Σχόλιο για τις πυρκαγιές, την αντιμετώπιση της κυβέρνησης, τις επικρίσεις, την κλιματική αλλαγή, την αναδιοργάνωση, τον συντονισμό, τους νέους ειδικούς φορείς.
Αυτή τη φορά μπορεί να κάηκαν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα αλλά, επικοινωνιακά τουλάχιστον, τα πήγαμε καλύτερα. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση επέδειξαν σοβαρότητα. Τόσο ο Μητσοτάκης όσο και ο Τσίπρας απέφυγαν τους υψηλούς τόνους και επισήμαναν τα αυτονόητα. Την ανάγκη δηλαδή να αντιμετωπίσουμε με υπευθυνότητα και χωρίς μικροκομματικές σκοπιμότητες ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα όπως οι πυρκαγιές. Σαν να κατάλαβαν ότι η κοινή γνώμη, μια μεγάλη μερίδα της τουλάχιστον, ανήσυχη και οργισμένη, δεν ήταν διατεθειμένη να παρακολουθήσει έναν ακόμα καυγά στα αποκαΐδια. Η μόνη που αποτέλεσε εξαίρεση ήταν η κ. Γεννηματά. Πριν καν σβήσουν οι φωτιές άρχισε να ζητά παραιτήσεις. Αν ήταν τεστ πολιτικής αξιοπιστίας, το ΚΙΝΑΛ κατάφερε να έρθει τελευταίο και καταϊδρωμένο.
Αλλά βέβαια μιλάμε μόνο για επικοινωνία. Η συγγνώμη του πρωθυπουργού, για παράδειγμα,μπορεί να εκτόνωσε λίγο από τον θυμό και να έδειξε πολιτικό θάρρος, μέχρι στιγμής ωστόσο είναι κενή περιεχομένου. Συγγνώμη για ποιο πράγμα; Έγιναν λάθη κι αν ναι ποια ήταν, ποιοι τα έκαναν και με ποιες συνέπειες για τους ίδιους; Ήταν, κατά συνέπεια, αναμενόμενο η αντιπολίτευση να του υπενθυμίσει παλιότερες δηλώσεις του. Τότε που έλεγε, για την πολύ σοβαρότερη πυρκαγιά βέβαια στο Μάτι, ότι «αδυνατώ να αντιληφθώ τι σημαίνει πολιτική ευθύνη χωρίς καμία παραίτηση». Και συνέχιζε: «Όταν αναλαμβάνει πολιτική ευθύνη κάποιος για κάτι πρέπει να συνοδεύεται και από μια πράξη». Θα δούμε στη συνέχεια αν, όπως υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός, θα υπάρξει ουσιαστική αποτίμηση των επιδόσεων του «επιτελικού κράτους» και αν θα ακολουθήσουν «πράξεις».
Επικοινωνιακά γενναία ήταν και η τοποθέτηση του Σταύρου Μπένου ως υπεύθυνου για την ανασυγκρότηση της Εύβοιας. Ήταν από αυτές τις κινήσεις που ακυρώνουν την κριτική και ανανεώνουν την απήχηση του Μητσοτάκη σε μερίδα της κεντροαριστεράς. Το κατάλληλο πρόσωπο αλλά σε ποια ακριβώς θέση; Όπως σωστά επισημάνθηκε, η παράκαμψη των θεσμικών διαδικασιών, είτε του κεντρικού κράτους είτε της περιφέρειας, μπορεί στο τέλος να ακυρώσει τις καλές προθέσεις. Η ανακοίνωση του προσώπου πριν διευκρινιστούν ο ρόλος και οι αρμοδιότητες, ασφαλώς δημιουργεί ερωτήματα. Θα δούμε τι θα αποδώσει η επιλογή κεντρικού συντονιστή ή αν ήταν απλώς ένα πυροτέχνημα.
Παρότι δεν έχει ευθύνη για τις τελευταίες πυρκαγιές και η θέση του κ. Τσίπρα, επικοινωνιακά, ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Ό,τι και αν έλεγε, το Μάτι παραμένει νωπό στις μνήμες. Αν είναι βαριές οι κυβερνητικές ευθύνες για μια φωτιά η οποία, παρά το τεράστιο μέγεθός της, δεν είχε θύματα, τότε τι θα έπρεπε να είχε πει για τους 100 και πλέον νεκρούς; Έτσι πολύ σοφά επέλεξε να μην ανεβάσει τους τόνους. Επέδειξε μάλιστα και τον απαιτούμενο προγραμματικό καθωσπρεπισμό προτείνοντας «σχέδιο 7 σημείων». Πότε το επεξεργάστηκαν, πότε αποτίμησαν τα προβλήματα που ανέδειξαν οι πυρκαγιές ώστε να βρουν τις λύσεις και γιατί δεν το εφάρμοσαν μετά από το Μάτι, παραμένει μυστήριο. Αλλά πάντως έχουν «σχέδιο».
Το τζίνι όμως έχει πια βγει από το μπουκάλι. Αν ο καλός μας εαυτός διψά για συναινέσεις, υπάρχει και ο άλλος ο σκοτεινός εαυτός μας. Στον δημόσιο λόγο δίνεται συχνά η αίσθηση ότι δεν υπάρχουν πια περιθώρια σοβαρής ανταλλαγής απόψεων, έστω και πολεμικών. Η τραγωδία στάθηκε αφορμή για μια καταιγίδα επικρίσεων, στηριγμένων σε ψέματα και σε θεωρίες συνωμοσίας, τόσο από αριστερά όσο και από δεξιά. Στον ΣΥΡΙΖΑ τον τόνο έδωσε ο Πολάκης. Υποστήριξε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι οι φωτιές ήταν συνειδητή επιλογή του Μητσοτάκη! Στο Τατόι προκειμένου να παραδοθεί στο real estate, και στην Εύβοια για να μπουν ανεμογεννήτριες. Είναι προφανώς αστείο και να συζητάμε αυτές τις ανοησίες. Όταν ένας πρώην υπουργός όμως διακινεί τέτοιες ψεκασμένες θεωρίες υπάρχει ζήτημα δημοκρατίας. Πιο χαμηλά δεν γίνεται. Όσο για τα κοινωνικά δίκτυα το Μητσοτάκη γ@… ήταν το δημοφιλέστερο σύνθημα στον χώρο της «αριστεράς και της προόδου». Ένα πηγαίο μίσος, ενδεικτικό της εποχής. Η πρόεδρος των αρχαιολόγων μάλιστα, στέλεχος του «Ανταρσύα», το υιοθέτησε. Αν η επικεφαλής ενός σωματείου που υποτίθεται ότι έχει τέτοιο επιστημονικό κύρος, μπορεί να υιοθετήσει μια τόσο χυδαία κριτική, τι άλλο μένει; Ακόμα και ο γελοιογράφος Στάθης δήλωσε ότι η αριστερά των ύβρεων δεν είναι η αριστερά που γνώρισε τα τελευταία 40 χρόνια. Μάλλον θα τον είχε πάρει ο ύπνος. Όσο για την δεξιά τον τόνο έδωσαν οι φυλλάδες του χώρου με τίτλους όπως «Εκκενώσεις ο Κυριάκος». Φανταστείτε να είχαμε νεκρούς. Ακολούθησαν κωμικοτραγικές ιστορίες, όπως οι Ρουμάνοι πυροσβέστες που θα έσβηναν τις φωτιές σε μια ημέρα παίρνοντας νερό από τα ρυάκια, φυσικά και η θεωρία για τις ανεμογεννήτριες - σ’ αυτό Πάνω και Κάτω Πλατεία ομονοούν.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ποιος από τους δύο εαυτούς μας θα πάρει το πάνω χέρι. Ο κόσμος ζητά απαντήσεις κι είναι πιθανό απαντήσεις να μην υπάρχουν. Τουλάχιστον απαντήσεις καθαρές για λύσεις αποτελεσματικές που θα μας βγάζουν από την αβεβαιότητα. Αν κρίνουμε από τις μέγα-πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, στην Αυστραλία, φυσικά και σε όλες τις χώρες της Μεσογείου, το φαινόμενο μπορεί να υπερβαίνει τις δυνατότητές μας. Και εκεί αναζητούν λύσεις, επαναλαμβάνουν περίπου τα ίδια που λέμε κι εμείς για την ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων πριν επεκταθούν οι φωτιές, τα αποτελέσματα ωστόσο είναι πενιχρά. Είναι ζήτημα στατιστικής βεβαιότητας πότε θα ξεφύγει η επόμενη πυρκαγιά. Η κλιματική αλλαγή άλλωστε δεν αντιμετωπίζεται με πυροσβεστικά. Αυτό όμως δεν μπορούμε να το δεχθούμε. Θα διψάμε λοιπόν τις μεγαλόστομες διακηρύξεις, την αναδιοργάνωση, τον συντονισμό και τους νέους ειδικούς φορείς, ως την επόμενη πυρκαγιά που θα κάψει και πάλι όλα τα σχέδια. Και στο μεταξύ οι άλλοι θα κάνουν την δουλειά τους στα υπόγεια.
