Γιατί η αστυνομία δεν επιβάλλει τον νόμο;

Νομίζω πως επειδή όσοι διαβάζετε είστε (ή έχετε υπάρξει για μεγάλο χρονικό διάστημα) κάτοικοι της Ελλάδας, δεν χρειάζεται να εξηγήσω τον τίτλο. Ξέρετε, ξέρουμε καλά ότι η επιβολή του νόμου είναι ένα σπορ στο οποίο η ελληνική αστυνομία δεν τα καταφέρνει και πολύ καλά. Η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία η παράβαση των κανόνων είναι εύκολη και κυρίως χωρίς συνέπειες. Από την αυθαίρετη οικοδομή μέχρι την ανασφάλιστη εργασία και από τους βανδαλισμούς μέχρι τις παραβάσεις του ΚΟΚ, ο καθένας από εμάς μπορεί να παραβιάσει όποιον νόμο θέλει ξέροντας πως οι πιθανότητες να υποστεί κάποιες συνέπειες είναι ελάχιστη.

Οι απολογητές της αστυνομικής απροθυμίας για επιβολή του νόμου έχουν μια αγαπημένη φράση: «δεν γίνεται πίσω από κάθε Έλληνα να υπάρχει και ένας αστυνομικός» λένε και η φράση τους θα είχε νόημα αν η αστυνομία κυνηγούσε τους παραβάτες με όλες της τις δυνάμεις και λόγω του όγκου της παραβατικότητας κάποιοι ξέφευγαν. Μόνο που η ελληνική αστυνομία δεν κυνηγάει σχεδόν κανέναν και αν είστε νέος κάτοικος της χώρας και δεν το γνωρίζετε, αρκεί να δείτε την άνεση με την οποία οι άνδρες της ΕΛΑΣ παρατηρούν τις παραβάσεις που λαμβάνουν χώρα δίπλα τους την ώρα που απολαμβάνουν τον καφέ τους σε κάποιο από τα πολλά υποκαταστήματα των δύο μεγάλων αλυσίδων με σάντουιτς και κατεψυγμένες τυρόπιτες.  Ή να παρατηρήσετε την νωχελική αδιαφορία με την οποία τα περιπολικά προσπερνούν δεκάδες παραβάσεις την ώρα που περιπολούν τους δρόμους ευθύνης τους.    

Όντως κανείς δεν πιστεύει ότι μπορεί να υπάρχει ένας αστυνομικός πίσω από κάθε έναν από μας, αλλά αυτό που συμβαίνει είναι ότι δεν υπάρχει κανείς αστυνομικός πίσω από κανέναν μας (παρακαλώ, οι ερωτικοί συνειρμοί δεν είναι της παρούσης). Και να σκεφτείτε ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, μιλάμε για την τρίτη μεγαλύτερη αστυνομική δύναμη (σε αναλογία με τον πληθυσμό) στην Ευρώπη.

Δεν χρειάζεται να το γράψω αλλά επειδή μερικοί δεν καταλαβαίνουν ακόμα και τα αυτονόητα ας το κάνω: προφανώς δεν φταίνε οι χαμηλόβαθμοι αστυνομικοί. Αν οι προϊστάμενοί τους ήθελαν να είναι αποτελεσματικοί και να κυνηγούν όσο μπορούν την παραβατικότητα, αναγκαστικά θα το έκαναν. Αλλά δεν το κάνουν γιατί δεν έχουν τέτοιες εντολές. Γιατί δεν έχουν καμία πίεση από τους προϊσταμένους τους να κάνουν τη δουλειά τους. Κι επειδή η δουλειά τους είναι ο νόμος, όσο δε έχουν πίεση τόσο ξεφτίζει ο σεβασμός που μπορεί να έχουν σ’ αυτόν. Κι όσο ξεφτίζει ο σεβασμός τους στον νόμο τόσο πιο δύσκολο τους γίνεται να τον επιβάλουν.

Το αποτέλεσμα είναι η ελληνική αστυνομία όχι απλώς να μην επιβάλει τον νόμο, αλλά να τον παραβιάζει σε κάθε ευκαιρία. Αρκεί κανείς να δει τον τρόπο με τον οποίο κινούνται τα περιπολικά (δεν μιλάμε για καταδιώξεις), αρκεί να παρατηρήσει την αδυναμία των οδηγών τους να τηρήσουν ακόμα και τους πιο απλούς κανόνες του ΚΟΚ, για να καταλάβετε το μέγεθος της ασέβειας που έχει ο μέσος αστυνομικός για τους κανόνες. Είναι ποτέ δυνατόν μετά να τους υπερασπιστεί;

Αλλά όπως είπαμε όλα ξεκινούν από τους προϊσταμένους και μια μάλλον αρρωστημένη ιδέα που έχουν για την δημοφιλία τη δικιά τους και των σωμάτων των οποίων προΐστανται: φαίνεται να πιστεύουν ότι ο κόσμος τους αγαπάει όχι όταν κάνουν καλά τη δουλειά τους αλλά όταν δεν την κάνουν καθόλου. Όταν απέχουν από τα καθήκοντα τους και αντιμετωπίζουν την επιβολή των κανόνων ως μια υποχρέωση των πολιτών.  

Όλα αυτά τα εξαιρετικά άρρωστα για μια κοινωνία που ισχυρίζεται ότι φιλοδοξεί να είναι υγιής, γίνονται ακόμα πιο επικίνδυνα τώρα που οι λέξεις «υγεία» και «αρρώστια» μας απασχολούν με την κυριολεκτική τους σημασία. Τώρα που η επιβολή των μέτρων θα κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη σωτηρία και την καταστροφή. Τώρα που καταλαβαίνουμε πως όπως δεν μπορεί κανένα μέτρο να πετύχει χωρίς την αίσθηση της ατομικής ευθύνης από την πλευρά των πολιτών, έτσι και η αίσθηση της ατομικής ευθύνης δεν μπορεί να ενισχυθεί και να κυριαρχήσει χωρίς και τον φόβο της τιμωρίας. Μόνο που για να γίνει αυτό θα πρέπει να το θελήσουν και οι προϊσταμενοι της Ελληνικής Αστυνομίας. Και αφού το θελήσουν, μετά να πείσουν τους υφισταμένους τους που τους έχουν καταντήσει να μην έχουν κανέναν σεβασμό για τον νόμο. Και μπράβο τους.