Πολιτικη & Οικονομια

Φρανσουά Μιτεράν: 40 χρόνια από την εκλογή του στη Γαλλία

Μετά από 23 χρόνια κεντροδεξιάς προεδρίας, ο Φρανσουά Μιτεράν έγινε ο πρώτος σοσιαλιστής στην ιστορία της Πέμπτης Δημοκρατίας

Τριαντάφυλλος Δελησταμάτης
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

40 χρόνια από την εκλογή του Φρανσουά Μιτεράν ως ο 21ος Πρόεδρος της Γαλλίας - Η πολιτική του και ο σοσιαλισμός που έφερε στη Γαλλία

Στις 10 Μαΐου του 1981, ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών εξελέγη με 52% των ψήφων έναντι του Βαλερί Ζισκάρ ντ'Εσταίν, ο οποίος ήλπιζε στην επανεκλογή του. Η νίκη του Φρανσουά Μιτεράν ήταν το αποτέλεσμα μιας δεκαετούς στρατηγικής: ανασύστασης ενός μεγάλου σοσιαλιστικού κόμματος, ανάληψης της ηγεσίας του, περιθωριοποίησης των ανταγωνιστών του, ιδίως του Michel Rocard, και στη συνέχεια της συμμαχίας με τους κομμουνιστές, χωρίς τους οποίους τότε τίποτα δεν ήταν δυνατό. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, το ΚΚ αντιπροσώπευε το 20%: το 1972, οι Σοσιαλιστές και οι κομμουνιστές υπέγραψαν το «κοινό πρόγραμμα της αριστεράς», αλλά, αν και πέντε χρόνια αργότερα το ΚΚ αποφάσισε να διαρρήξει τη συμφωνία του με τους Σοσιαλιστές, στην πρώτη κυβέρνηση του Μιτεράν, μεταξύ 1981 και 1984, υπήρχαν τέσσερις κομμουνιστές υπουργοί. 

Η διχόνοια της αριστεράς επέτρεψε τη νίκη του 1981. Σύμφωνα με τον ιστορικό Michel Winock, «Η ένωση ήταν το εφαλτήριο της νίκης, αλλά η ρήξη με τους κομμουνιστές διαβεβαίωσε τους ψηφοφόρους ότι ο Mitterand ήταν κεντρώος». Δεν ήταν κεντρώος, ήταν κεντροαριστερός και κεντροαριστερός παρέμεινε, κληρονομώντας την κεντροαριστερή παράδοση στον πρώην πρόεδρο Francois Hollande, τους πρώην πρωθυπουργούς Lionel Jospin και Bernard Cazeneuve, τη δήμαρχο του Παρισιού Anne Hidalgo – σε μια μακρά σειρά από στελέχη της σημερινής αριστεράς και της οικολογίας.

Η 10η Μαΐου του 1981 ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια πολιτική αλλαγή· ήταν μια στιγμή μετάβασης σε άλλους καιρούς. Ο Μιτεράν επανεξελέγη το 1988 και παρέμεινε στην προεδρία για 14 χρόνια, ανάμεσα στα οποία ήταν 4 κατά τα οποία ο πρωθυπουργός ήταν κεντροδεξιός. Στις αρχές του 1981, σχεδόν κανείς δεν πίστευε στη νίκη της αριστεράς. Σύμφωνα με την κοινή γνώμη, η αριστερά ερχόταν στην εξουσία σε εξαιρετικές περιόδους –το 1936 με το Λαϊκό Μέτωπο, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ή με τον Guy Mollet το 1956–, όχι σε περιόδους ομαλότητας όπως ήταν οι αρχές της δεκαετίας του 1980.

Σε ένα ντοκιμαντέρ που μεταδίδει αύριο η France2 μιλούν στελέχη των Σοσιαλιστών κάνοντας τον απολογισμό της πορείας προς τη νίκη και της προεδρίας του Μιτεράν, καθώς και στελέχη της κεντροδεξιάς που δηλώνουν ότι παρά την απογοήτευση για την ήττα τους το 1981, η προεδρία Μιτεράν χρειαζόταν σαν «ανάσα» για την Πέμπτη Δημοκρατία. O Μιτεράν θήτευσε ως υπουργός έντεκα φορές: στο πλαίσιο της Τέταρτης Δημοκρατίας ήταν υπέρ μιας «προοδευτικής» αποικιοκρατίας (Ινδοκίνα, ορισμένα αφρικανικά εδάφη, Τυνησία) –οι θέσεις του στον πόλεμο της Αλγερίας θεωρούνται σήμερα «αδίστακτες»– επιμένοντας στο μεγαλείο της Γαλλίας. Για την αριστερά, ακόμα και για τον ίδιο τον Jean-Luc Melenchon που είναι εδώ και δύο δεκαετίες επικεφαλής της ριζοπαστικής αριστεράς, o Mitterand σήμαινε άνεμο αλλαγής και την απόδειξη ότι η αριστερά μπορούσε να γίνει κόμμα εξουσίας.