Όταν πληθαίνουν τα περιστατικά δράσης των αστυνομικών αρχών για τα οποία ο αρμόδιος υπουργός ανακοινώνει τη διενέργεια ΕΔΕ είναι προφανές πως υπάρχει πρόβλημα
Σχόλιο για την ανοχή της κοινωνίας στην ανομία αλλά και το πόρισμα της επιτροπής υπό την προεδρία Ν. Αλιβιζάτου για τη διερεύνηση περιστατικών αστυνομικής βίας
Ηανοχή της ελληνικής κοινωνίας στην ανομία αποτέλεσε αρνητικό κληροδότημα της μεταπολίτευσης, το οποίο ασφαλώς έχει τις κοινωνικές και πολιτικές του ρίζες στο συλλογικό τραύμα του εμφύλιου και της δικτατορίας. Το τραυματικό βίωμα μετουσιώθηκε σε ζωντανή μνήμη ταυτίζοντας στη συνείδηση μιας πλατιάς πλειοψηφίας την αστυνομική δράση με τον αυταρχισμό, με το παρακράτος και ό,τι αποτρόπαιο συνεπάγεται πάντα η δράση του.
Αυτή η φορτισμένη ιστορικά αφετηρία οδήγησε σε χρόνιες «παρεξηγήσεις» διαμορφώνοντας το έδαφος για συμπεριφορές και λειτουργίες οι οποίες απέχουν πολύ από όσα η δημοκρατική νομιμότητα σε μια σύγχρονη δυτική ευρωπαϊκή χώρα θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κατάσταση στα ελληνικά πανεπιστήμια, όπου το μέχρι πρότινος ισχύον ακαδημαϊκό άσυλο αποτελούσε το θεσμικό εργαλείο για την ελεύθερη κυκλοφορία παραβατών μέσα στα πανεπιστήμια, για εξευτελισμούς πανεπιστημιακών δασκάλων, βανδαλισμούς, διακίνηση εκρηκτικών, ουσιών και άλλα παρεμφερή.
Ήταν προφανές ότι αυτός ο κοινωνικός μιθριδατισμός απέναντι στη βία της καθημερινότητας κάποια στιγμή θα υποχωρούσε δίνοντας τη θέση του στην αξίωση της κοινωνίας για νομιμότητα, για ασφάλεια, για προστασία των δημόσιων κοινωνικών αγαθών.
Όπως όλες οι μετρήσεις της κοινής γνώμης σταθερά καταγράφουν τα τελευταία χρόνια, το αίτημα για ασφάλεια και νομιμότητα δεν εκφέρεται περιοριστικά από συντηρητικούς πολίτες, πολύ δε περισσότερο από ακροδεξιούς. Αφορά πλατιά κοινωνικά στρώματα, πολίτες που αυτοτοποθετούνται σε ένα ευρύ πολιτικό φάσμα από τη δεξιά έως την αριστερά και οι οποίοι «αποϊδεολογικοποιούν» το ζήτημα της ασφάλειας, συνδέοντάς το με την ποιότητα της δημοκρατίας και με την ποιότητα της καθημερινότητάς τους.
Αυτή η εξέλιξη έχει εξαιρετικά εύθραυστα χαρακτηριστικά. Οι μνήμες είναι φορτισμένες, η δε απαίτηση για δημοκρατική νομιμότητα στην εφαρμογή των πολιτικών δημόσιας ασφάλειας είναι ενεργή και ασφαλώς για τη συντριπτική κοινωνική πλειοψηφία αδιαπραγμάτευτη. Όταν λοιπόν το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν τα περιστατικά δράσης των αστυνομικών αρχών για τα οποία ο αρμόδιος υπουργός ανακοινώνει τη διενέργεια ΕΔΕ, ενώ την ίδια στιγμή τα χαρακτηρίζει γελοιότητες, είναι προφανές πως υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Το αναδεικνύει χωρίς περιφράσεις η δήλωση του καθηγητή Ν. Αλιβιζάτου, καθώς και το γεγονός ότι η υπό την προεδρία του αρμόδια επιτροπή για τη διερεύνηση περιστατικών αστυνομικής βίας συνεστήθη για επικοινωνιακούς και όχι για ουσιαστικούς λόγους, καθώς ουδείς έλαβε υπόψη του το πόρισμα το οποίο η επιτροπή συνέταξε και παρέδωσε.
Ο κίνδυνος από την πορεία αυτή είναι σημαντικός γιατί δεν εξαντλείται στην αποτυχία ενός τομέα κυβερνητικής πολιτικής ή στην επιβίωση ή μη ενός πολιτικού προσώπου, τα οποία και δεν ενδιαφέρουν τους πολίτες.
Αφορά στη διάχυση της αμφιβολίας απέναντι στις εγγυήσεις της νομιμότητας και του κράτους δικαίου. Αυτή η αμφιβολία μπορεί να ξυπνήσει διαιρετικές τομές και διχαστικά σχήματα με εργαλειοποιημένες αναφορές στο παρελθόν και τα τραύματά του, που κάποιοι θέλουν να συντηρούν. Η κοινωνία θα διαιρείται με τους ολέθριους όρους του παρελθόντος υποθηκεύοντας παρόν και μέλλον. Ο δημόσιος διάλογος θα αφορά τα αυτονόητα γύρω από τα οποία θα οικοδομείται παραμορφωτικά η πάλη ανάμεσα στην πρόοδο και τη συντήρηση. Με δυο λόγια, πίσω ολοταχώς για τη χώρα και την κοινωνία.
Η δήλωση Αλιβιζάτου ηχεί ως σήμα κινδύνου, χωρίς να φαίνεται δυστυχώς να το αντιλαμβάνονται οι υπεύθυνοι.
Τα λάθη και η πελατειακή νοοτροπία είδαμε πού μας οδήγησαν. Οι επιλογές που γίνονται σήμερα θα καθορίσουν αν θα αφήσουμε οριστικά πίσω μας την κρίση ή αν θα ξαναμπούμε στον φαύλο κύκλο.
14°
