Ο Γιώργος Παναγιωτάκης σχολιάζει τα πρόσφατα δημοσιεύματα για τον τρόπο λειτουργίας της εταιρίας Boohoo.
Το σάιτ της εταιρίας Boohoo είναι, λίγο πολύ, όπως και των ανταγωνιστών της στον τομέα της fast fashion. Έχει μοντέρνο ντιζάιν, μοντέλα από διάφορες φυλές και κοψιές, μεγάλη ποικιλία και χαμηλές τιμές. Ένα μπουφανάκι, μάλιστα, μου αρέσει ιδιαίτερα. Και ας μου πέφτει κάπως νεανικό. Ποιος νοιάζεται όταν κάνει μόλις τριάντα ευρώ; Στην ανάγκη θα το φοράω μόνο όταν βγαίνω για περπάτημα.
Η εταιρία ιδρύθηκε το 2006 και από τότε διαρκώς αναπτύσσεται. Η έδρα της βρίσκεται στη Μεγάλη Βρετανία όπου ζουν οι ιδιοκτήτες της και πωλούνται, κατά κύριο λόγο, τα προϊόντα της. Τα τελευταία, φτάνουν εκεί χάρη σε μια τέλεια οργανωμένη αλυσίδα που επιτρέπει σ’ ένα ρούχο μαζικής παραγωγής να σχεδιαστεί σήμερα και δύο μήνες αργότερα να φοριέται ήδη στους δρόμους και τα κλαμπ (ή τις βιντεοκλήσεις) του Λονδίνου.
Για να επιτευχθεί αυτό, πολλοί από τους εργάτες στη βιομηχανική ζώνη της Φεϊζαλαμπάντ, στο βορειοανατολικό άκρο του Πακιστάν, δουλεύουν για 29 πένες την ώρα (μια εξαιρετικά χαμηλή αμοιβή ακόμα και για τα δεδομένα της συγκεκριμένης χώρας) σε συνθήκες κάθε άλλο παρά ζηλευτές. Τουλάχιστον, κάποιες φορές βγάζουν καλό μεροκάματο: Όπως αποκάλυψε η δημοσιογραφική έρευνα του Guardian, όταν έχει καθυστερήσει μια παρτίδα τυχαίνει να εργάζονται και ολόκληρο το εικοσιτετράωρο. Η εταιρία, φυσικά, τα αρνείται όλα αυτά. Δύσκολα όμως μπορείς να σκεφτείς πώς θα μπορούσαν τα ρούχα της να έχουν τόσο καλές τιμές, αν δεν έκανε κάποιες παραχωρήσεις σε ορισμένα ζητήματα ηθικής. Το ίδιο, λογικά, ισχύει και για τις ανταγωνίστριές της, μερικές από τις οποίες διατηρούν τμήματα και στη χώρα μας. Σαν εκείνη από την οποία παρήγγειλα, προ δύο εβδομάδων, χριστουγεννιάτικα δώρα για τις κόρες μου –και ακόμη περιμένω τον κούριερ να τα φέρει.
Ο σάλος, πάντως, που έχει προκληθεί από τα δημοσιεύματα δεν δείχνει να έχει επηρεάσει τον τζίρο της Boohoo. Αυτός συνεχίζει εν μέσω πανδημίας να μεγαλώνει. Η δίψα μας, άλλωστε, για ρούχα «μιας χρήσης», είναι πολύ μεγάλη για να τιθασευτεί από τέτοιες καταγγελίες. Και ας είναι μια δίψα που έχει τρομακτικά μεγάλο ενεργειακό, οικολογικό και κοινωνικό αποτύπωμα, κλονίζοντας την ήδη επιβαρυμένη υγεία του πλανήτη και προκαλώντας ένα ντόμινο προβλημάτων και καταστροφών.
Δε γίνεται, ας πούμε, να μην αναρωτηθείς πόσοι από τους ανθρώπους που θα περάσουν την εορταστική περίοδο βουτηγμένοι στα λασπόνερα του Καρά Τεπέ θα μπορούσαν να ζουν με αξιοπρέπεια στην πατρίδα τους, αν οι μεγάλες επιχειρήσεις ακολουθούσαν ένα μοντέλο λελογισμένης ανάπτυξης που θα αποζημίωνε καλύτερα τους εργαζόμενους στις φτωχές χώρες. Ή πόσο λιγότερο κακό θα προκαλούσαμε στον πλανήτη αν δεχόμασταν να φοράμε το ίδιο -ακριβότερο- ρούχο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Και βέβαια η βιομηχανία της ένδυσης δεν είναι η μοναδική που ακολουθεί αυτό το μοντέλο. Υπάρχουν και άλλες, ακόμη πιο καταστροφικές –η βιομηχανία των τροφίμων για παράδειγμα. Είναι ένα τεράστιο ξόδεμα σε πόρους και ανθρώπινες ζωές στο οποίο συμβάλλουμε ανέμελα όλοι μας.
Τελικά ο κούριερ με τα δώρα δεν πρόλαβε να έρθει πριν από τα Χριστούγεννα. Τι να κάνουμε… Οι συνθήκες φέτος είναι δύσκολες. Θα τους τα δώσω την Πρωτοχρονιά. Μέχρι τότε, όλοι εμείς στους μεσαίους ορόφους του οικοδομήματός μας, σας στέλνουμε τις καλύτερές μας ευχές.
