Μετά τους αγανακτισμένους… οι κουρασμένοι

Σε εποχές κρίσης συμβαίνουν συνήθως και παράδοξα πράγματα. Τα αντανακλαστικά των ανθρώπων δεν ακολουθούν πάντα τον δρόμο της λογικής. Ο δημόσιος βίος βρίθει από τέτοιες περιπτώσεις. Το ζήσαμε στην περίοδο της χρεοκοπίας. Το διαπιστώνουμε και με την πανδημία. Τότε εμφανίστηκαν στη ζωή μας οι περιβόητοι «αγανακτισμένοι». Σήμερα έχουμε τους «κουρασμένους».

Οι πρώτοι, αρνούμενοι να καταλάβουν τι είχε συμβεί, σχημάτισαν ένα ρεύμα διαμαρτυρίας και αντίδρασης, αδιαφορώντας για τη σκληρή πραγματικότητα. Οι δεύτεροι, μολονότι βρισκόμαστε στην κορύφωση του τρίτου κύματος του κορωνοϊού, ζητούν επειγόντως την ανάκληση των μέτρων. Δεν σφυρίζουν μόνο αδιάφορα αλλά δηλώνουν σε όλους τους τόνους πως κουράστηκαν και δεν αντέχουν άλλο.

Άλλοτε, στα χρόνια της οικονομικής κατάρρευσης, οι «αγανακτισμένοι» γέμιζαν τις πλατείες, εκτοξεύοντας κατηγορίες χωρίς στοιχειώδες έρμα. Μάλιστα, έκαναν και κάτι πρωτόγνωρο: κατέλυσαν τις όποιες πολιτικές διαφορές είχαν μεταξύ τους. Οι φωστήρες της Ριζοσπαστικής Αριστεράς βρέθηκαν να συνωστίζονται με αναρχοαυτόνομους, ακροαριστερούς, ακροδεξιούς, Ανελίτες ακόμη και Χρυσαυγίτες. Στην ουσία, συγκρότησαν ένα περίεργο συνονθύλευμα, έναν αλλόκοτο χυλό. Πολτοποίησαν ιδέες, αντιλήψεις και απόψεις. 

Τώρα, που η υγειονομική κρίση προσλαμβάνει οδυνηρές διαστάσεις στη χώρα μας και στην Ευρώπη, οι λεγόμενοι «κουρασμένοι» υποστηρίζουν πως ασφυκτιούν. Πιέζουν κυβέρνηση και ειδικούς να αναθεωρήσουν τις αποφάσεις τους. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς παραβιάζουν και τους περιορισμούς. Εκτός του ότι προσπερνούν τα πραγματικά γεγονότα, επιπλέον αμφισβητούν και την επιστημονική τεκμηρίωση. Ταυτόχρονα, προσπαθούν να επιβάλουν τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς τους, καλλιεργώντας μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα περί χαλάρωσης. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, η απήχησή τους διαχέεται στην ευρύτερη κοινωνία. Είναι διαταξική και διακομματική.

Όπως κατά το παρελθόν, έτσι και στις τωρινές συνθήκες εύκολα αντιλαμβανόμαστε τον μεγάλο βαθμό ανευθυνότητας και ανωριμότητας, επιπολαιότητας και ελαφρότητάς τους. Εξίσου μεγάλο είναι και το έλλειμμα της κοινωνικής ευθύνης της μέριμνας και της αλληλεγγύης. Το πρόβλημα γίνεται οξύτερο βλέποντας κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενους, καθώς και κάποιους επιστήμονες να φλερτάρουν με τους «κουρασμένους» δείχνοντας αχρείαστη κατανόηση. Κι αυτό γιατί θέλουν να είναι αρεστοί.

Η προγενέστερη οικονομική και η σημερινή υγειονομική κρίση, παρά τις ουσιαστικές τους διαφορές, εμφανίζουν κοινά χαρακτηριστικά. Ο λαϊκισμός και ο ανορθολογισμός φαίνεται να βρίσκουν πρόσφορο έδαφος. Τμήμα του κοινωνικού σώματος και της πολιτικής τάξης ασπάζεται με ευκολία απαίδευτες και παράδοξες απόψεις και νοοτροπίες.

Δυστυχώς, για να θυμηθώ τον τίτλο της παλιάς ταινίας, των Κώστα Πρετεντέρη και Ασημάκη Γιαλαμά, «Κάτι κουρασμένα παλικάρια», μπορώ να πω ότι τα «αγανακτισμένα» και «κουρασμένα» «παλικάρια» –άνδρες και γυναίκες– της χρεοκοπίας και της πανδημίας παραμένουν θιασώτες ανορθολογικών αντιλήψεων.