Πολιτικη & Οικονομια

Υπάρχουν τελικά «ανθρώπινα» ρομπότ; (μέρος 2ο)

Μπορούμε να αγαπήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη;

Νίκος Καραχάλιος
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Μπορούν τα ρομπότ να αποκτήσουν ψυχή; Και αν ναι θα σώσουν τους ανθρώπους που είναι «ένα πρωτόγονο και βίαιο είδος;».

Η «απόδρασή» μου από τη Σερβία την οποία περιέγραψα με λεπτομέρειες δεν ήταν τόσο επεισοδιακή όσο αν ήσουν στο αεροδρόμιο της Τεχεράνης όταν έπεφτε ο Σάχης, ή της Κούβας όταν ο Κάστρο έριχνε τον Μπατίστα, αλλά είχε μια ιδιαίτερη αξία ως προς την κίνηση ενός αγνώστου και ως επιβεβαίωση κάτι σπάνιου: πως «υπάρχουν ακόμα άνθρωποι» και σπανιότερο «και τα ρομπότ μπορεί να κρύβουν τελικά λίγη ανθρωπιά».

Μετά τη «διάσωσή» στο Βελιγράδι από τον Mr. Robot, και την 50λεπτη πτήση, έχω προλάβει να ανασυγκροτηθώ. Καλώ τον Vlado, τον θηριώδη Kume μου (κουμπάρο) στο Βελιγράδι να επικοινωνήσει με τον δωρητή και να του δώσει τα οφειλόμενα χρήματα και να προσφέρει -ως ελάχιστη ανταπόδοση- φιλοξενία και στέγη στο HOTELIN, του φίλου μας του Σπήλιου.

Οι θετικές εκπλήξεις συνεχίζονται: ο Mr. Robot αρνείται ευγενικά. «Έχω ήδη κλείσει στο ξενοδοχείο του αεροδρομίου, γιατί θα πετάξω στις 6 το πρωί για Φρανκφούρτη και δεν θέλω να το ρισκάρω ξανά». Απόλυτα κατανοητό.

Σώσαμε τα προσχήματα της ανταπόδοσης αλλά πλέον η σκέψη μου έχει μετατοπιστεί στο ότι «υπάρχουν ακόμα άνθρωποι».

«Θα το έκανες εσύ αυτό Νικολάκη;» με ρωτάει ο αυτοκριτικός διαβολάκης που κρύβω μέσα μου και εμφανίζεται πάντα σε στιγμές αυτοσυνείδησης.

«Αν με περίμενε η Ιωάννα με τίποτε» μου απαντάει ο Διαβολάκης, πριν καν  σκεφτώ και μάλλον έχει δίκιο…

«Οι άνθρωποι φαίνονται στα δύσκολα». Και οι καλύτεροι/ανώτεροι Άνθρωποι είναι αυτοί που όχι μόνο βοηθάνε τον άλλον -ειδικά αν τους είναι ένας παντελώς άγνωστος όπως εγώ- αλλά έχουν και οι ίδιοι κάτι να χάσουν. Εν προκειμένω, ο ΚΥΡΙΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ο Mr. Robot ρίσκαρε το εισιτήριό του και 400 ευρώ, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο στις μέρες μας. Ήταν εμφανές πως δεν ήταν ούτε ο Σωκράτης Κόκκαλης, ούτε ο Βαρδινογιάννης. Μισθωτός ήταν ο άνθρωπος και μάλιστα μισο-gastarbaiter, έβγαζε το ψωμί του δουλεύοντας στο εξωτερικό. Άρα η αξία της κίνησής του αποκτούσε μεγαλύτερο ηθικό πολλαπλασιαστή.

Ο Άνθρωπος σίγουρα δεν ήταν Νεοδημοκράτης που αναγνώρισε το στο πρόσωπό μου τον μαχητικό εκπρόσωπο του Καραμανλισμού της περασμένης δεκαετίας και να τιμούσε τις εκλογικές νίκες της εποχής ή να προσδοκούσε υστερόβουλα κάτι στο μέλλον (ποιό μέλλον;)

Ο Άνθρωπος σίγουρα επίσης δεν ήταν Ολυμπιακός, για να αναγνωρίσει τον Αντιπρόεδρο του Ερασιτέχνη .

Άρα βοήθησε ως καλός Σαμαρείτης έναν παντελώς άγνωστο τύπο. Οι πιθανότητες δε να του επιστραφούν τα χρήματά του ήταν ελάχιστες και θα ήταν μηδενικό αν δεν μου έκοβε να του δώσω την ξεχασμένη κάρτα μου. Πώς θα με εύρισκε; Θα χανόμαστε και θα γινόμαστε μια ιστορία για τα τραπέζια με τις μπύρες που διηγείσαι μετά από 10 μπύρες και ελάχιστοι -δικαίως-.πιστεύουν

Οι συμπτώσεις συνεχίστηκαν το βράδυ της Παρασκευής όταν γύρισα μετά τις αλλαγές των πτήσεων στη μικρή μου πόλη. Αφού έκανα μια σφικτή αγκαλιά στην Καραντινούλα μου, μπήκα σπίτι, έριξα τα πράγματα σε μια γωνία και έκανα ό,τι κάνουν οι εργένηδες. Άνοιξα την τηλεόραση.

Τι έπαιζε το STAR; I Robot.

Μπα λέω σύμπτωση. Είναι δυνατόν να με δουλεύει το τηλεκοντρόλ;

Κάνω Zapping. COSMOTE 1. Πάλι ταινία με ρομπότ; Σα να μου υπενθύμιζε ο Mr. Robot το μέλλον που έρχεται με φόρα. Στην πρώτη –με Πρωταγωνιστές τον Will Smith και την Bridget Moynahan. Ο πρώτος υποδύεται έναν τεχνοφοβικό αστυνομικό στο όχι τόσο μακρινό 2035 που διερευνά ένα έγκλημα, που μάλλον έχει διαπραχθεί από ένα ρομπότ, ευρύτερης απειλής για την  ανθρωπότητα.

Σχετικός με το θέμα μας ο Αξιομνημόνευτος διάλογος μεταξύ του Detective spooner και του Robot Sonny DS: «Οι άνθρωποι έχουν όνειρα. Ακόμη και οι σκύλοι βλέπουν όνειρα, αλλά όχι εσύ, είσαι απλά μια μηχανή. Μια παρομοίωση της ζωής. Μπορεί ένα ρομπότ να γράψει μια συμφωνία; Μπορεί ένα ρομπότ να μετατρέψει έναν καμβά σε ένα πανέμορφο αριστούργημα; Για να λάβει την αποστομωτική απάντηση από τον SONNY: «Γιατί μπορείς εσύ;»

Στο «Becoming Human» μια αξιόλογη σειρά της ΕΤ3 (Η Ζωή με τα Ρομπότ), διερευνά αν μπορούμε να αγαπήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη και να την μάθουμε να μας αγαπάει κι εκείνη. Συναντιόμαστε με παθιασμένα ρομπότ του έρωτα και CHATBOTS, που είναι εκπαιδευμένα στις ανθρώπινες αναμνήσεις των ζωντανών και των νεκρών!

Αναπόφευκτα το μυαλό μου γύρισε στο πρωινό.

Ο  Mr. Robot, εργαζόταν για τη  THALOS. Τι ήταν ο Τάλος; Στην αρχαία ελληνική μυθολογία ήταν ένα γιγαντιαίο «αυτοκινούμενο» φτιαγμένο από χαλκό από τον Ήφαιστο που το είχε χαρίσει στο Βασιλιά Μίνωα. Προστατεύει την Ευρώπη και την Κρήτη από πειρατές και εισβολείς. Έκανε το γύρο του νησιού 3 φορές την ημέρα. Ήταν δηλαδή το πρώτο ρομπότ και έμπνευση του Λάσσε Πήτερσον για το ομώνυμο φιλμ.

Κάνοντας ένα recall σε όλες τις ρομποτικές ταινίες που μπορούσα να φέρω στο μυαλό μου, το κυρίαρχο θέμα που τις διαπερνά είναι αν μπορούν να αποκτήσουν ψυχή. Από τον πρωτοεμφανιζόμενο το 1987 Robocop του Paul Verhoeven, που αναφέρεται σε ένα δυστοπικό και χειμαζόμενο από το έγκλημα Detroit, όπου ένας ετοιμοθάνατος αστυνομικός επιστρέφει στο Σώμα ως παντοδύναμο cyborg που το κυνηγούν οι καταχωνιασμένεες αναμνήσεις του, ως τα αγαπημένα όλων των παιδιών Transformers (2007 το πρώτο από τα 6 της σούπερ επιτυχημένης εισπρακτικής σειράς).

Στα Transformers βλέπουμε να ξετυλίγεται σε φάσεις επί της γης ένας αδυσώπητος πόλεμος μεταξύ δύο φυλών Cybertronian, τα ηρωικά Autobots και τα κακά Decepticons, με ενδιάμεσους εφήβους.

Και μόνο που χωρίζονται σε «καλά» και «κακά» τα ρομπότς εμφανίζονται με αρχές, αξίες ακόμη και συναισθήματα. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι σύμφωνα με τον Optimus Prime, τον αρχηγό τους που εξηγεί στον Ironhing γιατί «αγωνίζονται να σώσουν τους ανθρώπους ενώ είναι ένα πρωτόγονο και βίαιο είδος». «Και εμείς δεν είμαστε τόσο διαφορετικοί. Είναι ένα νέο είδος. Έχουν πολλά ακόμη να μάθουν. Αλλά έχω δει και λίγη καλοσύνη μέσα τους. Η ελευθερία είναι το δίκαιο όλων των όντων με συναισθήματα»!

Αυτά λέει το 1ο τη τάξη Ρομπότ (άσχετα αν τα γράφει ένας πρωτοκλασάτος Hollywoodιανός σεναριογράφος).

Και για όσους σπεύδουν -ορθά- να πουν πως σχεδόν όλα όσα περιέγραψε πριν 150 χρόνια ο Ιούλιος Βερν στα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας έγιναν πραγματικότητα, λέμε πως δύσκολα μπορούμε πλέον να αποφανθούμε αν οι σημερινές SCI-FI ταινίες δεν θα αποδειχθούν εξίσου προφητικές.

Ότι έχουν νοημοσύνη είναι πλέον δεδομένο. Δεν βρισκόμαστε πια στην εποχή του Wells, του «Πολέμου των Κόσμων» όπου τα κακά ρομπότ επιβουλεύονται τον πλανήτη Γη και τους κατοίκους της. Είμαστε στο 2021, την εποχήτου ΑΙ  (Artificial Intelligence), τον αιώνα της τεχνητής νοημοσύνης και πλέον οι δυνατότητες των «έξυπνων μηχανών» είναι αποδεδειγμένες.

Στο χώρο της επιστημονικής φαντασίας έχει μείνει μόνο ένα challenge: να αποκτήσουν οι μηχανές συναισθήματα. Μπορούν ήδη να «αντιληφθούν» τις ανάγκες που προκύπτουν από τις σκέψεις μας, μπορούν όμως να «αισθανθούν» και την καρδιά μας;

Δεν είμαι ειδικός. Μάλλον αντι-ειδικός. Όμως, έχω μάθει να τους ακούω. Ίσως νομίζω ότι βρήκα στο πρόσωπο του ΚΥΡΙΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ, του Mr. ROBOT το ιδανικό HYBRID: έναν expertτης ΡΟΜΠΟΤΙΚΗΣ που νοιώθει και φέρεται σαν ΑΝΘΡΩΠΟΣ.

Μακάρι να υπήρχαν πολλοί περισσότεροι σαν τον giving νέο φίλο μου. Μάλλον πρέπει μετά το Πάσχα να τον αναζητήσω να πιούμε ένα κρασάκι.