Η διπλωματία του αυτονόητου & η πολιτική του εφικτού με Δένδια

Η κρυφή πλευρά της συλλογικής συνείδησης κρύβεται πάντα πίσω από το πολιτικό σκίτσο. Εκεί συσσωρεύεται η συλλογική ματιά, η «κοινή εικόνα» που εκφράζει αυτό που όλοι σκεπτόμαστε αλλά που δεν το εκφράζουμε. Το σκίτσο είναι συνοπτικό και πυκνό σε χρόνο και νόημα. Είναι και απελευθερωτικό διότι προκαλεί έστω και ένα κάποιο μειδίαμα.

H επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Άγκυρα μέσα στο Ραμαζάνι ήταν πλήρης μηνυμάτων, νοημάτων και δεύτερων (κυρίως) σκέψεων. Αντίθετα με τις  εκτιμήσεις διαφόρων παρατηρητών, ημεδαπών και ξένων, ήταν τόσο καλά προετοιμασμένη που προκάλεσε ευνόητα και αυτονόητα πολιτικά ερωτήματα και ας επιμένει η αιφνιδιασμένη αξιωματική αντιπολίτευση η οποία ωστόσο αναγκάστηκε με κρύα καρδιά να αποδώσει τα εύσημα στον υπουργό Εξωτερικών. 

Ο σκιτσογράφος Ανδρέας Πετρουλάκης επιχείρησε να αποκωδικοποιήσει αυτή τη «συλλογική ματιά» ως προς την επίσκεψη Δένδια στη «φωλιά του οθωμανικού κούκου» διότι εφεξής θα πρέπει να παραπέμπουμε στη βιβλιογραφία επί της ψυχιατρικής επιστήμης προκειμένου να ιχνηλατήσουμε τις αντιδράσεις της απέναντι όχθης του Αιγαίου.

Το πρώτο σκίτσο συνδέεται άμεσα με το τρίτο (Protagon) ενώ το δεύτερο (Καθημερινή) έρχεται να συμπληρώσει νοηματικά ως κορωνίδα το τετελεσμένο. Ο Νίκος Δένδιας από εκείνο το απόβραδο που παρακάθισε στο Ιφτάρ, μετά την περίφημη πλέον συνέντευξη τύπου στο Aksaraji της Άγκυρας, αυτό το μνημείο οθωμανικού κιτς και τουρκομπαρόκ συνάμα καθιερώθηκε ως μία από τις κυρίαρχες φιγούρες στο πολιτικό προσκήνιο. Το παλάτι του Ερντογάν οι Τούρκοι επιμένουν να το αποκαλούν «Λευκό Παλάτι», κατά το «Λευκός Οίκος» δηλαδή. Στα γαλλικά αυτή η ασθένεια ονομάζεται πικρόχολα folie des grandeurs, τουτέστιν κρίση μεγαλομανίας ελληνιστί. Στην περίπτωση του καθεστώτος Ερντογάν η θεραπεία θα είναι τελεσίδικη όταν ο χρόνος και οι εξελίξεις το εναποθέσουν συνολικά στον κάλαθο της Ιστορίας. Δυστυχώς αυτή η χρονική στιγμή ακόμη αργεί. 

Ο σκιτσογράφος, λοιπόν, ερμηνεύοντας τα σημαντικά αυτής της συνάντησης στην Άγκυρα, οδηγήθηκε αναπόφευκτα στο συμπέρασμα πως ο Κερκυραίος πολιτικός ενώ αναχώρησε από την Αθήνα ως υπουργός επέστρεψε ως κυρίαρχη πολιτική αναφορά του ελληνικού πολιτικού προσκηνίου. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Νίκος Δένδιας διαδραματίζει κομβικό ρόλο στη Νέα Δημοκρατία. Είναι αυτός ο οποίος το 2015 πρωτοστάτησε στην πρόκληση της παραίτησης του Αντώνη Σαμαρά η οποία οδήγησε αργότερα στην εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Λέγεται πως οι δύο πολιτικοί έχουν από τότε να συνομιλήσουν. Σαρξ εκ της σαρκός του αποκαλούμενου καραμανλικού μπλοκ, ο Νίκος Δένδιας επισκέφτηκε την Άγκυρα μέσα σε μια συγκυρία με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Λίγες ημέρες πριν το ταξίδι του υπουργού Εξωτερικών ο Κώστας Σημίτης δημοσίευσε ένα άρθρο διά μέσου του οποίου ασκούσε έντονη κριτική στον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή αλλά και στον άμεσο συνεργάτη του τον Πέτρο Μολυβιάτη για τους χειρισμούς τους ως προς τη Συμφωνία του Ελσίνκι. Πρόκειται για τον ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής πολιτικής της οκταετίας Σημίτη η οποία οδηγούσε λογικά στην υπογραφή συνυποσχετικού με την Τουρκία και τελικά παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ο Κώστας Καραμανλής παρά τη μακρά και συστηματική σιωπή του αντέδρασε από τη Ραφήνα στην αρθρογραφία Σημίτη και εξέδωσε ανακοίνωση αντικρούοντας την επιχειρηματολογία του προκατόχου του πρωθυπουργού. Όμως για κάποιον που γνωρίζει να διαβάζει ανάμεσα από τις λέξεις και τις γραμμές ο Κώστας Καραμανλής δια της απαντήσεώς του «συμβούλευε» τον σημερινό πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να μην «πάει στη Χάγη». Περιέργως στην ίδια γραμμή έχει τοποθετηθεί και ο επίσης πρώην πρωθυπουργός και γνωστός για τις «εθνικές εμμονές» του, Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος διαδραμάτισε τον γνωστό καταλυτικό ρόλο στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη επικαλούμενος τότε ένα άλλο εθνικό θέμα, το Μακεδονικό.  

Ο Νίκος Δένδιας γνώριζε λοιπόν αναχωρώντας για την Άγκυρα πως ένα μεγάλο τμήμα του κομματικού κατεστημένου της Νέας Δημοκρατίας είχε ήδη τοποθετηθεί υπέρ μίας σκληρής γραμμής έναντι της Τουρκίας στην οποία μάλιστα δύσκολα υιοθετείται η πάγια θέση της πλευράς Μητσοτάκη η οποία έχει εκφραστεί τόσο από τον ίδιο τον πρωθυπουργό όσο και από την έμπειρη και καλά πληροφορημένη Ντόρα Μπακογιάννη, πρώην ΥΠΕΞ και η ίδια και δραστήρια περί των ελληνοτουρκικών, περί προσφυγής στην Χάγη. 

Η συνέντευξη τύπου στην Άγκυρα ήταν ψυχολογικά «απελευθερωτική». Προκάλεσε μία συλλογική ανακούφιση αφού «ένας Έλληνας υπουργός Εξωτερικών επιτέλους είπε τα πράγματα με το όνομά τους στην καρδιά του νεοθωμανικού καθεστώτος Ερντογάν». Αυτή είναι εν περιλήψει η συλλογική εκτίμηση της πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας η οποία δεν ξέχασε τη σχετικά πρόσφατη προσβλητική παρουσία του Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσκεψη του στο Προεδρικό Μέγαρο και την on line συνομιλία του με τον Προκόπη Παυλόπουλο. Πραγματικά ήταν μία ατυχέστατη διπλωματικά και πολιτικά στιγμή για τον τότε Πρόεδρο και βεβαίως για την ελληνική κυβέρνηση συλλήβδην η οποία επιχείρησε να «μαζέψει» τη ζημιά. Αυτά επί του επικοινωνιακού ζητήματος και του θεάματος της Πολιτικής. Διότι επί της ουσίας της ελληνοτουρκικής διένεξης τα πράγματα εισήλθαν και πάλι σε νέα αχαρτογράφητα νερά. Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα του ενός μηνός θα αντιληφθούμε το κατά πόσο η επίσκεψη Δένδια επηρέασε άμεσα τις εξελίξεις στο Κυπριακό (κρίσιμη αν και άτυπη πενταμερής στη Γενεύη στα τέλη Απριλίου) ή αν προκάλεσε νέο γύρο αντιπαράθεσης με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω του ερευνητικού σκάφους «Barbaros» με τις γνωστές επιπτώσεις, εντάσεις και φορτισμένες καταστάσεις. 

Όμως το ζητούμενο ως προς τη «νοηματική» των σκίτσων είναι άλλο και όχι οι άμεσες επιπτώσεις στην εξωτερική πολιτική της χώρας. Αφορά την αναβάθμιση του Νίκου Δένδια από απλό βαρόνο στο αξίωμα του «Δελφίνου». Η απόσταση είναι μεγάλη και ο δρόμος κακοτράχαλος βεβαίως. Διότι είναι η πρώτη φορά που σε αυτή τη φάση ένα στέλεχος του καραμανλικού κατεστημένου στη Νέα Δημοκρατία αποκτά καθολική αναγνώριση και συλλογική κοινωνική αποδοχή.

Βεβαίως το πολύ γνωστό πια non paper που διανεμήθηκε το ίδιο βράδυ της συνέντευξης Δένδια στην Άγκυρα και της θεαματικά αποστομωτικής ενέργειάς του που κέρωσε τον Τσαβούσογλου (δεν φημίζεται άλλωστε για την ιδιαίτερη ευστροφία του ο εγκάθετος του Ερντογάν στο Τουρκικό ΥΠΕΞ), μάλλον προκάλεσε περισσότερα ερωτήματα από όσα ήταν προγραμματισμένο να απαντήσει. Στο non paper επισημαίνεται πως η στάση του Νίκου Δένδια στην Άγκυρα καθορίστηκε λεπτομερώς μετά από προηγούμενη συνεννόηση του Έλληνα ΥΠΕΞ με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Μα δεν θα ήταν προφανές κάτι τέτοιο; Γιατί χρειάστηκε ιδιαίτερη υπόμνηση με ένα κείμενο που δημοσιεύθηκε μάλιστα στην Αθήνα μετά τη συνάντηση Δένδια - Τσαβούσογλου και αποδόθηκε αόριστα σε… «διπλωματικούς κύκλους»; 

Εδώ έρχεται το τρίτο κατά σειρά σκίτσο για να ερμηνεύσει το δυσεξήγητον. Ο Νίκος Δένδιας με την αξιοπιστία του επελαύνοντος ενημερώνει και για τα μέτρα κατά του κορωνοϊού. Πόσο άραγε απέχει αυτή η ερμηνευτική προσέγγιση του σκιτσογράφου από τη συλλογική αποδοχή του όρου «Δελφίνος» για τον Κερκυραίο πολιτικό;