουμε τι επιθυμούμε από την ζωή μας. Αν μας κουράζει η πρόνοια και η ευθύνη, τότε θα πρέπει να υπολογίζουμε και το ρίσκο της καταστροφής. Όλα δικά μας δεν γίνεται να τα έχουμε.