Ποιος χαλάει τα πεζοδρόμια της Αθήνας

Στην πολυκατοικία έφτασε μια ειδοποίηση από τον Δήμο Αθηναίων. Ο Δήμος είχε ενημερωθεί μέσω της πλατφόρμας Novoville για μια καθίζηση στο πεζοδρόμιο μπροστά στην πολυκατοικία και γνωστοποίησε ότι η ευθύνη για την αποκατάσταση του πεζοδρομίου βαρύνει τους ιδιοκτήτες των οικοδομών, μπροστά από τις οποίες βρίσκεται το πεζοδρόμιο.

Tα καλά νέα είναι ότι η πλατφόρμα Novoville λειτουργεί αποτελεσματικά στην Αθήνα. Ένας πολίτης φωτογράφισε το πεζοδρόμιο και μέσω της πλατφόρμας έστειλε στον Δήμο τη φωτογραφία και τη διεύθυνση του σημείου. Οι υπηρεσίες του Δήμου έκαναν αυτοψία και ενημέρωσαν τους ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας.

Τα κακά νέα είναι ότι πριν από ένα χρόνο στο συγκεκριμένο πεζοδρόμιο έγιναν εργασίες του ΔΕΔΔΗΕ. Η αποκατάσταση από τον εργολάβο έγινε με πρόχειρο τρόπο, χωρίς να προηγηθεί συμπίεση του εδάφους. Και το πεζοδρόμιο, που για δεκαετίες δεν είχε πάθει τίποτε, μέσα σε ένα χρόνο υποχώρησε. 

Γενικά στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας η αποκατάσταση των δρόμων, των πεζοδρόμων, των πλατειών και των πεζοδρομίων μετά από έργα είναι προβληματική. Ορισμένοι εργολάβοι επιλέγουν την πιο εύκολη και συμφέρουσα λύση. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η πλατεία Κοραή και ο πεζόδρομος της Τσακάλωφ στο Κολωνάκι.

Στην πλατεία Κοραή, απέναντι από τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου, το δάπεδο είναι γεμάτο με διαφόρων ειδών μπαλώματα. Το αρχικό πλακάκι σε ορισμένα σημεία έχει αντικατασταθεί με διαφορετικό, σε άλλα σημεία έπεσε τσιμέντο και χαράχτηκε πρόχειρα από πάνω το σχήμα των πλακιδίων, ενώ αλλού έχει πέσει σκέτο τσιμέντο. Εδώ υπάρχει ένα ζήτημα. Τα υλικά εδαφοκάλυψης που χρησιμοποιούνται στους δημόσιους χώρους της Αθήνας είναι δεκάδες και δεν είναι πάντα εύκολο να βρεθούν για να γίνει η σωστή αντικατάσταση. Ίσως θα πρέπει να περιοριστεί η ποικιλία των υλικών, ώστε αυτά που θα επιλεγούν να είναι πάντα διαθέσιμα για τις αποκαταστάσεις.

Αν για την πλατεία Κοραή υπάρχει ενδεχομένως ένα ελαφρυντικό, για την οδό Τσακάλωφ στο Κολωνάκι υπάρχει μόνο η επιλογή της φθηνότερης λύσης. Στο πεζοδρομημένο τμήμα του δρόμου έγιναν σχετικά πρόσφατα εργασίες για το δίκτυο οπτικών ινών. Επιλέχτηκε να μην ξηλωθούν οι μαρμάρινες πλάκες, αλλά να περάσουν οι γραμμές από τα τσιμεντένια τμήματα, που έδιναν σχήμα στο πλακόστρωτο. Τα διαχωριστικά αυτά είχαν μια απλή τεχνοτροπία τσιμεντοκονιάματος, η οποία έδινε μια λεία επιφάνεια. Όσα δεν σκάφτηκαν εξακολουθούν να είναι λεία, αυτά που σκάφτηκαν καλύφτηκαν με απλή λάσπη και έχουν πλέον άγρια, ανώμαλη επιφάνεια σε διαφορετικό χρωματισμό. Η παλιά τεχνοτροπία είναι φθηνή και εύκολη, αλλά η λάσπη είναι ακόμη φθηνότερη και ευκολότερη. Έτσι ο εργολάβος, με την ανοχή του Δήμου, μπορεί να διαμορφώσει για δεκαετίες την αισθητική του πεζόδρομου. 

Η Αθήνα έχει, πιθανότατα, τα χειρότερα πεζοδρόμια της Ευρώπης. Πέρα από την κατάληψή τους από καταστήματα και δίκυκλα, τα συχνά έργα για τα δίκτυα με την πρόχειρη αποκατάσταση αφήνουν πίσω μια εικόνα καταστροφής και μιζέριας.

Ο Δήμος πρέπει να επιβλέπει και να ελέγχει την αποκατάσταση μετά από τα έργα στους δημόσιους χώρους. Επίσης θα πρέπει να εξεταστεί ένα σύστημα εγγύησης που θα δίνουν οι εργολάβοι προς τον Δήμο, ώστε οι πλάκες να μην ξεκολλούν και τα πεζοδρόμια να μη βουλιάζουν μετά από λίγο καιρό.

Ο Δήμος Αθηναίων προγραμματίζει να ανακατασκευάσει τα πεζοδρόμια τα επόμενα χρόνια με ένα πρόγραμμα 24 εκατομμυρίων ευρώ. Για να έχει το έργο διάρκεια ο Δήμος καλό θα είναι να επεξεργαστεί ένα συμπληρωματικό πλαίσιο που θα εξασφαλίζει ότι δεν θα γίνονται αποδεκτές οι αυθαιρεσίες στον δημόσιο χώρο.