Η συζήτηση για το χρέος της χώρας μας στη...χώρα μας είναι αντιστρόφως ανάλογη της σημασίας του προβλήματος. Κυρίως η κουβέντα καταλήγει, από τη μια, σε μια χωρίς βάση αποφασιστικότητα της κυβέρνησης για μια περίπλοκη διαπραγμάτευση-με όργανα της Ε.Ε., δανειστές, εθνικές κυβερνήσεις και κοινοβούλιο-, από την άλλη, σε μια κατηγορηματική άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να συζητήσει οτιδήποτε πριν γίνουν εκλογές, ώστε μια νέα, νομιμοποιημένη από τη λαϊκή εντολή κυβέρνηση να αναλάβει την ευθύνη. Για την ταμπακιέρα όμως τι λέμε; Τι θα διαπραγματευτούμε, τι θα κερδίσουμε, με ποιες προϋποθέσεις;
Από την άποψη αυτή, η συζήτηση για το χρέος που έγινε την περασμένη Τρίτη με πρωτοβουλία του «Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση σε Ελλάδα και Ευρώπη» έχει ενδιαφέρον γιατί παρουσιάστηκαν ορισμένες ενδιαφέρουσες απόψεις τόσο για την ουσία της διαπραγμάτευσης όσο και για το πολιτικό πρόβλημα που συνοψίζεται στο εξής δίλημμα: Μπορεί να υπάρξει ένας κοινός τόπος του πολιτικού κόσμου για το χρέος και μια «εθνική ομάδα» διαπραγμάτευσης με βάση αυτόν τον κοινό τόπο ή είναι χαμένος κόπος; Ας ρίξουμε μια ματιά στις τοποθετήσεις.
Η Άννα Διαμαντοπούλου απάντησε καταφατικά στο ερώτημα, αν και όπως αναγνώρισε, αυτή η πρόταση κινείται ενάντια στην κυρίαρχη πολιτική κουλτούρα των πολώσεων και εντάσεων. Θεωρεί πάντως αναγκαία τη συγκρότηση μιας εθνικής ομάδας διαπραγμάτευσης, ανεξάρτητα από την πορεία προς τις εκλογές, με μια συμφωνία σε βάθος χρόνου. Άλλωστε η όποια διευθέτηση θα «αναμετρηθεί» με 18 κοινβούλια ευρωπαϊκών χωρών- κάτι καθόλου εύκολο.
Ο βουλευτής της ΝΔ και μέχρι πρόσφατα υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης, αφού επισήμανε τους κινδύνους του λαϊκισμού και την ανάγκη ρεαλισμού, έκανε λόγο για λιγότερους φιλόδοξους στόχους σε ό,τι αφορά στο πρωτογενές πλεόνασμα, στην επιμήκυνση των δανείων ει δυνατόν με περίοδο χάριτος, στην επιδίωξη για σταθερό επιτόκιο τα προσεχή 15-20 χρόνια. Όλα αυτά σε συνδυασμό με τολμηρές μεταρρυθμίσεις και γενναία πολιτική προσέλκυσης ιδιωτικών επενδύσεων.
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Φίλιππος Σαχινίδης βλέπει θετικά την επιμήκυνση του χρέους ακόμα και σε βάθος 70 χρόνων, το κλείδωμα των σημερινών χαμηλών επιτοκίων για 15 χρόνια, με παράλληλη υλοποίηση ενός αναπτυξιακού «σχεδίου Μάρσαλ», κρίνοντας στη δευτερολογία του θετικά τη δυνατότητα μιας συναινετικής διαδικασίας για το χρέος σε εθνικό επίπεδο.
Ο αντιπρόεδρος της Βουλής και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Δραγασάκης διατύπωσε την πιο σαφή αντίρρηση στην ιδέα της «εθνικής ομάδας», θεωρώντας ότι μόνο μια κυβέρνηση με νωπή λαϊκή εντολή μπορεί να διαχειριστή σε άλλη βάση το πρόβλημα του χρέους. Η ριζική λύση του προβλήματος πρέπει να τοποθετηθεί σε ευρωπαϊκή κλίμακα, είπε, αναφερόμενος τόσο στην ανάγκη μιας διεθνούς διάσκεψης όσο και στη «ρήτρα ανάπτυξης» που θέτει ο ΣΥΡΙΖΑ για την εξόφληση του χρέους. Πάντως αναγνώρισε την ανάγκη για μεταβατικές λύσεις, καταθέτοντας και την πρόταση Galbraith-Holland-Βαρουφάκη.
O εκπρόσωπος της ΔΗΜΑΡ Γιώργος Ιωαννίδης τόνισε πως στην παρούσα είναι πιο σημαντικό η ελαχιστοποίηση των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους κατά τα επόμενα κρίσιμα 5 έτη προκειμένου να προσανατολιστούν πόροι στην ανάπτυξη και στην κοινωνική πολιτική, παρά η απόλυτη μείωση του χρέους. Η κοινωνία πρέπει να βιώσει άμεσα τα οφέλη από την αναδιάρθρωση του χρέους. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΔΗΜΑΡ ζητά την θεσμοθέτηση της «ρήτρας απασχόλησης», δηλαδή της νομοθετικής δέσμευσης ότι τμήμα των πόρων που θα προκύψουν από την αναδιάρθρωση του χρέους να προσανατολιστεί σε προγράμματα καταπολέμησης της ανεργίας.
Ο εκπρόσωπος του σχηματισμού «Το Ποτάμι» Θανάσης Σκόκος η αφετηρία της συζήτησης είναι τι οικονομία θέλουμε, τι παραγωγή, τι εξαγωγές, τι κράτος, ποια δημόσια διοίκηση επιθυμούμε. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, το χρέος είναι ένα εμπόδιο στην ανάπτυξη. Ανάπτυξη όμως με επενδύσεις, που έχουν σαν προϋπόθεση την πολιτική σταθερότητα, γι αυτό και το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να βρίσκεται σε μια διαρκή βεντέτα, αλλά να καταλήξει σε συναίνεση, σε μια συνεννόηση για το χρέος.
Υπήρξαν και δύο παρεμβάσεις από μια τεχνοκρατική οπτική γωνία.
Ο μέχρι πρότινος πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) Πάνος Τσακλόγλου αμφισβήτησε τα περί βιώσιμου χρέους και πρόταξε ως μείζον τη δυνατότητα εξυπηρέτησής του. Με οδηγό την απόφαση του Eurogroup το 2012, θεώρησε ότι μπορεί η χώρα να πετύχη μια επιμήκυνση μέχρι και 70 χρόνια, με μείωση μέρους των επιτοκίων σε συνδυασμό με πολιτικές ανάπτυξης, που θα έχουν στο βάθος του ορίζοντα και λύσεις τύπου ευρωομολόγου.
Ο συντονιστής της συζήτησης Χριστόφορος Σαρδελής, πρώην επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ (Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους) τόνισε πως το ελληνικό χρέος είναι μια μόνο συνιστώσα του γενικότερου προβλήματος, το οποίο μάλιστα επιδεινώθηκε ακριβώς γιατί εξαρχής αντιμετωπίστηκε σαν μεμονωμένο πρόβλημα. Πέραν αυτού, το καθαρά ελληνικό πρόβλημα στη σημερινή του μορφή είναι περισσότερο πρόβλημα ανάπτυξης και λιγότερο χρέους.
18°
