Ο Σπύρος Βλέτσας σχολιάζει την τήρηση των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία, την εφαρμογή νέων απαγορεύσεων και την αύξηση του υγειονομικού ρίσκου.
Έγραφα σε αυτές εδώ τις στήλες στα μέσα Ιανουαρίου ότι «στην πλατεία Κολωνακίου, δεκάδες θαμώνες συνωστίζονται έξω από καφέ που λειτουργούν με το σύστημα take awey, χωρίς μάσκες και χωρίς να κρατούν τις αποστάσεις που τηρούνταν όταν τα μαγαζιά είχαν τραπέζια. [...] Δεν μιλάμε για ένα απομονωμένο χωριό, αλλά για το κέντρο της Αθήνας, όπου η παρουσία της αστυνομίας είναι έντονη.» Το φαινόμενο παρατηρείται για καιρό σε όλη την Ελλάδα. Πριν λίγες μέρες η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι απαγορεύει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα και ότι προβλέπονται πρόστιμα για τους θαμώνες και τους καταστηματάρχες.
Ας ξεπεράσουμε το ζήτημα πώς μπορεί να είναι υπεύθυνος ο ιδιοκτήτης του καταστήματος για κάτι που κάνουν άλλοι άνθρωποι σε δημόσιο χώρο και ας εστιάσουμε στο γεγονός ότι απαγορεύτηκε κάτι που ήδη απαγορευόταν. Το να κάθεται κάποιος έξω από ένα καφέ δεν μπορεί να ενταχθεί σε κανέναν από τους έξι λόγους για τους οποίους επιτρέπεται να βγει από το σπίτι του. Τι νόημα έχει η επανάληψη μιας απαγόρευσης από τη στιγμή που το κράτος δεν έκανε τίποτε για την εφαρμογή της;
Με αρκετή αφέλεια υπέθεσα ότι η θέσπιση ξανά της ίδιας απαγόρευσης ίσως αποτελούσε μια «ευγενική υπενθύμιση» προς τους παραβάτες, εν όψει μιας αυστηρής επιβολής της τήρησης του μέτρου. Όπως διαπίστωσα τις επόμενες ημέρες στις περιοχές των Εξαρχείων και του Κολωνακίου -όπου εξακολουθεί να είναι έντονη η αστυνομική παρουσία- συνεχίστηκε αμείωτη η συγκέντρωση πελατών έξω από καφέ.
Δεν είναι το μόνο φαινόμενο έλλειψης αστυνόμευσης της εφαρμογής των απαγορεύσεων για την πανδημία. Φίλοι που είναι αναγκασμένοι να ταξιδεύουν για τη δουλειά τους σε άλλους νομούς με πληροφορούν ότι δεν γίνονται έλεγχοι ούτε στις εθνικές οδούς. Με άλλα λόγια, η εφαρμογή των μέτρων είναι στην ουσία προαιρετική. Όλοι γνωρίζουμε ότι είναι αδύνατο να βρίσκεται ένας αστυνομικός δίπλα σε έναν παραβάτη, όμως από αυτό μέχρι την γενική έλλειψη αστυνόμευσης των μέτρων υπάρχει πολύ μεγάλη απόσταση.
Χαρακτηριστική είναι και η στάση της Δημοτικής Αστυνομίας της Αθήνας. Τα μέλη της παρκάρουν τα περιπολικά σε πολυσύχναστα σημεία, όπως στην πλατεία Συντάγματος, ανάβουν τον φάρο για να δείξουν ότι βρίσκονται σε εγρήγορση και στέκονται στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, ασχολούμενοι με τα κινητά τους. Το γεγονός ότι η εικόνα αυτή επαναλαμβάνεται σε πολλά σημεία επί πολλές μέρες δείχνει ότι οι δημοτικοί αστυνομικοί κινούνται συντονισμένα, πιθανότατα βάσει σχεδίου, ώστε και να φαίνεται η Δημοτική Αστυνομία παρούσα και οι υπάλληλοί της να μην ξεβολεύονται.
Η Ελλάδα έχει μια πολύ μεγάλη αστυνομία, ανάλογα με τον πληθυσμό της. Τώρα που η παρουσία της είναι απαραίτητη για το κοινό καλό, εκείνη είναι απούσα. Δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν. Το πρώτο είναι η πολιτική και φυσική ηγεσία να αγνοούν το μέγεθος του προβλήματος. Το δεύτερο είναι η ανοχή στην παραβατικότητα να είναι κυβερνητική επιλογή. Και τα δύο είναι εξωφρενικά.
Όπως όλοι αντιλαμβάνονται, συνεχώς επιβάλλονται νέα μέτρα επειδή δεν εφαρμόζονται τα παλιά. Το υγειονομικό ρίσκο μεγαλώνει καθώς δεν υπάρχει κάτι μαγικό που να μας προφυλάσσει από το να έχουμε την τραγική πορεία που έχει τώρα η Πορτογαλία. Η εμπειρία του περασμένου Νοεμβρίου στην Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα δείχνει ότι είναι πολύ εύκολο η κατάσταση να ξεφύγει.
Μετά το υγειονομικό σκέλος έρχεται το οικονομικό. Κάθε κύμα νέων μέτρων φέρνει νέα οικονομικά προβλήματα στους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις και το κράτος. Είναι πολύ άδικο να κλείνουν τα μαγαζιά, που τηρούν τους κανόνες, επειδή το κράτος δεν μπορεί επιβάλει όσα αποφασίζονται και υποχωρεί απέναντι σε εκείνους που επιθυμούν να διασκεδάζουν και να συγχρωτίζονται ανενόχλητοι.
Σε κανέναν δεν αρέσει να περιορίζεται. Δεν υπάρχει, όμως, τρόπος να ξεπεράσουμε την πανδημία με τρόπο ανώδυνο και χωρίς περιορισμούς. Αυτό δείχνει η πραγματικότητα σε όλες τις χώρες του κόσμου. Ορισμένοι βλέπουν πίσω από τα μέτρα μια προσπάθεια να γίνει η κοινωνία μια φυλακή, όπου όλοι θα βρίσκονται υπό επιτήρηση, όπως στο Πανοπτικόν του Φουκώ. Άλλοι μιλούν για χούντα, άλλοι δεν μπορούν να βρουν διαφορετικό τρόπο διαμαρτυρίας από τις μαζικές διαδηλώσεις. Όμως υπάρχουν και πολίτες που ακολουθούν τα μέτρα, περιορίζονται και φορούν συνεχώς τις μάσκες. Αυτούς τους πολίτες υποτιμά η κυβερνητική ανακολουθία.
Η επιλογή δεν είναι να πούμε ναι ή όχι στους περιορισμούς. Η επιλογή είναι ανάμεσα σε λίγους περιορισμούς σήμερα με πλήρη εφαρμογή τους ή σε πολύ πόνο, απώλεια ανθρώπινων ζωών και πολύ μεγαλύτερους περιορισμούς αύριο, με μεγαλύτερη οικονομική καταστροφή. Η κυβέρνηση και ο υπουργός Προστασίας του πολίτη πρέπει να διαλέξουν.
12°
