Το κρυφό χαρτί του Κυριάκου Μητσοτάκη

Δύο χρόνια μετά τις εκλογές του 2019, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί να αισθάνεται αυτάρκης. Οι δημοσκοπήσεις, συμβατικές και ειδικές, καθώς και οι στοχοποιημένες μετρήσεις επί συγκεκριμένων ομάδων πολιτών, καταγράφουν τόσο την κομματική όσο και την προσωπική υπεροχή του στο πολιτικό προσκήνιο.

Μετά τις συναντήσεις του στις Βρυξέλλες κατά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, ο πρωθυπουργός είναι σε θέση να συγκεκριμενοποιήσει στο μυαλό του τους διεθνείς συσχετισμούς, όπως καταγράφονται ρεαλιστικά από την επόμενη ημέρα της συνάντησης Μπάιντεν - Πούτιν στη Γενεύη, Μπάιντεν - Ερντογάν στις Βρυξέλλες, καθώς και εκείνης του Μητσοτάκη με τον Ερντογάν στη βελγική πρωτεύουσα. Οι Περιφερειακές εκλογές στην Ισπανία προ μηνός, οι πρόσφατες τοπικές εκλογικές αναμετρήσεις στη Γερμανία, καθώς και οι Περιφερειακές εκλογές στη Γαλλία της περασμένης Κυριακής, καταγράφουν για πρώτη φορά εδώ και αρκετό καιρό την επάνοδο στο προσκήνιο της παραδοσιακής ευρωπαϊκής Δεξιάς. Στη Γερμανία ξεφούσκωσε η πολιτική φυσαλίδα των Πρασίνων με τη Χριστιανοδημοκρατία να επανέρχεται με αξιώσεις και με τη γερμανική ακροδεξιά του AfD να βαλτώνει ακόμη και στα κάστρα της, όπως στο κρατίδιο Saxony-Anhalt. Κανείς δεν ανέμενε πάντως μία τόσο γρήγορη ανάκαμψη των ποιοτικών χαρακτηριστικών της γερμανικής συντηρητικής Δεξιάς κατά τη μετα-Μέρκελ περίοδο, η οποία έχει ήδη αρχίσει και ας συνεχίζει να είναι καγκελάριος η «Σιδηρά Κυρία» του γερμανικού κατεστημένου.

Στην Ισπανία, η αναμφισβήτητη νεκρανάσταση του Λαϊκού Κόμματος στις πρόσφατες Περιφερειακές εκλογές με την ταυτόχρονη καταβύθιση (μιλάμε για πολιτικό αφανισμό) της Αριστεράς του Podemos και την εξαΰλωση του κεντρώου χώρου των Ciudadanos, προσδίδει στα χαρακτηριστικά της Ισαμπέλ Ντίας Αγιούσο διαστάσεις θριάμβου. Η νέα ηγετική φυσιογνωμία της ισπανικής Δεξιάς, η οποία ωστόσο έχει υιοθετήσει μία γερή δόση υπερσυντηρητικής πολιτικής ατζέντας, φαίνεται να κυριαρχεί στο πολιτικό σκηνικό με την παράλληλη αποδυνάμωση της επιρροής των Σοσιαλιστών.

Στην Γαλλία τώρα, 10 μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές του 2022, το πολιτικό σκηνικό ταρακουνήθηκε την Κυριακή που μας πέρασε. Παρά την επιμονή των δημοσκοπήσεων και τις βεβαιότητες ως προς τους πολιτικούς συσχετισμούς, οι Περιφερειακές εκλογές κατέδειξαν μία νέα πραγματικότητα. Αν και θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά το ποσοστό της αποχής που ξεπέρασε το 67%, ποσοστό ρεκόρ στα χρονικά, εν τούτοις η εκλογική αυτή αναμέτρηση στον 1ο γύρο κατέδειξε τα όρια τη Ακροδεξιάς, την αδυναμία επιρροής του κόμματος του Μακρόν που ηττήθηκε κατά κράτος αλλά και την ανθεκτικότητα της γαλλικής Αριστεράς στο σύνολό της. Συγκεκριμένα δεν πιστοποιήθηκε η αναμενόμενη πλημμυρίδα ψήφων προς το τον πολιτικό σχηματισμό της Μαρί Λεπέν. Αντιθέτως παρατηρήθηκαν και απώλειες, ενώ καταγράφτηκε το «ταβάνι» ως προς την πραγματική επιρροή αυτού του ακροδεξιού κόμματος.

Το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν «εξαφανίστηκε», επιβεβαιώνοντας ότι ποτέ δεν κατάφερε να αποκτήσει δομές στη γαλλική επαρχία και εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων.

Η παραδοσιακή Δεξιά ή ό,τι απέμεινε από τον πάλαι ποτέ Γκωλισμό, σε συνδυασμό με τις κατά καιρούς παραφυάδες της, κατάφερε να επανέλθει και μάλιστα με αξιώσεις, φρενάροντας τους ακροδεξιούς αλλά και τον αποκαλούμενο «Μακρονισμό». Αυτή η Δεξιά διεκδικεί με αξιώσεις στον 2ο γύρο μεγάλες Περιφέρειες, ενώ εκ των πραγμάτων είναι αυτή που επιβάλλει ή ρυθμίζει τις συμμαχίες που απαιτούνται για να ηττηθεί η Ακροδεξιά της Λεπέν. Με λίγα λόγια, αυτή η παραπαίουσα μέχρι χθες Δεξιά εμφανίζεται να διεκδικεί έναν από τους πρώτους ρόλους στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.

Οι πολιτικοί συσχετισμοί στην Ελλάδα φαίνεται πως παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ευρώπη όπου η Δεξιά ενισχύει τη θέση της αναγκάζοντας την Ακροδεξιά σε οπισθοχώρηση

Οι πολιτικοί συσχετισμοί στην Ελλάδα φαίνεται πως παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ευρώπη όπου η Δεξιά μέσα από συντηρητικές (κοινωνικά) επιλογές, είναι η αλήθεια, ως προς τα κρίσιμα ζητήματα της Μετανάστευσης, του Ισλάμ, των πολιτικών ασφαλείας κ.λπ. ενισχύει τη θέση της αναγκάζοντας την Ακροδεξιά σε οπισθοχώρηση. Αυτό επιτυγχάνεται με την υιοθέτηση εκ μέρους των δεξιών - συντηρητικών κομμάτων ενός κομματιού της ατζέντας των υπερσυντηρητικών επιδιώξεων. Προσπάθησε και ο Μακρόν να υιοθετήσει ένα τμήμα του προγράμματος της Μαρίν Λεπέν αλλά χωρίς επιτυχία. Οι γάλλοι συντηρητικοί εκλογείς προφανώς προτιμούν το αυθεντικό προϊόν έκφρασης από τις απομιμήσεις.

Εναρμονισμένο λοιπόν με το ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό, τουλάχιστον ως προς τις ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες, το ελληνικό πολιτικό τοπίο επιτρέπει στον Κυριάκο Μητσοτάκη να διαρρέει προς όλες τις κατευθύνσεις ότι δεν προτίθεται να προβεί σε ανασχηματισμό, τουλάχιστον έως τις αρχές του 2022.

Μία τέτοια διαρροή, όταν γίνεται τον Ιούνιο, με ορίζοντα έξι μηνών τουλάχιστον, δεν μπορεί να ανταποκρίνεται στην πολιτική πραγματικότητα. Το πολιτικό χρονικό διάστημα από σήμερα μέχρι τις αρχές του 2022 είναι τεράστιο και οι εκκρεμότητες πολλές.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ωστόσο αισθάνεται ασφαλής, διότι σε αυτή τη φάση αποκατάστησε κάποιες ισορροπίες προχωρώντας σε συγκεκριμένες επιλογές.

Α) Οι ΗΠΑ είναι η κυρίαρχη διπλωματική και αμυντική αναφορά της Αθήνας. Η Ελλάδα επέλεξε να προσφέρει σχεδόν το σύνολο της επικράτειας για την παροχή διευκολύνσεων στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις.  

Β) Τα ελληνοτουρκικά εισήλθαν σε φάση ψυγείου χωρίς καμία επίλυση εκκρεμοτήτων. Στις Βρυξέλλες η Τουρκία ζήτησε και έλαβε κάποιο αντίτιμο προκειμένου να συναινέσει σε περίοδο παγώματος των ελληνοτουρκικών εξελίξεων. Η Άγκυρα σε αυτή τη φάση ενδιαφέρεται για μία συγκεκριμένη διάσταση της ευρωπαϊκής πολιτικής στην οποία η Αθήνα διαδραματίζει ρόλο. Πρόκειται για την ανανέωση, επέκταση και αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ - Τουρκίας. Μιλάμε για οικονομικό όφελος της γειτονικής χώρας ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ για τα επόμενα  χρόνια.

Γ)  Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και λιγότερο ο Ταγίπ Ερντογάν επέλεξαν να πάρουν το ρίσκο και να διαχειριστούν εφεξής οι ίδιοι τα ελληνοτουρκικά. Και οι δύο αφαίρεσαν με καθόλου διακριτικό τρόπο τη θεσμική διαχείριση του ζητήματος από τους υπουργούς Εξωτερικών. Ρόλο υπουργών χωρίς θεσμική κάλυψη ανέλαβαν εξωδίκως οι σύμβουλοι Ιμπραχίμ Καλίν και η Ελένη Σουρανή. Δεν έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν.

 Δ) Η Τουρκία διά χειρός συμμαχίας αναβαθμίζεται σε περιφερειακό παράγοντα «μαξιλάρι» στις σχέσεις ΝΑΤΟ - ΗΠΑ Ρωσίας.

Όλα δείχνουν, λοιπόν, πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαχειριζόμενος ένα πολιτικό κλίμα κατευνασμού στο εσωτερικό με ανακοινώσεις περί μεγάλων έργων και επερχόμενης οικονομικής ανάτασης (Ταμείο Ανάκαμψης κ.λπ.) και διατήρησης ισορροπιών στο εξωτερικό (εξοπλισμοί, ελληνοτουρκικά, ελληνοαμερικανικές σχέσεις) επιλέγει να βαδίσει σε ήρεμα νερά έως τις εκλογές. Οι μεγάλες δυτικές πρεσβείες στην Αθήνα τις αναμένουν το φθινόπωρο. Τα σημάδια δείχνουν πάντως πριν τον επόμενο Νοέμβριο. Χωρίς... ανασχηματισμό!