48 ώρες με τη Γιάννα Αγγελοπούλου - Δασκαλάκη στη Θεσσαλονίκη

Η κυρία Γιάννα Αγγελοπούλου - Δασκαλάκη είναι αναμφίβολα ένα πρόσωπο που τραβά τα φώτα της δημοσιότητας. Όμως, η εμπειρία των 18 μηνών, από τις 7 Νοεμβρίου 2019 που ανέλαβε επισήμως την προεδρία της Επιτροπής −μιας περιόδου με έντονες εσωτερικές αναζητήσεις και συγκρούσεις για το νόημα της επετείου των 200 ετών από την Επανάσταση και τον χαρακτήρα του εορτασμού της− είναι φανερό ότι την οδήγησε σε μια υπέρβαση. Όπως με τα κομμάτια από παραδοσιακές ενδυμασίες που φορά μαζί με τα δικά της ρούχα για να υπογραμμίσει ότι η επιστροφή στις ρίζες δεν αποτελεί αναχρονισμό, αλλά πηγή έμπνευσης και εξωστρέφειας, έτσι και με τον τρόπο που προσεγγίζει τους συνομιλητές της δείχνει να αντλεί αυτοπεποίθηση από τις δικές της ρίζες.

Απόδειξη η επίσκεψή της στη Θεσσαλονίκη, το διήμερο 14 και 15 Μαΐου, που συνέπεσε με το άνοιγμα της οικονομίας και μιας Θεσσαλονίκης που είχε ξαναβρεί τη ζωντάνια της. Ενώ η πόλη πετούσε από πάνω της το γκρίζο πέπλο της πανδημίας, με τον ήλιο να λάμπει πάνω από τον Θερμαϊκό, η Γιάννα Αγγελοπούλου - Δασκαλάκη τη διέσχιζε με ένα έντονο αίσθημα νοσταλγίας για τα φοιτητικά της χρόνια στη Νομική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου.

Αρκετοί από όσους τη συνάντησαν εκεί, την άκουγαν με έκπληξη να διηγείται σκηνές από τα φοιτητικά της χρόνια τη δεκαετία του ΄80, για τις αφραγκίες, για τα πακέτα της κυρίας Μαρίκας με τα οποία βολευόταν όλη η παρέα για καμιά δεκαριά μέρες, για τα ξενύχτια στα στέκια της εποχής, στα Κάστρα, στα Λαδάδικα, στο Καραμπουρνάκι, ορισμένα από τα οποία διατηρούνται ακόμα ως διαχρονικά στέκια του φοιτητόκοσμου.

Στη Θεσσαλονίκη η πρόεδρος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» εμφανίστηκε ίσα-ίσα για τις επίσημες δηλώσεις. Αυτή που γοήτευσε την πόλη στις δημόσιες και στις ιδιωτικές συναντήσεις της ήταν η Γιάννα. Με καταγωγή από την Έμπαρο Ηρακλείου, η κόρη του Φρίξου και της Μαρίκας, μεγαλωμένη σε μια μεσοαστική οικογένεια, με τις χαρές και τις αγωνίες της, που όχι μόνο δεν λησμονήθηκαν εξαιτίας της μετέπειτα πορείας της, αλλά αντιθέτως τη συνδέουν συναισθηματικά με τις δυσκολίες ενός τρόπου ζωής που δεν είναι πλέον ο δικός της.

Στο ουζερί του Μήτσου, στο Καπάνι, δεν κοίταξε να διαφυλάξει την «εικόνα» της, αλλά αντάλλασσε με τις γυναίκες βουλευτές της Θεσσαλονίκης εμπειρίες για το μεγάλωμα των παιδιών, για τις τρεις εγγονές της –«απαιτώ να με λένε γιαγιά», εκμυστηρεύτηκε–, για τα κιλά της εγκυμοσύνης, για τις δίαιτες και τις απαιτήσεις που υπάρχουν για τις γυναίκες καριέρας, για το πώς χρειάστηκε να παλέψουν για τα αυτονόητα, για την ασθένεια που χτυπάει απρόσμενα την πόρτα, για το βαθύτερο νόημα της ζωής.

Μια γυναικεία κουβέντα που δεν ήταν καθόλου επιφανειακή, καθώς επεκτάθηκε και στις ιδιαίτερες δραστηριότητές της καθεμίας από τις δυναμικές και επιτυχημένες 11 καλεσμένες. Στα δύο τραπέζια που στήθηκαν για την περίσταση κάθονταν οι βουλευτές της ΝΔ στην Α΄ Θεσσαλονίκης  Έλενα Ράπτη και Άννα Ευθυμίου, του ΣΥΡΙΖΑ στην Α' και Β' Θεσσαλονίκης, Κατερίνα Νοτοπούλου και Δώρα Αυγέρη, του ΜέΡΑ 25 στη Β' Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνα Αδάμου και η επικεφαλής του γραφείου του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη Μαρία Αντωνίου. Επίσης παρακάθισαν στο γεύμα η πρόεδρος και συνιδρύτρια της Women Act Μαίη Ζαννή, η αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Τουρισμού του δήμου Θεσσαλονίκης Μαρία Καραγιάννη, η πρόεδρος του Καυτατζόγλειου σταδίου Καλυψώ Γούλα, η επιχειρηματίας Ελεάνα Βλάχου - Τζιτζικώστα και η δικηγόρος Μαρίνα Καλαϊτζή.

Ασφαλώς, η ερώτηση αν σκέφτεται να ασχοληθεί ξανά με την πολιτική δεν θα μπορούσε να μην διατυπωθεί σε μια τέτοια ομήγυρη. «Μα θεωρώ ότι αυτό που κάνω τώρα είναι πολιτική. Το σημαντικότερο για μένα είναι να μπορείς να αλλάζεις τα πράγματα προς το καλύτερο, έστω μια μικρή αλλαγή, να κάνεις τον κόσμο να σκεφτεί τι πραγματικά θέλει για τη ζωή του και για τη χώρα του, ξεπερνώντας κατεστημένες νοοτροπίες και δήθεν πρότυπα», απάντησε.    

Οι κυρίες της παρέας την άκουγαν με έκπληξη καθώς με αφοπλιστική ειλικρίνεια γκρέμιζε όλα τα τείχη και τα οχυρά που ενδεχομένως να είχαν υψωθεί απέναντί της. «Καλές μάσες!» τις προέτρεψε σαν να απευθυνόταν στη φοιτητοπαρέα της, ενώ ο ιδιοκτήτης του παραδοσιακού καφενείου, Μήτσος Παντζαρτζίδης, έφερνε τους ιδιαίτερους μεζέδες του σε λευκά πιατάκια, μεταξύ των οποίων το κόκκαλο που μένει από τον μαριναρισμένο γαύρο και δεν πετιέται αλλά τηγανίζεται τυλιγμένο σε αλεύρι.

Ο Μήτσος είναι από μόνος του μια εμπειρία ζωής και ταίριαξε τόσο με τον αυθορμητισμό της προέδρου της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», ώστε δεν δίστασε να της γνωρίσει την εξάχρονη Αϊσέ από τη Σενεγάλη, την οποία έχει σχεδόν «υιοθετήσει» καθώς βοηθά τη μητέρα της, μια υπαίθρια πωλήτρια, και τα τρία της παιδιά να τα βγάλουν πέρα με τη δύσκολη ζωή των μεταναστών σε μια ξένη χώρα. Η Αϊσέ, αφού φωτογραφήθηκε αγκαλιά με την κυρία Αγγελοπούλου, εξαφανίστηκε για λίγο στην κουζίνα και επέστρεψε με μια ζωγραφιά της αφιερωμένη στη Γιάννα.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν ένας πολύ σημαντικός σταθμός στην πορεία της Γιάννας Αγγελοπούλου. Παρά την κριτική που ασκήθηκε −και στην ίδια προσωπικά− την περίοδο της διοργάνωσης, τώρα, δεκαεπτά χρόνια μετά, στο ίζημα του χρόνου, έχει μείνει υπερηφάνεια για την επιτυχία της χώρας και για τους εθελοντές. Αυτό το συναισθηματικό κεφάλαιο δεν έκλεισε ποτέ και ανοίγει κάθε φορά που ένα εθνικό πρότζεκτ τίθεται υπό την προεδρία της κυρίας Αγγελοπούλου. Στις συναντήσεις της Θεσσαλονίκης ήταν η μόνιμη επωδός, είτε με τη μορφή ερώτησης αν αισθάνεται φόβο μπροστά σε τόσο μεγάλες ευθύνες είτε με τη μορφή επαίνου –«αφού οργανώσατε τόσο επιτυχημένους Ολυμπιακούς Αγώνες σας εμπιστευόμαστε».

Επίκληση σε αυτό το επιτυχημένο εγχείρημα έκανε ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας («η άρτια διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων μας σύστησαν στην υφήλιο», δήλωσε) και οι 7 δήμαρχοι από την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης που συμμετέχουν με επετειακές αναπτυξιακές προτάσεις στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης».

Η Περιφέρεια έχει την έδρα της σε ένα ιστορικό κτίριο της πόλης, τη βίλα Αλλατίνι, η οποία οικοδομήθηκε πριν από το 1888. Ακολουθώντας την πολυσύνθετη ιστορία της πόλης, χρησιμοποιήθηκε σε διαφορετικές χρονικές στιγμές ως έδρα του νεοϊδρυθέντος πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, ως στρατιωτικό νοσοκομείο, ως στέγη για υπηρεσίες του υπουργείου Εσωτερικών και της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης. Στις αρχές του ’40 είχε στηθεί εκεί ένα μικρό στρατόπεδο, στο τάγμα Τηλεγραφητών του οποίου υπηρέτησε ο Βασίλης Τσιτσάνης, και εκεί έγραψε πολλά από τα τραγούδια του.  Η κυρία Αγγελοπούλου, αναφέρθηκε στην ιστορία του κτιρίου, αλλά και χωρίς την υπενθύμιση της, η ιστορικότητα αυτού του μικρού παλατιού υποβάλλει ανάλογου μεγέθους ιδέες από τους ενδιαιτούντες σε αυτό.

Ο κ. Τζιτζικώστας, ως επικεφαλής της Περιφέρειας, κατέθεσε στην Επιτροπή «Ελλάδα 2021» μια σημαντική πρόταση, η οποία βρίσκεται στο τελικό στάδιο υποβολής της στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», του υπουργείου Εσωτερικών. Πρόκειται για τη δημιουργία μιας ψηφιακής πλατφόρμας με ιστορικό περιεχόμενο, μέσα από την οποία θα αναδεικνύεται η συμβολή της περιοχής της Κεντρικής Μακεδονίας στον Αγώνα, καλύπτοντας μία περίοδο που ξεκινά από τα προεπαναστατικά χρόνια και την Επανάσταση, περνά από τους Βαλκανικούς Πολέμους και την ενσωμάτωση της Μακεδονίας στο Ελληνικό Κράτος και καταλήγει στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα.

Στην Περιφέρεια σχεδιάζουν, ακόμα, τη διοργάνωση μιας ρεγγάτας στον Θερμαϊκό, με τα πανιά των ιστιοφόρων να απεικονίζουν ελληνικές σημαίες, αντίστοιχη με εκείνη που ετοιμάζουν ομογενειακές οργανώσεις στη Νέα Υόρκη. Επίσης, σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων με μεγάλες παραγωγές όπως «Ο Ζορμπάς» του Μίκη Θεοδωράκη, γκαλά όπερας στο πλαίσιο της οποίας θα υπάρχει αφιέρωμα στον Ι. Καποδίστρια μέσω της συμμετοχής της όπερας της Αγ. Πετρούπολης, κονσέρτο με το έργο «Ερείπια των Αθηνών» του Μπετόβεν από την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, είκοσι παραστάσεις Καραγκιόζη με έργα που δεν παίζονται πλέον μαζί με τα τραγούδια τους, σε διάφορες πόλεις της Μακεδονίας.

«Να έρθετε για τουρισμό», κάλεσε ο κ. Τζιτζικώστας την πρόεδρο της Επιτροπής δίνοντάς της ένα λεύκωμα για τους τουριστικούς προορισμούς της Κεντρικής Μακεδονίας. «Θα έρθω όταν τελειώσει το καθήκον», υποσχέθηκε η κυρία Αγγελοπούλου.

Η συνάντηση με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνο Ζέρβα, ήταν εξίσου θερμή. Άλλωστε η κυρία Αγγελοπούλου το προηγούμενο απόγευμα επισκέφθηκε το Τελλόγλειο Ίδρυμα, το οποίο άνοιξε ξανά για το κοινό έπειτα από έξι μήνες, εξαιτίας των μέτρων για την πανδημία, φιλοξενώντας την έκθεση της μεγάλης γλύπτριας Ιωάννας Σπητέρη και ξεναγήθηκε παρουσία της Αιμιλίας Ζέρβα, μητέρας του δημάρχου Θεσσαλονίκης και αδελφής της ιδρύτριας του Τελλόγλειου, Αλίκης Τέλλογλου. Ο κ. Ζέρβας έχει υποβάλει, μέσω της Επιτροπής, στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» πρόταση για ψηφιοποίηση, τεκμηρίωση και διαχείριση του πολιτιστικού αρχειακού και ιστορικού αποθέματος του δήμου.

Όσο σημαντική και αν είναι η συγκεκριμένη πρόταση, την προσοχή της κυρίας Αγγελοπούλου (και των δημοσιογράφων) έκλεψε το τζουκ μποξ του 1959, ένα αναπαλαιωμένο οικογενειακό κειμήλιο που έχει στο γραφείο του ο δήμαρχος. Ο κ. Ζέρβας έβαλε να παίξει η αυθεντική έκδοση του τραγουδιού «Αν θυμηθείς το όνειρό μου» και η κυρία Αγγελοπούλου του ζήτησε Καζατζίδη. Σε προθήκες και ράφια του γραφείου του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης έχει τοποθετήσει διάφορα οχήματα που έφτιαξε ο ίδιος, καθώς το χόμπι του είναι ο μοντελισμός. Ένα από αυτά, ένα θηριώδες για τα μεγέθη τέτοιων κατασκευών στρατιωτικό φορτηγό προκάλεσε την απορία  της προέδρου της Επιτροπής. «Αυτό το έφτιαξα στην βαθιά καραντίνα», εξήγησε ο κ. Ζέρβας.

Στο μεταξύ, στην αίθουσα που συνεδριάζει το δημοτικό συμβούλιο της Θεσσαλονίκης, είχαν συγκεντρωθεί οι επτά δήμαρχοι της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης που υπέβαλλαν πρόταση στο «Αντώνης Τρίτσης». Παρούσα και η αντιπεριφερειάρχης Βούλα Πατουλίδου. Στη συνάντηση συμμετείχαν οι: Δήμαρχος Βόλβης, Διαμαντής Λιαμάς, Δήμαρχος Δέλτα, Γιάννης Ιωαννίδης, Δήμαρχος Θερμαϊκού, Γιώργος Τσαμασλής, Δήμαρχος Θέρμης, Θεόδωρος Παπαδόπουλος, Δήμαρχος Καλαμαριάς, Γιάννης Δαρδαμανέλης, ο Δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, και ο Δήμαρχος Ωραιοκάστρου, Παντελής Τσακίρης.

Ο δήμαρχος Πυλαίας - Χορτιάτη πήγε στη συνάντηση φορώντας μια γαλάζια γραβάτα με τσολιαδάκια, την οποία σχολίασε η κυρία Αγγελοπούλου και εκείνος στη συνέχεια ανταπέδωσε την αβροφροσύνη. «Θυμόμαστε πάντα με υπερηφάνεια και συγκίνηση τους εθελοντές των Ολυμπιακών Αγώνων. Δεν είμαστε ο περιούσιος λαός αλλά έχουμε πολλά πλεονεκτήματα», είπε. «Αρκεί να θυμηθούμε αυτά που μας ενώνουν», συμπλήρωσε ο κ. Ζέρβας, «αυτό που μας θύμισε η Βούλα Πατουλίδου στη Βαρκελώνη. "Χωρίς το γαμώτο", πετάχτηκε κάποιος δήμαρχος. «Μόνο με το γαμώτο, που είναι μια προσευχή», παρενέβη η κυρία Πατουλίδου.

Η ατμόσφαιρα αμέσως έγινε παρεΐστικη, με αστεία και πειράγματα, με τις αποστάσεις που επέβαλε η πανδημία. Οι δήμαρχοι μίλησαν για τις προτάσεις τους που όλες συνδύαζαν την ιστορική και την αναπτυξιακή διάσταση. Συγκεκριμένα, τη δημιουργία μιας διαδραστικής μόνιμης έκθεσης για την προεπαναστατική και επαναστατική ιστορία του Δήμου Βόλβης, με χρήση τεχνολογικών μέσων (Δήμος Βόλβης), τη δημιουργία ενός Μουσείου Τοπικής Ιστορίας και Προσφυγικής μνήμης στην κοινότητα Διαβατών (Δήμος Δέλτα), την ανέγερση Μνημείου για την Επανάσταση και τα 200 χρόνια  της σύγχρονης Ελλάδας (Δήμος Θερμαϊκού), την ανάπλαση πλατείας σε συνδυασμό με την κατασκευή Μνημείου απόδοσης τιμής στον Αγώνα του 1821 (Δήμος Θέρμης), τη δημιουργία ψηφιακών μωσαϊκών υψηλής καλλιτεχνικής αξίας που θα προβάλλουν προσωπικότητες που ξεχώρισαν από την Επανάσταση μέχρι σήμερα και εικαστικές δημιουργίες, τα οποία θα πλαισιώνονται από εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις (Δήμος Καλαμαριάς), την ψηφιοποίηση μέρους της συλλογής του ζωγράφου Κώστα Λούστα (Δήμος Πυλαίας- Χορτιάτη), την αναμόρφωση πλατείας που περιλαμβάνει δημιουργία Μνημείου Ηρώων 1821, αλλά και αισθητική, λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας (Δήμος Ωραιοκάστρου). Οι δήμαρχοι είχαν μια κοινή αγωνία, να επισπευστούν οι  εκταμιεύσεις των κονδυλίων από το «Αντώνης Τρίτσης» προκειμένου να υλοποιήσουν ταχύτερα τις προτάσεις τους.

«Η μαγεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ότι μπορεί να λύνει θέματα της καθημερινής ζωής και του διπλανού», είπε η κυρία Αγγελοπούλου, η οποία θυμήθηκε τη θητεία της στον δήμο Αθηναίων επί Έβερτ. Και επειδή έγινε η αναφορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες, έδωσε μια συμβουλή στους δημάρχους: «Να σκεφτείτε πως θα αξιολογηθούν αργότερα αυτά που κάνετε τώρα. Αυτό που σας λέω δεν είναι εγωισμός, είναι πρόνοια». 

Νωρίτερα, η κυρία Αγγελοπούλου συναντήθηκε με τον υφυπουργό Εσωτερικών, Σταύρο Καλαφάτη, ο οποίος την προσκάλεσε στη μεγάλη εκδήλωση για το επετειακό έτος, που διοργανώνει σε συνεργασία με την Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών.

Η Πρόεδρος και η αντιπροσωπεία της Επιτροπής επισκέφθηκαν την εντυπωσιακή έκθεση «WAAG. 1821/2021. WeAreAllGreeks! Είμαστε Όλοι Έλληνες!», μια εικαστική συνεργασία Ελλάδας και Σικελίας, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Η έκθεση συμπεριλαμβάνει έργα 8 σύγχρονων Ιταλών και 7 σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, τα οποία δημιουργήθηκαν για το συγκεκριμένο project καθώς και δυο έργα που αποδίδονται στο Θεόφιλο, που εκτίθενται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Επίσης, ξεναγήθηκαν στην «Παιδική Ομπρέλα», την κοινωνική «Δομή Υποστήριξης Παιδιού και Οικογένειας» του Δήμου Παύλου Μελά. Η δομή παρότι δημιουργήθηκε πριν από έναν χρόνο, παρουσιάζει ήδη σημαντικό έργο, καθώς υποδέχεται παιδιά προσχολικής ηλικίας και μαθητές Γυμνασίου με μαθησιακές και συμπεριφορικές δυσκολίες, που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του Δήμου αλλά και άλλων Δήμων του Νομού Θεσσαλονίκης. Η επίσκεψη της προέδρου μιας Εθνικής Επιτροπής στη Θεσσαλονίκη δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει μια επίσκεψη στον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμο, ο οποίος δήλωσε τη στήριξη του στο έργο της.

Η λιγότερο αναμενόμενη συνάντηση της κυρίας Αγγελοπούλου ήταν αυτή με τον πρύτανη του ΑΠΘ, Νικόλαο Παπαϊωάννου, ο οποίος συνοδευόταν από τον πρόεδρο του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και πρόεδρο της Επιτροπής ΑΠΘ για τις Δράσεις του 2021 Βασίλη Γούναρη και τον καθηγητή της Νομικής Σχολής και υπεύθυνο υλοποίησης των δράσεων του 2021, Παναγιώτη Γκλαβίνη. Το ΑΠΘ οργάνωσε από την αρχή ως το τέλος του έτους, 21 εξαιρετικά ενδιαφέρουσες επετειακές δράσεις, με το σήμα της Επιτροπής, αλλά δεν περίμεναν ένα δημόσιο ευχαριστώ. Εξεπλάγησαν ευχάριστα από την πρόσκληση και το είπαν.

Με τόσο ενδιαφέροντες συνομιλητές η συζήτηση ξέφυγε από τον τυπικό της χαρακτήρα και ετέθησαν ερωτήματα όπως αν η χώρα χρειάζεται μια νέα επανάσταση, για το κόστος που έχει όποιος κινείται έξω από τα δεδομένα, για την ελευθερία και τις προϋποθέσεις της δημιουργίας. «Οι φοιτητές μας ανησυχούν για το μέλλον τους. Έχουν άγχος, προσπαθούν να γατζωθούν από κάθε ευκαιρία», εκμυστηρεύτηκαν οι καθηγητές. Ο πρύτανης, εξέφρασε το παράπονο ότι λόγω της πανδημίας δεν κατάφεραν να κινητοποιήσουν τους φοιτητές όσο θα ήθελαν προκειμένου να συζητήσουν για τα 200 χρόνια του σύγχρονου ελληνικού βίου.

Αυτή η έλλειψη δεν αφορά μόνο το πανεπιστήμιο. Ο κορωνοϊός έβαλε εμπόδια σε όλες τις πτυχές του εορτασμού της επετείου. Πάντως η επικεφαλής της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», μια προσωπικότητα που προκαλεί το ενδιαφέρον, προσπαθεί με τακτικές επισκέψεις να προτρέψει κάθε πόλη ξεχωριστά να μελετήσει την ιστορία της και να σχεδιάσει το μέλλον της.