Πανελλήνιες εξετάσεις: Η πρώτη ευκαιρία

Διαβάζοντας τις επιστολές πολλών μαθητών προς την Υπουργό Παιδείας, το πρώτο που θα ήθελα να τους πω είναι ότι τους καταλαβαίνω απόλυτα. Και τους καταλαβαίνω διότι θυμήθηκα εκείνες τις στιγμές που ένιωσα αδικημένος. Θυμήθηκα τη δική μου ιστορία από τις Πανελλήνιες εξετάσεις, τότε που και εγώ θεωρούσα ότι ένα άδικο σύστημα πετούσε στα σκουπίδια το όνειρο που είχα.

Από παιδί ονειρευόμουν να ακολουθήσω τα βήματα του παππού μου και την επιστήμη που εκείνος αγάπησε και υπηρέτησε. Ήθελα να γίνω δικηγόρος, όπως κι εκείνος, γιατί αυτή η δουλειά με γοήτευε από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Δεν ήθελα να περάσω στη Νομική γιατί διάβαζα πολύ, αλλά διάβαζα πολύ για να περάσω στη Νομική.

Το όνειρό μου ήταν να σπουδάσω στην Αθήνα για να μπορώ να είμαι κοντά στην οικογένειά μου στην Πάτρα. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα με έστελναν στη Νομική της Κομοτηνής. Η αιτία ήταν κυρίως ένας βαθμός: είχα γράψει 11 στη Φυσική Γενικής Παιδείας. Δίνοντας τότε εξετάσεις σε εννέα μαθήματα, ήμουν πραγματικά εξοργισμένος γιατί ένα άσχετο με τις σπουδές που ήθελα να ακολουθήσω μάθημα, με έστελνε σχεδόν 1.000 χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι μου.

Όσο προχωρούσα τις σπουδές μου, κατάλαβα και την αξία των σφαιρικών γνώσεων. Συνειδητοποίησα, όμως, και κάτι πολύ πιο σημαντικό: ότι ο στόχος μου δεν είχε να κάνει με τον τόπο, αλλά με αυτό που ήθελα να γίνω. Κι αυτό δεν μπορούσε να μου το πάρει κανείς. Δεν άλλαξα στόχο και πήγα εκεί που με οδήγησε το σύστημα που θεωρούσα ότι τόσο με είχε αδικήσει.

Κλείνοντας πίσω μου την πόρτα της Νομικής Σχολής στη Θράκη, συνειδητοποίησα πως το να κάνεις τα όνειρά σου πραγματικότητα δεν είναι πάντα εύκολο, πως δεν θα πάνε όλα «βάσει σχεδίου». Στην επιτυχία δεν σε οδηγεί μόνο ένας δρόμος, αρκεί να έχεις ξεκάθαρο το όνειρό σου. Αυτό που θα καταλάβετε στην πορεία –και όχι πολύ μακριά από τώρα– είναι ότι ούτε το σύστημα είναι λάθος, ούτε εσείς. Λανθασμένη είναι η λογική ότι η επιτυχία και η σταδιοδρομία αρχίζουν και τελειώνουν με τις Πανελλήνιες.

Το πτυχίο μπορεί να αποδεικνύει πού και τι σπούδασες, αλλά οι δυνατότητες που έχεις δεν αποδεικνύονται από κανένα χαρτί. Οι δεξιότητες ενός επαγγελματία στην εποχή που βρισκόμαστε έχουν πολύ περισσότερο χώρο και πολύ μεγαλύτερη σημασία μέσα σε ένα βιογραφικό από έναν απλό κατάλογο τυπικών προσόντων. Και εδώ έρχεται ο ρόλος της Παιδείας να δώσει χώρο σε αυτές τις δεξιότητες να αναπτυχθούν. 

Έγραψα στην αρχή ότι καταλαβαίνω απόλυτα τον θυμό και την απογοήτευση των μαθητών γιατί πριν από κάποια χρόνια ένιωσα ακριβώς το ίδιο. Αυτό που ποτέ δεν κατάφερα να καταλάβω είναι πώς μπορούν ορισμένοι να αναζητούν μικροκομματικά οφέλη στις πλάτες των ονείρων που έχουν οι νέοι. Αν και αναφέρομαι χωρίς περιστροφές στην αξιωματική αντιπολίτευση και τον αρχηγό της, θέλω να απευθυνθώ σε εκείνους που νομίζουν ότι βλέπουν στο κόμμα του κυρίου Τσίπρα έναν σύμμαχο.

Αυτό που θα διαπιστώσετε μέσα από τις σπουδές και στη συνέχεια μέσα από το επάγγελμά σας είναι ότι το να λες σε κάποιον ότι πάντα φταίνε οι άλλοι είναι εύκολο, αλλά δεν ωφελεί. Αντίθετα, ο δρόμος που σε πάει μπροστά είναι το να προσπαθείς διαρκώς να βελτιώνεσαι, εντοπίζοντας τις ευκαιρίες μέσα από κάθε κατάσταση, κάθε εμπόδιο.

Στα δεκαοκτώ σας υπάρχουν πολλές ευκαιρίες, καμία από αυτές όμως δεν είναι η τελευταία. Κανείς δεν εξασφάλισε το μέλλον του περνώντας απλά σε μια σχολή. Αντίθετα, εκείνοι από τη γενιά μου που τα καταφέρνουν καλύτερα επαγγελματικά είναι όσοι χρειάστηκε να ακολουθήσουν μια πιο δύσκολη διαδρομή. Εκείνοι που προχώρησαν με πείσμα, προσπάθεια, πίστη στα όνειρά τους και εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους.

Δεν θέλω να μασάω τα λόγια μου: πιστεύω ότι η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής είναι ένα σωστό μέτρο. Πιστεύω ότι οι Πανελλήνιες είναι μια διαδικασία που μπορεί να επιδέχεται βελτιώσεις, παρ’ όλα αυτά παραμένουν ένα σύστημα αντικειμενικό – και αυτό είναι μια αξία που δεν πρέπει να υποτιμούμε. Και πιστεύω ότι, όπως εγώ αναθεώρησα για το τότε σύστημα των εξετάσεων, έτσι θα αναθεωρήσετε και εσείς με το πέρασμα του χρόνου.

Ακόμα όμως και αν δεν συμφωνήσουμε ποτέ πάνω σε αυτό το θέμα, δεν αλλάζει το πιο σημαντικό: ότι η ζωή για εσάς ξεκινάει τώρα. Ότι η σχολή που θα δείτε σε λίγες ημέρες δίπλα στο όνομά σας μπορεί να μην ήταν κομμάτι του ονείρου σας, σίγουρα όμως περνάει από αυτήν ένας δρόμος για να κάνετε αυτό το όνειρο πραγματικότητα, αρκεί να συνεχίσετε να το θέλετε.

Μπορούμε να διαφωνούμε σε πολλά – ακόμα και στα πάντα. Αυτό που η ίδια η πραγματικότητα έχει αποδείξει είναι ότι οι Πανελλήνιες είναι απλά η πρώτη ευκαιρία – η πρώτη από τις πολλές που θα βρεθούν στον δρόμο σας. Και κάποια στιγμή, πολύ πιο σύντομα από όσο φαντάζεστε, ίσως σε μια συνάντηση παλιών συμμαθητών, θα δείτε ότι θα έχετε καταφέρει να ξεπεράσετε εκείνους που τώρα θεωρείτε ότι το σύστημα ευνόησε περισσότερο από εσάς.