Η αναπόφευκτη εχθροπάθεια των συντρόφων

Η Σάκκαρη είναι μόνο η τελευταία σε μια σειρά συμπολιτών που έχουν υποστεί επιθέσεις από τους συντρόφους, όχι για κάτι που είπαν εναντίον τους αλλά επειδή έτυχε να συνδεθούν με κάποιον τον οποίο οι σύντροφοι αντιλαμβάνονται ως εχθρό. Πριν από τη Σάκκαρη ήταν τα παιδιά της Κεραμέως, τα οποία δεν δέχθηκαν (ακόμα τουλάχιστον) επίθεση αλλά χρησιμοποιήθηκαν στον πόλεμο που έχουν κηρύξει οι σύντροφοι σε όποιον δεν είναι σαν κι αυτούς.

Φυσικά οι επιθέσεις είναι ακόμα πιο έντονες σε συμπολίτες που εκδηλώνουν την αντίθεσή τους με τους συντρόφους και, ειλικρινά, στα πολλά χρόνια που γράφω και μιλάω δημοσίως δεν θυμάμαι ποτέ άλλη παράταξη στην οποία το δόγμα «όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας» να είναι τόσο κυρίαρχο.

Από αθλητές και καλλιτέχνες μέχρι δημοσιογράφους και πολιτικούς οι σύντροφοι, όπου δεν μπορούν να δουν συμμάχους, δεν βλέπουν απλώς αντιπάλους αλλά εχθρούς και τους αντιμετωπίζουν ως τέτοιους.

Φυσικά υπάρχουν εχθροπαθείς και στα δεξιά (στο κέντρο πολύ σπάνια καθώς από τη «φύση» του είναι πιο συναινετικό και λιγότερο φανατισμένο) αλλά εκεί το μίσος για οτιδήποτε δεν μοιάζει δεν κυριαρχεί παρά μόνο στο άκρο της. Ένας δεξιός μπορεί π.χ. να χλευάσει τις πολιτικές τοποθετήσεις του Κραουνάκη, αλλά θα διαχωρίσει τα τραγούδια του τα οποία μπορεί και να συνεχίσει να απολαμβάνει. Για ρωτήστε κανέναν σύντροφο πόσο έχει πανηγυρίσει νίκη του Τσιτσιπά (ο οποίος δεν κάνει καν πολιτικές τοποθετήσεις) ή της Σάκκαρη (που έκανε το λάθος να τα φτιάξει με γιο πρωθυπουργού που δεν είναι ο Αλέκσης).

Φυσικά για αυτή τη γενικευμένη εχθροπαθή στάση υπάρχει εξήγηση.

Οι σύντροφοι ασπάζονται μια ιδεολογία η οποία έχει όλα τα γνωρίσματα μιας θρησκείας. Εκφράζει τη μοναδική και αναμφισβήτητη αλήθεια (ασχέτως αν εδώ και έναν αιώνα διαψεύδεται συνεχώς και παταγωδώς) για την πορεία της Ιστορίας κι έχει ως στόχο την με κάθε μέσο επιβολή της αλήθειας αυτής. Οι σύντροφοι, περισσότερο από πολιτικά όντα, είναι πιστοί. Μόνο που, σε αντίθεση με τους πιστούς που αντιλαμβάνονται όλους τους υπόλοιπους ως παραστρατημένους, οι σύντροφοι αντιλαμβάνονται την αντίθεση με τη μοναδική αλήθεια που κηρύσσουν ως αποτέλεσμα συναλλαγής. Μέσα στον απλοϊκό κόσμο της πίστης τους κυριαρχεί το σχήμα «αφού η αλήθεια είναι μια και τόσο φανερή, όποιος δεν την παραδέχεται δεν μπορεί να το κάνει επειδή δεν τη βλέπει, αλλά επειδή θέλει να την κρύψει». Άρα οι ιδεολογικοί τους αντίπαλοι ή όσοι δεν στέκονται στο πλευρό τους δεν έχουν απλώς μια άλλη άποψη, αλλά είναι εχθροί της μίας και μοναδικής αλήθειας και ως εχθροί της μιας και μοναδικής αλήθειας δεν μπορεί παρά να είναι και εχθροί των φορέων της μιας και μοναδικής αλήθειας.

Όλη η ιστορία της κομμουνιστικής αριστεράς είναι μια διαρκής εχθροπραξία, ένας διαρκής πόλεμος που, όταν δεν στρέφεται εναντίον των ιδεολογικών αντιπάλων, στρέφεται εναντίον των «αιρετικών» συντρόφων ακριβώς γιατί κομμουνιστική αριστερά χωρίς εχθρό δεν μπορεί να υπάρξει.

Στην Ελλάδα μέχρι πριν λίγες δεκαετίες τον ρόλο του εχθρού τον έπαιζε σχεδόν αποκλειστικά η «κακιά δεξιά». Τώρα που δεν υπάρχει πια «κακιά δεξιά», τώρα που κανείς δεν τους απειλεί, τώρα που η «μοναδική αλήθεια» έχει αποδειχθεί ένα τραγικό ψέμα που πίσω του άφησε μόνο δυστυχία, οι σύντροφοι δεν έχουν ούτε μεγάλο «εχθρό» ούτε πραγματικό στόχο (καταλαβαίνουν ότι ο καπιταλισμός μάλλον δεν θα ανατραπεί από μια ιδεολογία που, όπου επιβλήθηκε, απέτυχε). Οι πιο σοβαροί από αυτούς παραδέχονται την πλάνη τους, αλλά οι υπόλοιποι συνεχίζουν και πια στρέφουν την εχθροπάθειά τους κατά πάντων. Εξ ου και τα συνθήματα του τύπου «ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν». Εξ ου και οι γεμάτες μίσος επιθέσεις στον «άμαχο» πληθυσμό (ή στον «μαχόμενο» αλλά με χτυπήματα κάτω από τη μέση).

Συνεπώς και στη Σάκκαρη θα επιτεθούν και τα παιδιά της Κεραμέως θα βάλουν στο παιχνίδι και θα συκοφαντήσουν και θα βρίσουν και το χειρότερο είναι πως θα το κάνουν εν χορώ. Όλοι μαζί, αναγκαστικά ενωμένοι αφού με τον παραμικρό δισταγμό η πίστη τους μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω και ξαφνικά να βρεθούν στην απέναντι πλευρά. Και μπράβο τους.