#Sofagate: η προσχεδιασμένη αγένεια προς την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν από τον Ερντογάν που εξελίχθηκε σε προσβολή για την Ευρωπαϊκή Ένωση
Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν δεν είχε αντιμετωπίσει το σενάριο ούτε ως κακό χιούμορ. Η κομψή κυρία της εθιμοτυπίας της Κομισιόν, που τη συνοδεύει ακόμη και όταν έρχεται στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, αυτή τη φορά δεν ήταν παρούσα λόγω ειδικών μέτρων για την πανδημία. Ακόμη όμως και από απόσταση κανένας στο Barlemont, κατά την προετοιμασία της επίσκεψης της ηγεσίας της ΕΕ στην Τουρκία, δεν είχε αντιμετωπίσει το σενάριο της επίδειξης ισχύος του Ερντογάν με εργαλείο την προσχεδιασμένη αγένεια προς την Πρόεδρο της Κομισιόν που εξελίχθηκε σε προσβολή για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτή η επίσκεψη προετοιμάστηκε για να ανοίξει μια καινούργια σελίδα στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Αυτό τουλάχιστον διακήρυξαν οι θιασώτες της «φρέσκιας αρχής» στις Βρυξέλλες που επέμεναν στην επέκταση της τελωνειακής ένωσης, σε συνδυασμό με την επικαιροποίηση της κοινής δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό. Ο συνδυασμός του «μαστίγιου και καρότου» που τόσο συζητήθηκε τις προηγούμενες μέρες, για να αποτυπώσει το πνεύμα της κοινής δήλωσης των ηγετών στη σύνοδο κορυφής, περιλάμβανε σαφείς συστάσεις για την κατάσταση με τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, τη ρητή αποσαφήνιση ότι το Κυπριακό αποτελεί κεντρικό ζήτημα στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και συστάσεις για αποφυγή της έντασης την οποία η Τουρκία καλλιεργεί συστηματικά όχι μόνο στο Αιγαίο,και την Κύπρο αλλά συνολικά στην Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο η εικόνα πως η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και ο Σαρλ Μισέλ ταξίδεψαν προς την Τουρκία με τις βαλίτσες γεμάτες δώρα κυριαρχούσε στους διαδρόμους των θεσμικών οργάνων. Το μαστίγιο θα έμενε στον προθάλαμο των συναντήσεων για να θυμίζει στην Τουρκία πως ως υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα οφείλει να εναρμονίζεται με τις αξίες μας.
Όμως ο Ερντογάν είχε άλλα σχέδια.
Με την επιλογή του να υποβαθμίσει την Πρόεδρο της Κομισιόν έστειλε πλέον καθαρά μηνύματα προς την ΕΕ και την υπόλοιπη Δύση. Η Τουρκία δηλώνει πως αποφασίζει για τα του οίκου της γράφοντας επιδεικτικά στα παλαιότερα των υποδημάτων της τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τα δικαιώματα των γυναικών και την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας. Η δική του Τουρκία, η Τουρκία του Ταγιπ Ερντογάν, δεν δίνει δεκάρα για όσα αξιώνει ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής. Άλλωστε δεν έχει περάσει πολύς χρόνος απο τη μετατροπή της Αγιά Σοφιάς από Μνημείο Παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε τζαμί.
Με την επιλογή του να συμπεριφερθεί τόσο ακραία προσβλητικά στην Πρόεδρο της Κομισιόν ο Ταγίπ Ερντογάν αποσαφήνισε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο πως η δική του Τουρκία δεν ανήκει στη Δύση, αλλά γνωρίζει πολύ καλά πως η Δύση τη χρειάζεται και δεν μπορεί να μην υποστηρίζει την Τουρκία ως ανάχωμα απέναντι στον ισλαμικό κόσμο. Ίσως αυτή η προφανής ανάγκη να κράτησε το Σαρλ Μισέλ κολλημένο στην καρέκλα του, ανήμπορο να αντιδράσει μπροστά στην απαράδεκτη εικόνα των ανδρών που δεν έχουν μεριμνήσει για τη θέση της γυναίκας προέδρου της Κομισιόν, μπροστά στη μεθοδευμένη προσβολή του Ερντογάν προς την ΕΕ. Ο Βέλγος πολιτικός άλλωστε εκπροσωπεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και προτείνεται από τα κράτη-μέλη ώστε να υποστηρίζει και τα συμφέροντά τους.
Η επίσκεψη υψηλού επιπέδου της ΕΕ στην Τουρκία βυθίστηκε μέσα στην αμηχανία του «Ehm» που ακούγεται να ψελλίζει η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν. Μαζί της βυθίστηκαν και οι ψευδαισθήσεις για την Τουρκία υποψήφια προς ένταξη χώρα στην ΕΕ.
Ωστόσο το #SofaGate μπορεί να είναι ο καταλύτης ώστε ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας να προχωρήσει για λόγους επιτακτικής ανάγκης: όχι μόνο για λόγους πολιτικού γοήτρου της μεγαλύτερης ενιαίας αγοράς στον κόσμο, αλλά για ουσιώδεις υπαρξιακούς λόγους της ΕΕ.
11°
