«Έκρηξη κρουσμάτων από τα ρεβεγιόν»

Όσο ο τίτλος θα ήθελε να βάλει εν μέρει τα πράγματα στη θέση τους, ας αναρωτηθούμε... Μας νοιάζει αλήθεια τι έγινε στο Nammos του Ντουμπάι, πώς πέρασαν την Πρωτοχρονιά τους ο Π. Κωστόπουλος και οι φίλοι του, ποια ήταν η απάντησή του στον σάλο που προκλήθηκε; Γιατί θεωρήθηκε σκανδαλώδες και πήρε τέτοια έκταση και όλοι ένιωσαν την ανάγκη να το σχολιάσουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο; Αρκεί όσοι επιστρέψουν στη χώρα να ελεγχθούν, οτιδήποτε άλλο μοιάζει με παράταιρη κακοφωνία στην οποία η οχλοβοή των σόσιαλ επιχείρησε να στρέψει την προσοχή μας. Κρυμμένοι στη φούσκα μας αναζητούμε μανιωδώς εκτόνωση στην «ψηφιακή κατακραυγή», αυτό το νέο είδος δικαίωσης που αποκτάει υπαρξιακή διάσταση στον παραμορφωτικό καθρέφτη των τάιμ λάιν τις στιγμές της πανδημικής μας απόγνωσης, και όχι μόνο τότε. Αν δεν ήταν αυτό, θα ήταν κάτι άλλο, κι όμως καταναλώθηκε τόση φαιά ουσία στα σόσιαλ που ακόμα και οι κοινωνιολογικές αναλύσεις και ερμηνείες έμοιαζαν περιττές. 

Αν δεν μας αφορά τι έγινε με τους πλουσίους του Ντουμπάι, έχει ωστόσο νόημα να σκεφτούμε πώς περάσαμε εμείς, ο καθένας από εμάς. Τον απολογισμό μας για τις μέρες των εορτών μπορούμε να ξεκινήσουμε από τα ευρήματα της επιδημιολογίας των λυμάτων. Σύμφωνα με τον Νίκο Θωμαΐδη, καθηγητή Αναλυτικής Χημείας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών που με την ομάδα του διενεργούν τις μετρήσεις του ιικού φορτίου στα αστικά λύματα του λεκανοπεδίου, το ιικό φορτίο δείχνει μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων λόγω των συναθροίσεων τα δύο εορταστικά τριήμερα. Συγκεκριμένα μετρήθηκε αύξηση του ιϊκού φορτίου μετά τα δύο ρεβεγιόν και μείωση τις επόμενες ημέρες, κάτι που δείχνει ότι η αύξηση αυτή προήλθε από νέους ασυμπτωματικούς φορείς. Οι οποίοι χωρίς να γνωρίζουν πως ήρθαν σε επαφή τον ιό, εφόσον δεν απομονώθηκαν τον διέσπειραν σε άλλους που θα νοσήσουν, κάποιοι εκ των οποίων θα χρειαστούν νοσηλεία σε ένα σύστημα Υγείας που κινδυνεύει τις επόμενες μέρες να δοκιμάσει εκ νέου τα όριά του.

«Έκρηξη κρουσμάτων από τα ρεβεγιόν» θα ήταν ο τίτλος της αυτοκριτικής μας. Το «δικαίωμά» μας να γιορτάσουμε, αυτό που υπόκωφα αισθανθήκαμε ως τέτοιο, σε λίγες μέρες θα προκαλέσει αύξηση των διασωληνωμένων (πόσο δύσκολο αλήθεια να διανύσει κανείς σε πραγματικό χρόνο την απόσταση από την ανεμελιά μιας χαρούμενης στιγμής στους θαλάμους των ΜΕΘ;). Μετά, οι ίδιοι που συναινέσαμε σε συνθήκες μετάδοσης, θα λέμε, έχουμε 100 νεκρούς την ημέρα, τι κάνει η κυβέρνηση;

Όμως περίπου μισό εκατομμύριο Αθηναίοι πέρασε τις μέρες των εορτών εκτός μόνιμης κατοικίας ενώ απαγορεύονταν οι μετακινήσεις εκτός νομού, όπως δείχνουν οι μετρήσεις του δικτύου της ΕΥΔΑΠ. Και πολλοί ανταλλάξαμε επισκέψεις συναντώντας ανθρώπους εκτός του άμεσου περιβάλλοντός μας, νιώσαμε κατάνυξη και θαλπωρή, πήραμε μια ανάσα, μαγειρέψαμε εορταστικά τραπέζια, βγήκαμε για λίγο από την κατήφεια της πανδημίας, κάναμε μικρότερα ή μεγαλύτερα πάρτι.  Όχι σαν αυτά στο Nammos φυσικά, και όχι όλοι, αρκετοί όμως ώστε τώρα να περιμένουμε ένα τρίτο ολέθριο κύμα που για τον περιορισμό του επιβλήθηκαν νέα αυστηρά περιοριστικά μέτρα. Τι μέτρα όμως;

Κι εδώ έχει κανείς πολλά να πει, να ασκήσει κριτική και να ζητήσει απαντήσεις – όπου υπάρχουν.

Έπρεπε η κυβέρνηση να είχε εξαγγείλει για τις Γιορτές μια σαφή εντολή απαγόρευσης κυκλοφορίας, ένα Μένουμε Σπίτι, όπως το Πάσχα, τι νόημα είχαν τα 9 άτομα ανά δύο οικογένειες που όλοι ξέραμε πως δεν θα τηρηθούν; Όταν τρώμε άλλωστε δεν φοράμε μάσκες, αλλά, και με μάσκες ακόμα, σε κλειστούς μη αεριζόμενους χώρους πάνω από ένα τετάρτο ο ιός μεταδίδεται, συν του ότι στα οικογενειακά τραπέζια συναντιούνται όλες οι γενιές. Κι αφού δεν μπορούμε οι πολίτες να πειθαρχήσουμε, δεν έλειψε η αστυνομία από τους δρόμους να κάνει εξονυχιστικούς ελέγχους, η Τροχαία μπλόκα, να κόβουν πρόστιμα, να σταλεί αυστηρό μήνυμα ώστε να μη βλέπουμε μποτιλιαρίσματα στους δρόμους και συγχρωτισμό στην Ερμού; Έπρεπε να είναι πιο αυστηρή συνολικά η δεύτερη καραντίνα, όπως και η πρώτη, να μην επιτρέπονται click away, που όμως έδωσαν μια ανάσα στην αγορά, ώστε να αποτραπεί επιπλέον συγχρωτισμός – ή αυτό ήταν κάτι που είχε νόημα και λειτούργησε, τότε όμως γιατί το διακόπτουν; Μήπως αν είχαμε ένα πολύ αυστηρό καθολικό λοκντάουν πολύ νωρίτερα, μετά τη χαλάρωση του καλοκαιριού, θα είχαμε άλλα αποτελέσματα, ενώ τώρα θα πρέπει να περάσουμε όλο τον επόμενο καιρό μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας σε καθεστώς ακορντεόν; Ή εκ των υστέρων και έξω απ’ τον χορό πολλά μπορεί κανείς να πει;

Και ενώ φαίνεται να έχουν γίνει και κυβερνητικά λάθη και αστοχίες και όχι σταθμισμένες αποφάσεις, γιατί τότε όλες οι χώρες στη συντριπτική τους πλειοψηφία βρίσκονται περίπου εκεί που βρισκόμαστε κι εμείς, γιατί οι κυβερνήσεις αντί να επιλέγουν σκληρά λοκντάουν κάνουν συνεχώς πισωγυρίσματα, ανοίγουν και κλείνουν, γιατί γεμίζουν τα νοσοκομεία τους και οι ΜΕΘ; 

Θα μπορούσαμε, ωστόσο, να τα έχουμε πάει καλύτερα;

Είναι κοινός τόπος πια, η αντιμετώπιση της πανδημίας αποδεικνύεται μια συνεχής διαχείριση ρίσκου που εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες, που σταθμίζονται από την επιστήμη, τον πολιτικό σχεδιασμό, τη συμπεριφορά των ανθρώπων, τους άγνωστους χ της μετάδοσης του ιού. Τον πρώτο λόγο έχουν τα επιδημιολογικά δεδομένα όπως διαμορφώνονται κάθε στιγμή και μετά παίρνονται οι αποφάσεις.

Τότε όμως –δεν τελειώνουν τα ερωτήματα–, κι ενώ όλοι θέλουμε να ανοίξουν τα σχολεία κατανοώντας πόσο σημαντικό είναι, μοιάζει σώφρον να ανακοινώνεται ότι θα ανοίξουν στις 11 Σεπτεμβρίου ενώ αναμένουμε έκρηξη κρουσμάτων; Το αυστηρό λοκντάουν των επόμενων ημερών θα είναι αρκετό; Θα τηρηθεί; Από το τελευταίο ρεβεγιόν, της Παραμονής, δεν θα χρειαστούμε δύο εβδομάδες για να δούμε τα αποτελέσματα στα κρούσματα, στους διασωληνωμένους; Ή μήπως τα σχολεία πρέπει δεδομένων των συνθηκών να μείνουν κλειστά έτσι κι αλλιώς καθώς εγκυμονούν κινδύνους υψηλής μετάδοσης, συντριπτικά μεγαλύτερους από τις ατομικές μας βόλτες οι οποίες απαγορεύονται; Πόσο μας προστατεύουν τα μηνύματα που στέλνουμε, η απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τις 9 και τις 10 το βράδυ, που στο κάτω-κάτω ένας βραδινός περίπατος θα μπορούσε κάποιους να μας βοηθάει να αντέχουμε όλο το υπόλοιπο, όμως όταν δίνονται περισσότερες ελευθερίες μήπως μετά καταπατούνται όλο και περισσότερο τα ισχύοντα μέτρα και οδηγούμαστε σε μεγαλύτερη διασπορά, και ξανά από την αρχή;

Μοιάζουν με ερωτήματα που κάνουν κύκλους γύρω από τον εαυτό τους, κι ακόμα και οι ειδικοί συχνά διχογνωμούν. Χρειαζόμαστε σχέδιο και ταυτόχρονα ετοιμότητα συνεχούς αναθεώρησης σχεδίου. Μήπως όμως έχουμε επαναπαυθεί στο ότι θα μας σώσουν τα εμβόλια, που κι αυτό προϋποθέτει την πραγματοποίηση ενός επιτυχημένου και δύσκολου σχεδιασμού που χρειάζεται χρόνο; Κι ενώ έχουμε μπροστά μας τουλάχιστον δύο με τρεις δύσκολους χειμωνιάτικους μήνες που ευνοούν την έξαρση των ιώσεων, η κυβέρνηση με το να ανοιγοκλείνει καταστήματα, να χαλαρώνει και να αυστηροποιεί τα μέτρα, να ανακοινώνει αντίθετα μέτρα στο διάστημα λίγων ωρών, δείχνει έλλειψη συντονισμού, δίνει λάθος μηνύματα σε αυτή την πολύ κρίσιμη φάση, που ούτε καλά-καλά τη συνειδητοποιούμε στον απόηχο και της ανεμελιάς των εορτών;

Μήπως το 2020 δεν το αφήσαμε ακόμα πίσω και τελούμε υπό την επήρεια των πρωτοχρονιάτικων ευχών για το 2021;

Η υπεραισιοδοξία των ημερών από την ταχύτητα παραγωγής και διάθεσης των εμβολίων για την αρχή του τέλους της πανδημίας δεν είναι ορατή στον ορίζοντα άμεσα. Θα ζήσουμε κι άλλο περπατώντας σε τεντωμένο σχοινί. Οι ειδικοί προειδοποιούν για αριθμούς κρουσμάτων που δεν φανταζόμαστε, τις επόμενες μέρες, τον επόμενο μήνα. Και τα πολλά κρούσματα φέρνουν άλλους αριθμούς, δυσοίωνους.

Αλήθεια, όμως, είναι ο μέχρι τώρα απολογισμός, 5.011 νεκροί από κορωνοϊό στη χώρα μας, σκανδαλώδης, ή είναι σχετικά ικανοποιητική απόδοση ανά εκατομμύριο πληθυσμού συγκριτικά και με τα στατιστικά από άλλες χώρες; Είναι θεμιτό ωστόσο να θέτουμε αυτό το ερώτημα έτσι, να επιχειρηματολογούμε υπέρ ή κατά, να αντιπολιτευόμαστε ή να δικαιολογούμε; Δεν νομίζω. Καλύτερα να μείνουμε στα προηγούμενα, να έχουμε στο νου μας και στη συμπεριφορά μας πώς το απευκταίο νούμερο δεν θα μεγαλώσει, με σεβασμό σε αυτούς που έφυγαν και στις οικογένειές τους, με το μερίδιο ενσυναίσθησης και ευθύνης που μας αναλογεί. Και τελικά, ίσως και έτσι να εξηγείται, επειδή όλα τα αγωνιώδη μας ερωτήματα δεν απευθύνονται μόνο στην κυβέρνηση αλλά και στους εαυτούς μας, ίσως για αυτό να βρίσκουμε εύκολο στόχο για να εκτονώσουμε τους φόβους μας στους κοσμικούς Μυκόνου - Ντουμπάι.