Αστυνομοκρατία και ατομική ευθύνη

Πολλοί χρήστες των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, κάθε φορά που ανακοινώνονται νέα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας παραπονιούνται ότι δεν κυκλοφορούν αρκετοί αστυνομικοί στους δρόμους, ότι δεν γίνονται επαρκείς έλεγχοι και πως η δουλειά της Κυβέρνησης φαίνεται να περιορίζεται στη νομοθέτηση, αγνοώντας την τήρηση των μέτρων.  Χρειαζόμαστε περισσότερη και πιο επιθετική αστυνόμευση, είναι η ετυμηγορία τους, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πανδημία.

Την ίδια στιγμή, κάποιοι άλλοι χρήστες ΜΚΔ διαμαρτύρονται ότι ζούμε σε ένα αυταρχικό κράτος όπου ο ρόλος της αστυνομίας δεν είναι να προστατεύει τους πολίτες και να διαφυλάττει τα δικαιώματά τους, αλλά να τους περιορίζει και να διασφαλίζει τη σιωπή τους κάθε φορά που διαμαρτύρονται για τις κοινωνικές και οικονομικές αδικίες που τους επιβάλλονται από την Κυβέρνηση, την Ευρώπη, τους Ιμπεριαλιστές, την Παγκοσμιοποίηση. Για αυτή την κατηγορία πολιτών, η δουλειά της αστυνομίας είναι να φιμώνει όσους διαμαρτύρονται, να καταδιώκει τους απεργούς, τους φοιτητές, τους επαναστάτες, να απειλεί και να τιμωρεί όσους αντιστέκονται, μέσω του εκφοβισμού και της βίας.

Είναι ενδιαφέρον ότι κάποιοι από όσους ισχυρίζονται πως ζούμε σε καθεστώς αστυνομοκρατίας είναι απλώς επαναστάτες της πολυθρόνας. Από την άνεση και τη ζεστασιά του δωματίου τους, χωρίς κίνδυνο τραυματισμού, δίχως να εισπνέουν χημικά και δακρυγόνα, περνούν τις ώρες τους κάνοντας αναρτήσεις, υποκινώντας επιθέσεις ενάντια σε οποιονδήποτε θεωρούν εχθρό, συγχέοντας κάποιες φορές το δικαίωμα όλων μας στην πολιτική διαμαρτυρία, με πράξεις δολιοφθοράς ή τυφλής βίας που τελικά υπονομεύουν το νόημα μιας ειρηνικής διαδήλωσης.

Ωστόσο, αυτό που ενώνει αρκετούς από αυτούς που αποδίδουν όλα τα δεινά στην ελλιπή αστυνόμευση και αυτούς που διαμαρτύρονται για αφόρητη αστυνομοκρατία είναι ότι ο όρος «ατομική ευθύνη» τούς μοιάζει ανοίκειος, κάτι που δεν έχει σχέση «με το DNA του Έλληνα», αφού θεωρούν ότι είναι φυσικό ο πολίτης να παραβιάζει κάθε νόμο και κανόνα, εκτός και αν αστυνομεύεται αυστηρά.

Στην πρώτη περίπτωση κάποιοι αναζητούν μία αστυνομία μιλιταριστικού τύπου που θα παρακολουθεί και θα ελέγχει τον πολίτη στο κάθε του βήμα ενώ στη δεύτερη θεωρούν πως για όλα τους τα προβλήματα στο παρόν ευθύνεται η επιβολή των κανόνων και των μέτρων που τους στερούν την ανεξαρτησία, με απώτερο στόχο όχι την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, μα τον οριστικό περιορισμό των δικαιωμάτων και τον έλεγχο της ελεύθερης βούλησης των πολιτών.

Είναι γεγονός ότι η ελληνική αστυνομία χρειάζεται ανασυγκρότηση. Κανείς μας δεν θέλει να ξαναδεί σκηνές όπως αυτή στην πλατεία της Νέας Σμύρνης όπου ομάδα αστυνομικών χτυπά ανυπεράσπιστο πολίτη. Ο ρόλος της αστυνομίας δεν είναι η επιβολή τιμωρίας στους πολίτες, αλλά η σύλληψη όσων παρανομούν ώστε να παραπεμφθούν στη δικαιοσύνη. Οι αυστηρότερες διαδικασίες εισαγωγής εργαζόμενων στο αστυνομικό σώμα, η ενίσχυση των ψυχογραφικών τεστ και η τακτική παρακολούθηση των αστυνομικών από ειδικούς της ψυχικής υγείας, η εκπαίδευση και η διαρκής επιμόρφωση των νεαρών αξιωματικών πάνω σε θέματα ισότητας, ρατσισμού και δικαιωμάτων ώστε να γνωρίζουν πώς να αντιμετωπίσουν ζητήματα που καθημερινά προκύπτουν στην εργασία τους, είναι νομίζω απαραίτητες προϋποθέσεις για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής αστυνομίας. Εξίσου σημαντική ήταν η θέσπιση ειδικού βοηθού του συνηγόρου του πολίτη με αρμοδιότητα την αντιμετώπιση της αστυνομικής βίας που ανακοινώθηκε πρόσφατα από την Κυβέρνηση.

Η αντιπαλότητα ανάμεσα στους πολίτες και την αστυνομία θα περιοριστεί μόνο αν τα μέτρα υλοποιηθούν. Παράλληλα, καλό θα ήταν τα ΜΜΕ να σταματήσουν κάποτε να υποδαυλίζουν αυτή την αντιπαλότητα, χρησιμοποιώντας εκφράσεις όπως «οι δυνάμεις καταστολής» όταν αναφέρονται σε όσους υπηρετούν στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.