Μια φορά την εβδομάδα επισκέπτομαι το Σισμανόγλειο ως χρόνια πάσχοντας και ξέρω τη διαδικασία με τα μάτια κλειστά. Ξέρω απ’ έξω και ανακατωτά τα εξωτερικά ιατρεία κάθε ειδικότητας, το ανέβα-κατέβα στους ορόφους με ένα από όλα τα ασανσέρ που συνήθως πρέπει να τα πάρεις από το επίπεδο του ισογείου καθώς το -1 είναι πάντα «κλειστό», το γκισέ που πρέπει να βάλεις τη στρογγυλή σφραγίδα και τα αυτοκόλλητα για εξετάσεις αίματος που κάποιες φορές τελειώνουν. Εάν οι υπάλληλοι φύγουν λίγο νωρίτερα, ξέρω το δεύτερο γκισέ που εκεί μένουν πιο αργά. Ξέρω σε ποιον όροφο να κάνω στάση για νερό, καθώς οι περισσότεροι ψύκτες δεν δουλεύουν, ξέρω ποιο είναι το μπαλκόνι που κάνουν οι γιατροί το τσιγάρο τους, αφού είναι πάντα γεμάτο γόπες και μάλλον οι καθαρίστριες δεν πολυπατάνε.
Ξέρω ακόμα σε ποιο σημείο παρκάρει η διοίκηση του νοσοκομείου, ώστε να επιμείνω για ραντεβού στην περίπτωση που η πάντα πιστή στο καθήκον γραμματέας με διαβεβαιώνει πως κατανοεί μεν το επείγον του προβλήματός μου, αλλά δυστυχώς οι αρμόδιοι λείπουν για δουλειές στο υπουργείο. Πολλές φορές το «πρόβλημά μου» είναι να ενημερώσω πως τα αντιδραστήρια δεν έχουν υλικό και κινδυνεύουμε άμεσα με τις ενδοφλέβιες δόσεις που παίρνουμε στα «τυφλά» ή ότι στο ακτινολογικό ο μαγνητικός και αξονικός τομογράφος δείχνουν λάθος εικόνες. Εσένα περιμένουν, θα μου πεις; Όχι βέβαια. Οι υπάλληλοι του νοσοκομείου βεβαίως και γνωρίζουν. Ήμουν μπροστά στο δύστυχο που είχαν βάλει μέσα και είπαν μεταξύ τους «κάνε του μία, ούτως ή άλλως δεν του μένει και πολύς χρόνος ακόμα». Είχαν δηλαδή προαποφασίσει πως ο ασθενής δεν άξιζε να έχει μια εξέταση με πραγματική εικόνα, ήταν ξεγραμμένος πριν την ώρα του. Βέβαια, για τους συγκεκριμένους δεν σοκάρομαι. Γνωρίζω από ιδία πείρα ότι εάν φέρεις παραπεμπτικό για ακτινογραφία μετά τις δώδεκα το πρωί θα σε αγριοκοιτάξουν και θα σου δείξουν με τον τρόπο τους πως είναι καλύτερα να μην το ξανακάνεις. «Μα, καλά, τέτοια ώρα κι εσύ;» Το μηχάνημα έχει σβήσει αρκετή ώρα πριν, βλέπεις, σχολάει το παιδί στις 13.00 και η «καημένη» υπάλληλος που δεν έχει αυτοκίνητο πρέπει να βρίσκεται στην πύλη του νοσοκομείου ακόμα νωρίτερα για να την πάρει άλλη συνάδελφος που επίσης φεύγει νωρίτερα. Και κάπως έτσι πολλοί είναι «αναγκασμένοι» να φεύγουν νωρίτερα. Είναι αυτό που λέμε ότι εάν στο δημόσιο τομέα κάποιος δουλέψει υπεύθυνα χαλάει την «πιάτσα».
Όλα αυτά τα έχω νιώσει στο πετσί μου. Όμως ένας κοινός άνθρωπος, αυτός που δεν έχει προβλήματα υγείας, δεν τα γνωρίζει. Τις προάλλες βλέπω μια καλοντυμένη κυρία στην είσοδο του νοσοκομείου πανικόβλητη γιατί έπρεπε να κάνει μια απλή εξέταση. Παγιδευμένη μέσα στον πολύπλοκο λαβύρινθο των διαδικασιών ακούει τη Μαρία του πρώτου γκισέ να «παίζει» την κασέτα με τις οδηγίες για μία μόνο φορά και ό,τι καταλάβει. Φαίνεται να μην έχει ξαναπατήσει ποτέ σε δημόσιο νοσοκομείο. Ο τρόμος, ζωγραφισμένος στο πρόσωπό της, δυστυχώς είναι δικαιολογημένος. Τη βοηθώ με την εμπειρία μου στο δαιδαλώδες σύστημα, την καθοδηγώ πού να κόψει δρόμο, σε ποια υπάλληλο να πάει που θα την εξυπηρετήσει, ποιο ασανσέρ να πάρει να προλάβει, αλλά μάταια. Κάποια στιγμή θα την ξαναπετύχω σε κάποιον άλλο διάδρομο, ακόμη πιο απελπισμένη, καθώς δεν τα κατάφερε σήμερα και αύριο πρέπει να βρει άλλο νοσοκομείο να κάνει την εξέταση. Δεν ξέρει όμως κανένα γιατρό εκεί. Δεν εμπιστεύεται τίποτα. Μου προσφέρει χρήματα να της συστήσω κάποιον καλό γιατρό, μιας και φάνηκα να γνωρίζω πολλά. Είναι από αυτούς τους ανθρώπους που δεν έχουν σκεφτεί πως ο καθένας από εμάς είναι εν δυνάμει ασθενής. Νόμιζε πως θα για όλα θα την κάλυπτε η ιδιωτική της ασφάλιση, πως δεν θα χρειαζόταν να πατήσει το πόδι της στο δημόσιο νοσοκομείο. Όμως, δυστυχώς της είπαν πως αυτή η εξέταση γίνεται μόνο στο δημόσιο. Ξαφνικά έρχεται αντιμέτωπη με ένα κατεστραμμένο σύστημα υγείας που πίστευε πως ποτέ δεν θα χρειαζόταν να κοιτάξει κατάματα. Ένα σύστημα υγείας που ξόδευε πολλά, αλλά οι παροχές του ήταν ανύπαρκτες. Με γραφειοκρατία, αναξιοκρατία, έλλειψη οικονομικού ελέγχου και όλες τις γνωστές παθογένειες που εκτείνονται σε όλα τα επίπεδα. Και χωρίς να φτάνουν όλα αυτά και με έναν προκλητικά στείρο συνδικαλισμό που μόνο σε αδιέξοδα οδηγεί.
Για όλα αυτά που περιέγραψα, ξέρω πολύ καλά τι πρέπει να γίνει. Είμαι από αυτούς που αγαπάνε την ευθύνη. Είμαι χρόνια πάσχοντας που αντιμετωπίζει καθημερινά τις παθογένειες του συστήματος υγείας και σίγουρα μπορώ να είμαι κομμάτι της λύσης. Να εγγυηθώ τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος με επίκεντρο τον ασθενή και τη δημιουργία μιας ισότιμης σχέσης ιατρού-ασθενούς με συμμετοχή του δεύτερου στην αποφάσεις για τη θεραπεία. Όπως γίνεται στην Ολλανδία, όπου ο ασθενής συμμετέχει στην ιατρική διαδικασία λήψης αποφάσεων βάσει ειδικού νόμου που έχει θεσμοθετήσει το κράτος (WGBO). Όπως γίνεται στη Φινλανδία, όπου οι ασθενείς συμμετέχουν στη χάραξη πολιτικής δημόσιας υγείας μέσα από μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση (ΜΚΟ), ομπρέλα ασθενών, με αποτέλεσμα τον περιορισμό του υγειονομικού κόστους από άστοχες αποφάσεις. Βέβαια για όλα αυτά χρειάζεται ο ασθενής να εκπαιδευτεί και να ενταχθεί σε ένα οργανωμένο κίνημα ασθενών, κάτι το οποίο μέχρι σήμερα δεν υπάρχει. Η ανάγκη λοιπόν δημιουργίας ενός θεσμικού οργάνου που θα παρεμβαίνει στις αποφάσεις και στις δομές υγείας με μέτρα που πραγματικά εξυπηρετούν τον ασθενή είναι άμεση. Αναλαμβάνοντας την ευθύνη μας μπορούμε να απαιτούμε ό,τι είναι καλύτερο για εμάς και τη χώρα μας. Κι αυτό δεν είναι θεωρητικό σχήμα, ξεκινάμε άμεσα να διεκδικούμε έμπρακτα. Για να δούμε, λοιπόν, τι θα μας απαντήσει ο ΕΟΦ τις επόμενες ημέρες για την απόφαση του υπουργού Υγείας να εντάξει φάρμακο στη θετική λίστα αποζημίωσης με προεκλογική απόφαση, που δεν ήταν απαραίτητο, παραβλέποντας την αρνητική απόφαση της πρωτοβάθμιας επιτροπής του ΕΟΠΠΥ και επιβαρύνοντας τον κρατικό υπολογισμό, εκθέτοντας τους ιατρούς στον πειρασμό για μεροληπτική συνταγογράφηση;
13°
