Ο Ανδρέας Ζαμπούκας γράφει για το μοντέλο της πολιτικής προστασίας στην Ελλάδα, τον Νίκο Χαρδαλιά και τον σχεδιασμό του μέλλοντος.
Είναι δύσκολο να βρεθούν ικανοί άνθρωποι σε κρίσιμες θέσεις. Είναι ακόμα πιο δύσκολο να τεθούν στην διάθεση της εξουσίας. Είναι επίσης, πολύ σπάνιο να ευδοκιμήσουν σε ένα πολιτικό σύστημα όπου η αντιπροσωπευτικότητα εξαρτάται από το κυνήγι των ψήφων, στο κοινοβούλιο ή στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Καμιά φορά, όμως, από τύχη ή επιλογή, μας προκύπτουν. Κι αν έχουν και το χάρισμα της «πολιτικής επιβίωσης», παραμένουν ωφέλιμοι και παραγωγικοί.
Ο επικεφαλής της πολιτικής προστασίας, είναι ένας από αυτούς. Εκτός των άλλων, κουβαλάει πάνω του την ευθύνη του επιτελικού κράτους. Αυτό σημαίνει πως οτιδήποτε κι αν συμβεί είναι ο άνθρωπος που εκτίθεται σε όλους, για όλα. Είναι το πρόσωπο που απορροφά όλους τους αναμενόμενους κραδασμούς που η κεντρική διοίκηση δημιουργεί στην σχέση της με τους πολίτες, σε οποιαδήποτε κρίση.
Φτάνει όμως αυτός για να λύσει τα προβλήματα της επικράτειας; Η χώρα έχει 13 περιφέρειες. Με τις ιδιαιτερότητες και τα τοπικά προβλήματα κάθε περιοχής, χωρίζεται σε 13 διαμερίσματα, στα οποία οι διοικήσεις έχουν αυξημένες αρμοδιότητες και θεσμοθετημένη χρηματοδότηση.
Ασφαλώς το επιτελικό κράτος έχει την μεγάλη ευθύνη να σχεδιάσει, να νομοθετήσει, να αλλάξει το πλαίσιο αντιμετώπισης κρίσεων, να πάρει ή να δώσει αρμοδιότητες σε δασικές υπηρεσίες και φορείς. Από την άλλη όμως, όποια απόφαση ληφθεί θα μπορεί να την εφαρμόσει ο Χαρδαλιάς από την Αθήνα; Μακάρι να προλάβαινε αλλά είναι μάλλον ανέφικτο να «κλωνοποιηθεί» σε 13 σημεία της χώρας.
Eίναι προφανές, ότι δύσκολα οι περιφερειάρχες θα καταφέρουν να διορίσουν αποφασιστικούς ανθρώπους στην πολιτική προστασία τους. Θα πρέπει όμως κάποιος να τους ενθαρρύνει να το κάνουν. Η, αν χρειαστεί, να συνεργαστούν με δεκατρείς υπεύθυνους του δικτύου που η Πολιτική Προστασία θα τοποθετήσει στις περιφέρειες.
Δεν χρειάζεται να είναι εκλεγμένοι ούτε και κομματικοί. Φτάνει να διαθέτουν τα χαρακτηριστικά του αεικίνητου, ευφυούς και επιτελικού ανθρώπου. Που σπεύδει ανά πάσα στιγμή να καταγράψει ανάγκες και να εκπονήσει έγκαιρα το σχέδιο της πρόνοιας και της πρόληψης πριν την απειλή της καταστροφής.
Η πολιτική προστασία της χώρας θα έχει πάντα ανάγκη από ισχυρές ηγεσίες. Χρειάζεται όμως, και τους εκπροσώπους της στις περιφέρειες. Στα επόμενα χρόνια, είναι σίγουρο ότι οι κρίσεις θα πολλαπλασιάζονται. Είναι απαραίτητο ένα διευρυμένο δίκτυο ικανών ανθρώπων που δεν θα φοβούνται να πάρουν πάνω τους την ευθύνη. Και που δεν θα απολαμβάνουν απλά, τιμοκρατικά αξιώματα και θέσεις κοινωνικής καταξίωσης.
Αναγνωρίζω το ζήτημα της εμπιστοσύνης. Όλοι ξέρουμε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση δεν έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, εδώ και δεκαετίες. Δεν πρέπει όμως κάποτε και οι τοπικές κοινωνίες να αναζητήσουν ευθύνες από όσους εκλέγουν για να διαχειριστούν τα προβλήματά τους;
To μοντέλο που θα βοηθήσει στην ανάπτυξη αλλά και στην προστασία της χώρας είναι προβλέψιμο και σαφές: δημιουργικό και αποφασιστικό επιτελικό κράτος και αποκέντρωση με περισσότερες ευθύνες στην περιφέρεια. Οι προκλήσεις του μέλλοντος θα είναι δυσανάλογες για το αναποτελεσματικό σύστημα διοίκησης που είχε, μέχρι πρόσφατα, η χώρα. Έχουμε χρέος να αλλάξουμε τα πάντα. Και κυρίως, να αναζητήσουμε περισσότερους Χαρδαλιάδες παντού…
12°
