Το εργασιακό, καθρέφτης στρατηγικών και πολιτικών

Στον καιρό της πανδημίας η πολιτική γίνεται πιο γήινη. Ουσιαστικά κρίνεται η δυνατότητά της να θωρακίσει τις κοινωνίες. Η ανθρώπινη ζωή αναγκαστικά τίθεται στο επίκεντρό της. Οι προτεραιότητές μας επαναξιολογούνται. Η σκληρή πραγματικότητα δεν αντιμετωπίζεται με βερμπαλισμούς και κούφια λόγια. Ούτε με στρατηγήματα και ιδεολογήματα του παρελθόντος.

Ακόμη κι αν δεν φαίνεται, η υγειονομική κρίση έχει επιδράσει καταλυτικά στη συμπεριφορά των ανθρώπων. Η κοινωνία στρέφει το ενδιαφέρον της στην αναζήτηση πρακτικών και εφαρμόσιμων λύσεων. Το ένστικτο της επιβίωσης συμβάλλει αποφασιστικά στην αποσαφήνιση των ιεραρχήσεων, ατομικών, οικονομικών, κοινωνικών.

Στο πεδίο του πολιτικού ανταγωνισμού η αναμέτρηση διεξάγεται με όρους ρεαλισμού. Αργά, αλλά σταθερά, αποκρυσταλλώνεται μια νέα συνειδητοποίηση. Ο πραγματισμός κερδίζει έδαφος σε όλα τα επίπεδα. Οι ψευδαισθήσεις υποχωρούν. Και μαζί με αυτές οι ανώφελες διακηρύξεις. Ως επί το πλείστον, παύουμε να βλέπουμε τα μικρά και μεγάλα προβλήματα με τις γνώριμες παρωπίδες.

Το σημαντικότερο, απομυθοποιούνται τα ψευδεπίγραφα κλισέ και στερεότυπα. Τα παλιά πολιτικά αντανακλαστικά δεν συνιστούν πια επαρκή εργαλεία. Η προσαρμογή στα σημερινά δεδομένα καθιστά αναπόφευκτη την επανεκτίμηση ή και την αναθεώρηση.

Το εργασιακό, που ήρθε προσφάτως στη Βουλή, αποτέλεσε σύνθετη και δύσκολη πολιτική άσκηση. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση ακολούθησαν διαφορετικούς δρόμους. Το ουσιώδες ζήτημα δεν έγκειται στις διαφωνίες τους σε κάποια θέματα αλλά στο αν οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου ανταποκρίνονται στις τωρινές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας.

Παράλληλα, η αποδοχή ή η απόρριψή του είναι συνυφασμένες με τις διαμετρικά αντίθετες στρατηγικές της κάθε πλευράς. Από τη μια εκφράστηκε η βούληση για αλλαγές. Και από την άλλη η πρόθεση για τη διατήρηση των κεκτημένων. Το βασικό επιχείρημα της πρώτης ήταν η εναρμόνιση με τις νέες συνθήκες στον χώρο της εργασίας. Ενώ της δεύτερης η υπεράσπιση ενός μυθοποιημένου ιδεολογικού παρελθόντος.

Οι παραπάνω προσεγγίσεις είναι υπαρκτές και διαπερνούν οριζόντια την ελληνική κοινωνία. Εξίσου διακριτές είναι και οι πολιτικές αντιστοιχίσεις, οι οποίες δεν ταυτίζονται αναγκαστικά με την ιστορική διαίρεση Αριστερά-Δεξιά. Οι διακρίσεις είναι πολυποίκιλες και καταγράφονται σε ολόκληρο το κομματικό φάσμα. Τα τείχη είναι πλέον διάφανα.

Φορείς των προοδευτικών αντιλήψεων υπάρχουν παντού. Η διαρκής εξέλιξη αποτελεί το κύριο γνώρισμά τους. Είτε έχουν αριστερόστροφο είτε δεξιόστροφο προσανατολισμό. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τις συντηρητικές. Εξ ου και συχνά οι αναχρονιστικές δεξιές δυνάμεις συγκλίνουν με τις ιδεοληπτικές αριστερές. Κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι εκλαμβάνουν την πολιτική ως στατική υπόθεση. Οι αντιπαραθέσεις των αρχηγών στη Βουλή υπήρξαν αρκετά διαφωτιστικές.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μολονότι εκπροσωπεί τη Νέα Δημοκρατία, εμφανίστηκε να ενσαρκώνει την προσαρμογή της χώρας στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Το πλεονέκτημά του είναι ότι ο λόγος και οι επιλογές του βρίσκουν ανταπόκριση σε ένα ευρύτερο ακροατήριο, καταλύοντας τα κομματικά σύνορα.

Ο Αλέξης Τσίπρας αξιοποίησε το εργασιακό, επαναχαράσσοντας τα όρια του πολιτικοϊδεολογικού ρεύματος που θέλει να εκφράσει. Το δικό του πλεονέκτημα συνίσταται στο ότι οριοθετεί με σαφήνεια την αποκαλούμενη αντιδεξιά συσπείρωση.

Η Φώφη Γεννηματά στοιχήθηκε πίσω από τη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ, ανατροφοδοτώντας τις επιδιώξεις του αρχηγού του. Το μειονέκτημά της είναι ότι κατέστησε το ΚΙΝΑΛ όχι απλώς αντίγραφο, αλλά κακέκτυπο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Πάντως, το εργασιακό στάθηκε αφορμή να αποκρυσταλλωθούν και να αναδειχθούν οι πολιτικές και οι αντιλήψεις, οι στρατηγικές και τα στρατηγήματα της εγχώριας κομματικής τάξης.