Ο Σάββας Σαββόπουλος γράφει για τους εμβολιασμούς κατά του κορωνοϊού στην Ελλάδα, τις αντιδράσεις και τις κοινωνικές συνθήκες στην πανδημία.
Έρευνα του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών έδειξε ότι τα 2/3 του πληθυσμού της χώρας ανησυχεί για την πορεία της πανδημίας και εμπιστεύεται τα εμβόλια, τα οποία θεωρεί ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τον ιό. Το 1/3 του πληθυσμού δεν φοβάται τον Covid-19 και δεν έχει εμβολιαστεί, κάτι που ενδέχεται να εμποδίσει την επίτευξη ανοσίας στην κοινωνία.
Πολιτεία, ειδήμονες και εκκλησιαστικές αρχές καλούν τους ανεμβολίαστους να εμβολιαστούν ώστε να προστατεύσουν την υγεία τους και το κοινωνικό σύνολο. Κάλεσμα χωρίς ανταπόκριση για την ώρα. Εμβολιασμένοι και ανεμβολίαστοι αρχίζουν να συγκρούονται, κάποιες φορές έντονα, κάτι που θυμίζει την εποχή των μνημονίων. Το άτομο όταν αντιμετωπίζει γενικευμένες απειλές, όπως η πανδημία, μπορεί να βιώσει καταταθλιπτικά, καταδιωκτικά άγχη ή και άγχος θανάτου. Στη ρευστή και γεμάτη αβεβαιότητα καθημερινότητα μεγαλώνει η μοναξιά και η ευθραυστότητα του πολίτη, ο οποίος θα αναζητήσει στηρίγματα ώστε να σβήσει από την σκέψη του την πιθανότητα να είναι αυτός το επόμενο θύμα. Τα θεμέλια του Εγώ κλονίζονται και η ναρκισσιστική συνοχή του εαυτού κινδυνεύει. Όλη η διαθέσιμη ερωτική ενέργεια του ατόμου διατίθεται στο Εγώ του για να σταθεροποιηθεί ναρκισσιστικά, να νιώσει υπαρξιακά ασφαλές. Το άτομο κινητοποιεί επίσης ψυχικές άμυνες, όπως την διάψευση της πραγματικότητας, την προβολή των δαιμόνων του στον άλλο, την εκλογίκευση και την παντοδυναμία του εαυτού ή της ιδεολογίας του.
Οι περισσότεροι πολίτες εμπιστεύονται τους ειδικούς και θεωρούν τα εμβόλια ασφαλή και αποτελεσματικά. Ακόμα και πολίτες που έχασαν συζύγους ή παιδιά μετά από τον εμβολιασμό τους, οι ίδιοι ολοκλήρωσαν την εμβολιαστική διαδικασία. Ο πολίτης που εμβολιάζεται, αφήνεται σε μία παλινδρόμηση που ενισχύει την φαντασίωση της ενσωμάτωσης ενός ισχυρού καλοήθους αντικειμένου (μέσω της ένεσης), το οποίο θα τον προστατεύει από τον κίνδυνο. Αυτή η παλινδρόμηση είναι εφικτή γιατί ασυνείδητα φαντασιώνει ότι κράτος και επιστημονική κοινότητα αποτελούν δύο γονείς, οι οποίοι κάνουν το καλύτερο για το παιδί τους για να τοπ ροστατεύουν από τη νόσο. Αυτή η πεποίθηση τον προστατεύει ταυτόχρονα και από τα άγχη που η πανδημία κινητοποιεί. Ωστόσο με τον εμβολιασμό δεν σημαίνει ότι γίνεσαι άτρωτος. Οι δυσμενείς εξελίξεις σχετικά με την μετάλλαξη δέλτα δεν επιτρέπουν εφησυχασμό. Στις 12/07/21 από τα 159 εκατομμύρια πλήρως εμβολιασμένους Αμερικανούς, 5.492 μολύνθηκαν και νόσησαν κι από αυτούς 1.063 κατέληξαν. Τώρα στις ΗΠΑ το στέλεχος δέλτα ευθύνεται για το 85% των νέων κρουσμάτων.
Οι ανεμβολίαστοι, όπως ισχυρίζονται, δεν έχουν πειστεί για την ασφάλεια των εμβολίων και έχουν αντιρρήσεις για θρησκευτικούς, πολιτικούς και πολιτισμικούς λόγους. Επίσης υπάρχουν και κάποιοι που επηρεάστηκαν από θεωρίες συνομωσίας. Οι αρνητές του πιστεύουν ότι το εμβόλιο ενδέχεται να τους βλάψει σωματικά, ψυχικά ή κοινωνικά. Δηλαδή ότι θα εισβάλει στο σώμα τους ένας κακοήθης, καταδιωκτικός παράγοντας, ο οποίος θα τους αποσταθεροποιήσει, αρρωστήσει, αλλοτριώσει. Για τους αντι-εμβολιαστές το κακό υπάρχει έξω από το σώμα τους και η χειρότερη απειλή δεν είναι ο κορωνοϊός• είναι το κράτος και όσοι για διάφορους λόγους επιδιώκουν, μέσα από τα εμβόλια, να προσβάλλουν και να αλώσουν το σώμα και την ψυχή τους. Η κρατική εξουσία και οι επιστήμονες που μεθοδεύουν τον εμβολιασμό εκλαμβάνονται ως «κακοήθεις» γονείς, οι οποίοι επιδιώκουν να διεισδύσουν και να ελέγξουν το παιδί τους, να του αφαιρέσουν την ζωντάνια του και να το κάνουν υποχείριό τους. Ένα τέτοιο άτομο βιώνει άγχος παρείσφρησης και θα κάνει τα πάντα για να αποφύγει τον εμβολιασμό-βιασμό του. Η καμπάνια του εμβολιασμού αντιμετωπίζεται ως πρακτική ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος για να ελέγξει τον πολίτη. Δεν είναι τυχαίο ότι σε διαδηλώσεις στην Γαλλία ο Μακρόν, στην Ιταλία ο Ντράγκι και στην Ελλάδα ο Μητσοτάκης παρομοιάζονται με τον Χίτλερ και οι εμβολιασμένοι με μαριονέτες στα χέρια τους.
Ωστόσο θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι όλοι οι ανεμβολίαστοι απορρίπτουν την επιστήμη. Λάθος επίσης θα ήταν να εκτιμήσουμε ότι ήσαν/ είναι ανόητοι ή τρελοί όσοι πέθαναν ή νοσήσαν από τον Covid-19 επειδή δεν είχαν εμβολιαστεί. Απλά διέψευσαν την ισχυρή νοσηρότητα του ιού ή και την ύπαρξή του. Κάποιοι θεώρησαν ότι ο οργανισμός τους τούς προστατεύει αποτελεσματικά βασιζόμενοι σε μια αίσθηση άτρωτου, στην παντοδυναμία που τους παρέχει ο ψυχισμός ή το σύστημα πίστης τους.
Ο καθένας καταφεύγει στην ιδεολογία που ταιριάζει στον ψυχισμό του• Όμως οι ψυχικές άμυνες και η ιδεολογία επηρεάζουν ασυνείδητα την κρίση του ατόμου.
Από ιδεολογία εμφορείται ο θρησκευόμενος, ο πολιτικός ακτιβιστής, ο πιστός μιας επιστήμης, η οποία έχει διηθηθεί και χρησιμοποιείται ως σύστημα πίστης. Η ιδεολογία είναι μια κοινωνική ανάγκη απαραίτητη όσο και οι ενστικτώδεις ανάγκες για έρωτα, για φιλία, για ανταγωνισμό. Ενίοτε σε μια ιδεολογία υπάρχει περισσότερη πίστη απ’ ό,τι συνήθως νομίζουμε• αυτό μπορεί κάποιος να το χρειάζεται για να ισορροπήσει και να επιβιώσει ψυχικά σε μια επώδυνη κατάσταση, έστω κι αν βάζει την υγεία του σε κίνδυνο. Όμως, υπάρχει ένα όριο μετά το οποίο η ιδεολογία γίνεται τοξική.
Όπως ο πολιτισμός αποδέχεται τις σεξουαλικές και τις επιθετικές ενορμήσεις και καθορίζει το πλαίσιο στο οποίο αυτές μπορούν να εκφραστούν, έτσι γίνονται αποδεκτά και τα συστήματα πίστης, που δίνουν στο άτομο την αίσθηση ότι ανήκει σε κάποια ομάδα και ότι μοιράζεται τις δοξασίες και τους μύθους της. Όμως και εδώ υπάρχει ένα πολιτισμικό πλαίσιο που προστατεύει το κοινωνικό σύνολο από την κακοήθη εκτροπή της ιδεολογίας.
Εάν η πίστη βασίζεται σε μια φαντασίωση παντοδυναμίας, τότε αυτή η πίστη ενδυναμώνεται σημαντικά και βιώνεται ως πραγματικό γεγονός. Π.χ. λοιμωξιολόγοι χριστιανοί υποστηρίζουν ότι δεν κινδυνεύει κάνεις από τον κορωνοϊό στην εκκλησία ή όταν μεταλαμβάνει. Ένας τέτοιος πιστός αδυνατεί να τοποθετηθεί σε μια (ορθολογική) θέση τρίτου, ώστε να αναγνωρίσει την πραγματικότητα και να αποστασιοποιηθεί από το σύστημα πίστης του - που συχνά λειτουργεί ως σύστημα αυταπάτης. Δικαίωμa του καθενός είναι να αυταπατάται, αρκεί να μην βλάπτει τους άλλους.
Γνωρίζουμε ότι η ιδεολογία μέσα από το αυθαίρετο νόημα που δίνει στα τεκταινόμενα τίθεται στην υπηρεσία της εξουσίας και γι’ αυτό χρησιμοποιείται τακτικά ή στρατηγικά ως χειριστικό εργαλείο από πολιτικούς, θρησκευτικούς ηγέτες κλ.π. Η χειριστική εκμετάλλευση της ιδεολογίας είναι εφικτή επειδή παρουσιάζεται ως οικουμενική αλήθεια, που προέρχεται από μια μεσσιανική αποκάλυψη. Έτσι ο ακόλουθός της αδιαφορεί για την πραγματικότητα.
Απουσιάζει λοιπόν ο ορθολογισμός, ο οποίος είναι σύμφυτος με την κριτική και την αυτοκριτική για τα λάθη και τις πλάνες. Ο ορθολογισμός είναι αυτός που μας ωθεί να μαθαίνουμε, παρά να επιβεβαιωνόμαστε και να δικαιωνόμαστε.
