Ας ευχηθούμε να μην επιστρέψουμε στην «κανονικότητα»

Aνάμεσα στις ευχές που ανταλλάσσονται αυτές τις ιδιόμορφες γιορτές, μία έχει κυριολεκτικά την τιμητική της. Να τελειώσει πια ο εφιάλτης της πανδημίας και να επιστρέψουμε το γρηγορότερο στη χαμένη μας κανονικότητα. Οι πολίτες, κουρασμένοι κι απηυδισμένοι από τα συνεχή, αποτελεσματικά ή μη, μέτρα, από το άγχος του αριθμού των κρουσμάτων και από την ανησυχία για την υγεία, τη δική τους και των αγαπημένων τους, στρέφουν, οι περισσότεροι, τις ελπίδες τους στο εμβόλιο που πέρασε ήδη τα σύνορα της χώρας. Δεν είναι τυχαίο που η κυβέρνηση ονόμασε «ελευθερία» το σχέδιο του εμβολιασμού.

Ήρθε η ώρα να ξανασκεφτούμε όλη αυτή τη δύσκολη περίοδο, πολύ περισσότερο που το τέλος κάθε χρονιάς προσφέρεται για απολογισμούς. Να αναλογιστούμε τις κραυγαλέες αδυναμίες και τα ελλείμματα της παγκόσμιας και ελληνικής κοινότητας που ξεγύμνωσε ο κορωνοϊός, τις αξίες που επανέφερε στο προσκήνιο, τις νέες ευκαιρίες που ανέδειξε. Είναι καιρός ν’ αποφασίσουμε τι θέλουμε να κάνουμε με την καινούργια ελευθερία που ελπίζουμε να κερδίσουμε και, τελικά, ποια είναι η κανονικότητα στην οποία ευχόμαστε να ζήσουμε.

Ευχόμαστε να συνεχίσουμε να αποδίδουμε τα δεινά μας σε θεωρίες συνωμοσίας και να πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε διαρκώς στο μάτι μιας παγκόσμιας πλεκτάνης; Να φαντασιωνόμαστε ότι είμαστε ο «ανάδελφος» λαός που όλοι φθονούν, ότι για την οικονομική κρίση έφταιγαν τα μνημόνια και τον κορωνοϊό τον έφεραν τα τσιπάκια ή θέλουμε να αναλάβουμε τις ευθύνες για το μέλλον μας, προωθώντας τις αρχές της ατομικής ευθύνης και προσφοράς, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της συλλογικής προσπάθειας που αναδείχτηκαν μέσα στην υγειονομική κρίση;

Ευχόμαστε να επιστρέψουμε στην εποχή του εύκολου λαϊκισμού που με διάφορους μανδύες κυριάρχησε στη ζωή μας; Αναπολούμε την εποχή της αναβίωσης του νεοναζισμού, της έξαρσης του ρατσισμού, της υποδαύλισης του εμφυλιοπολεμικού κλίματος ή μήπως διεκδικούμε μια δημοκρατική πολιτεία που θεσπίζει κανόνες και εμπνέει τον σεβασμό τους; Ανεχόμαστε μια Παιδεία που απαξιώνει τη γνώση, ισοπεδώνει τις ικανότητες και παρέχει άσυλο στην εγκληματική ασυδοσία ή προσδοκούμε μια Παιδεία που αναδεικνύει την αριστεία, στηρίζει και ενισχύει την επιστημονική έρευνα και τις νέες τεχνολογίες;

Ευχόμαστε να διατηρηθεί αλώβητο το πολιτικό σύστημα της χώρας που οδήγησε στα οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα που βιώνουμε με δραματικό και επώδυνο τρόπο την τελευταία δεκαετία; Υπάρχει καμιά πιθανότητα, το πελατειακό κράτος, οι προσωπικοί διαξιφισμοί, οι κομματικές σκοπιμότητες και η ακατάσχετη σκανδαλολογία να δημιουργήσουν συνθήκες προόδου και ανάπτυξης ή έχουμε συνειδητοποιήσει ότι είναι ανάγκη να πρυτανεύσει η κοινή λογική απέναντι στον λαϊκισμό, το συναινετικό κλίμα και η ουσιαστική ιδεολογική και προγραμματική αντιπαράθεση των πολιτικών δυνάμεων;

Ευχόμαστε να γυρίσουμε στην «Ενωμένη» Ευρώπη των διενέξεων βορά-νότου, των αντιμεταναστευτικών τειχών και του Brexit ή επιλέγουμε την Ενωμένη Ευρώπη της αλληλεγγύης, του ταμείου ανασυγκρότησης και της πορείας προς την ολοκλήρωση; Θέλουμε έναν πλανήτη έρμαιο στα χέρια των ανεύθυνων και επικίνδυνων Τραμπ ή ένα κόσμο συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης; Θα εξακολουθήσουμε να παραμένουμε απαθείς στην κλιματική καταστροφή ή θα ευαισθητοποιηθούμε και θα επιβάλλουμε την απαρέγκλιτη εφαρμογή των διεθνών δεσμεύσεων;

Η φονική πανδημία άλλαξε ριζικά την καθημερινότητά μας. Μαζί με το βαρύ ανθρώπινο κόστος και τις άλλες επώδυνες επιπτώσεις, γνωρίσαμε και διαφορετικές εμπειρίες. Η βίαιη εισβολή της ψηφιακής εποχής, με τις ευεργετικές αλλά και τις αρνητικές της συνέπειες, ήταν η πιο σημαντική από αυτές. Διανύοντας περίοδο προσωπικού εγκλεισμού και κοινωνικού αποκλεισμού, έχουμε μια πολύτιμη ευκαιρία για ατομική και συλλογική περισυλλογή. Ας μην την αφήσουμε να πάει χαμένη. Την «κανονικότητα» που ευχόμαστε, δεν θα τη βρούμε επιστρέφοντας στο «αμαρτωλό» παρελθόν αλλά επιχειρώντας ένα φιλόδοξο άλμα προς το μέλλον.