4 πολιτικοί επιστήμονες αναλύουν το δεύτερο debate Τραμπ-Μπάιντεν

Ποιος κέρδισε το debate και πόσο θα επηρεάσει το αποτέλεσμα των εκλογών;

Πέτρος Ιωαννίδης: Ήταν ένα debate που δεν έμοιαζε με το προηγούμενο. Ο Τραμπ εκτιμώ ότι κέρδισε κάποιους πόντους γιατί έβγαλε ένα διαφορετικό πρόσωπο από το αναμενόμενο, κατάφερε δηλαδή να δείξει αυτοσυγκράτηση. Προσπάθησε αρκετές φορές να οδηγήσει τη συζήτηση στα πεπραγμένα της οκταετίας Ομπάμα-Μπάιντεν και ήταν εκείνος που έκανε αντιπολίτευση στον Μπάιντεν αντί να συμβαίνει το αντίθετο. Ο Μπάιντεν ήταν σαφώς πιο συγκεκριμένος σε όσα έλεγε, μιλούσε με στοιχεία και σε κάποιες στιγμές ήταν αρκετά δυναμικός, ενώ και αυτή τη φορά ήταν ενωτικός. Όμως εκτιμώ ότι δεν κατάφερε να εμπνεύσει, δεν είχε πολύ καλό ρυθμό στο λόγο του και δεν αξιοποίησε τις ευκαιρίες που είχε να αντεπιτεθεί. Κακή στιγμή του, όταν κοίταξε το ρολόι του. Για να απαντήσω στο ποιος κέρδισε, θα έλεγα ότι σε αυτό το debate ο Τραμπ κατάφερε κυρίως να νικήσει τον κακό του εαυτό, δεν ξέρω όμως αν αυτό είναι αρκετό για να νικήσει και στις εκλογές.

Γιάννης Καρδαράς: Η ευκολότερη απάντηση είναι οι χαμηλότεροι -συγκριτικά με το πρώτο debate- τόνοι και η πιο λογική ο Biden, καθώς δεν είπε ή έκανε κάτι που μπορεί να ανακόψει τη θετική για αυτόν προδιάθεση των ψηφοφόρων, όπως τουλάχιστον καταγράφεται σε σχετικές δημοσκοπήσεις και έρευνες. Σαφώς πιο «προεδρικός», εκπρόσωπος μιας πολιτικής κουλτούρας που έχουμε συνηθίσει, η κόπωση από την οποία οδήγησε σε μεγάλο βαθμό τον Trump στην προεδρία, κατάφερε να περιγράψει μια επόμενη μέρα για την Αμερική με μεγαλύτερη ενσυναίσθηση για τον μέσο πολίτη, ευαισθησία για τις φυλετικές διακρίσεις, ενδιαφέρον για το περιβάλλον και διάθεση ανάληψης παγκόσμιου ρόλου.  Με 48 εκατομμύρια να έχουν ήδη ψηφίσει, η επίδραση του debate στους εναπομείναντες ψηφοφόρους μάλλον θα αποδειχτεί ισχνή όσο και αν προσπαθήσει το στρατόπεδο Trump να αναδείξει μια αρνητική στάση του Biden στην πετρελαιοβιομηχανία, αποβλέποντας κυρίως σε συγκεκριμένες πολιτείες.

Παναγιώτης Κουστένης: Το δεύτερο debate κινήθηκε σε σαφώς ηπιότερους τόνους σε σχέση με την πρώτη τηλεμαχία, με μια συζήτηση πολύ πιο περιεκτική ως προς τα ζητήματα της προεκλογικής αντιπαράθεσης, αν και όχι πάντα με συγκεκριμένες τοποθετήσεις των δύο υποψηφίων. Αυτό το πιο ήρεμο κλίμα ωστόσο, μάλλον καθιστά συγκριτικά ωφελημένο τον Ντ. Τραμπ, καθώς του επέτρεψε να απευθυνθεί σε ένα κοινό ευρύτερο από τη στενή εκλογική του βάση. Συνήθως ο βαθμός της επίδρασης ενός debate επηρεάζει αξιολογείται μόνο εκ των υστέρων. Στην παρούσα φάση όμως, η επίδραση αυτή εκ των πραγμάτων περιορίζεται, αφού το 1/3 περίπου του εκλογικού σώματος φέρεται να έχει ήδη ψηφίσει με την επιστολική διαδικασία.

Ηλίας Τσαουσάκης: Κατ’ αρχάς θα πρέπει να πούμε ότι το χθεσινό debate δεν είχε καμία απολύτως σχέση με το πρώτο. Ήταν πολύ καλύτερο, με περισσότερη πολιτική, με πειστικότερα επιχειρήματα, χωρίς πολλούς προσωπικούς χαρακτηρισμούς, διακοπές και επιθέσεις. Ειδικά στα πρώτα 40 λεπτά παρακολουθήσαμε ένα διάλογο με κανόνες  και συνοχή. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, λειτούργησε πολύ καλύτερα ο Μπάιντεν. Δεν έκανε το μεγάλο λάθος που θα ήθελε ο αντίπαλος του να κάνει, απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις και κυρίως, δεν έγινε η  μεγάλη ανατροπή που ο Πρόεδρος Τράμπ ήθελε. Κάτι εντυπωσιακό που θα μίλαγε σήμερα όλη η Αμερική. Άρα δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο Μπάιντεν κέρδισε τη χθεσινή βραδιά.

Ποιο ήταν το πιο σημαντικό σημείο της βραδιάς κατά τη γνώμη σας;

Πέτρος Ιωαννίδης: Το ότι έγινε συζήτηση χωρίς να ξεφύγει από τα όρια, δεν υπήρχε δηλαδή η ένταση και οι προσβολές του πρώτου debate, το οποίο και χαρακτηρίστηκε ως το χειρότερο όλων των εποχών.

Γιάννης Καρδαράς: Το «I take full responsibility. It’s not my fault» του Trump αναφορικά με τη διαχείριση του covid-19, σε συνδυασμό με τη διαβεβαίωση πως σύντομα η πανδημία θα αποτελεί παρελθόν ήταν από τα σημεία που θα μείνουν και θα αξιοποιηθούν από το αντίπαλο στρατόπεδο καταλλήλως τις επόμενες μέρες. Το ίδιο και ο αυτοπροσδιορισμός του ως δεύτερο τη τάξει μετά τον Lincoln σε ό,τι αφορά στην καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων. Παράλληλα, το «Iran because of you, Joe» μαζί με το «It's all talk, no action with these politicians» συμπυκνώνουν την εικόνα που μερίδα των οπαδών του θέλουν να έχουν ως έναν αντισυμβατικό πρόεδρο, πολέμιο του κατεστημένου της Washington. Στον αντίποδα, η αναφορά στο «Bidencare» και στη φιλοσοφία της διευρυμένης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, η στοχοποίηση Ρωσίας, Κίνας και Ιράν σε περίπτωση αποδεδειγμένης ανάμειξής τους στις αμερικάνικες εκλογές, η ώθηση προς τη μετάβαση σε λύσεις «πράσινης» ενέργειας, και η πιο ανθρωποκεντρική μεταναστευτική πολιτική, ήταν σημεία που χαρακτήρισαν την παρουσία του Biden, από την οποία αν θα έπρεπε να ξεχωρίσουμε κάτι θα ήταν το «Decency, honor, respect, treating people with dignity, making sure that everyone has an even chance, and I'mgoing to make sure you get that» ως υπόσχεση φιλοσοφίας δικής του προεδρίας.

Παναγιώτης Κουστένης: Στη χθεσινή συζήτηση δεν υπήρξαν σημαντικές «κορώνες», ούτε αντεγκλήσεις, με μόνη ίσως εξαίρεση τις αλληλοκατηγορίες για την προσωπική ή οικογενειακή οικονομική κατάσταση του καθενός. Δύο σημαντικές στιγμές ήταν αυτές της εκατέρωθεν παραδοχής ευθυνών. Αφενός η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης από τον Τραμπ για τον κακό χειρισμό της πανδημίας, που άλλωστε παραμένει το πιο αδύνατο σημείο του. Αφετέρου η ουσιαστική απολογία του Μπάιντεν για («ρατσιστικές») ρυθμίσεις επί προεδρίας Ομπάμα σχετικά με την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ή την αυστηρότητα του συστήματος δικαιοσύνης. Ο συνδυασμός αυτών των δύο στιγμιοτύπων συνιστά σημειακή νίκη του εν ενεργεία προέδρου.

Ηλίας Τσαουσάκης: «Dark Winter» is coming. Ξεχωρίζω τις πολλές στιγμές που ο Μπάιντεν ήταν επιθετικός και ο Τραμπ αμυνόταν. Κάτι που δεν έχουμε συνηθίσει, ειδικά για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ειδικότερα η έμφαση που έδωσε ο Μπάιντεν στο ζήτημα της υγειονομικής κρίσης, τον τρόπο που την αντιμετώπισε ο Πρόεδρος Τραμπ και τις δυσοίωνες προβλέψεις για ένα δύσκολο, σκοτεινό χειμώνα που περιμένει την Αμερική. Υπενθύμισε τις 220.000 χιλιάδες νεκρούς της πανδημίας και ενίσχυσε τις ρωγμές που έχει το προφίλ του Τραμπ τους τελευταίους μήνες.

10 περίπου μέρες πριν τις εκλογές μπορεί να υπάρξει πρόβλεψη για τον νικητή;

Πέτρος Ιωαννίδης: To φαβορί είναι ο Μπάιντεν, οι πιθανότητες είναι με το μέρος του και το χρονικό διάστημα που απομένει δεν είναι πλέον πολύ μεγάλο. Η επιδημία του κορωνοιού θα μπορούσαμε να πούμε ότι θα είναι καταλυτική για το αποτέλεσμα και ευνοεί διπλά τον Μπαίντεν. Τόσο εξαιτίας της διαχείρισης που έχει κάνει ο αντίπαλος του, όσο και για το ότι οι ανάγκες της προεκλογικής περιόδου είναι διαφορετικές εξαιτίας της νέας κατάστασης, κάτι που ευνοεί τον υποψήφιο των Δημοκρατικών ο οποίος δεν χρειάστηκε να κάνει μια κλασσική καμπάνια με μεγάλες απαιτήσεις και συνεχείς εμφανίσεις, όπως θα έπρεπε να πράξει υπό κανονικές συνθήκες. Οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου παραμένουν δημοψήφισμα για το αν το εκλογικό σώμα θέλει να μείνει ή να φύγει ο Τραμπ. Και πιθανότατα «the cake is baked», όπως λένε οι Αμερικανοί.

Γιάννης Καρδαράς: Με τη διαφορά κοντά στο 10%, η πρόβλεψη είναι προφανώς υπέρ του Biden, χωρίς αυτό να μπορεί να προδικάσει πλήρως το αποτέλεσμα. Έχουμε ακόμα μπροστά μας 10 μέρες, μια σύνθετη εκλογική διαδικασία με σταδιακή συμμετοχή των ψηφοφόρων και μεγάλο budget και από τους δύο για επικοινωνία. Άλλωστε και το 2016 ο Trump εξελέγη με πλέον του ενός εκατομμυρίου λιγότερες ψήφους.

Παναγιώτης Κουστένης: Γενικώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν να έχουν αποκρυσταλλώσει ένα κλίμα υπέρ του Μπάιντεν, με τη διαφορά υπέρ του να παραμένει για καιρό ανώτερη των 7 μονάδων και να αυξάνεται στις 10 μετά την προσβολή του Τραμπ από τον κορωνοιό. Εντούτοις, με τόσο μεγάλα ποσοστά επιστολικής ψήφου και με το γενικότερο κλίμα αναταραχής λόγω της πανδημίας και της φυλετικής κρίσης, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί εντελώς ένα φαινόμενο «κρυμμένης» ψήφου υπέρ του Τραμπ, που να μεταβάλλει ή κι να ανατρέψει τα δεδομένα την τελευταία στιγμή.

Ηλίας Τσαουσάκης: Ας μιλήσουμε καλύτερα για τάσεις και όχι για προβλέψεις. Η εμπειρία του 2016 μας κάνει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Το διάστημα που απομένει μέχρι τις εκλογές είναι μικρό. Το χθεσινό debate πολύ δύσκολα θα αλλάξει τις τάσεις που έχουν διαμορφωθεί μετά την έναρξη της πανδημίας στις ΗΠΑ. Όλες οι δημοσκοπήσεις μιλάνε για ένα καθαρό προβάδισμα του Μπάιντεν. Το καθολικό αίτημα «Vote», για συμμετοχή στις εκλογές ευνοεί τον υποψήφιο των Δημοκρατικών, η συζήτηση όσο και να προσπαθούν οι Ρεπουμπλικάνοι δεν έρχεται στο πεδίο της οικονομίας που είναι προνομιακό για αυτούς και το διακύβευμα για καταψήφιση του Τράμπ φαίνεται να είναι ισχυρό.

---

Πέτρος Ιωαννίδης - πολιτικός αναλυτής aboutpeople
Γιάννης Καρδαράς- Partner στην εταιρεία επικοινωνίας Giraffes in the Kitchen
Παναγιώτης Κουστένης Δρ πολιτικής επιστήμης
Ηλίας Τσαουσάκης - πολιτικός επιστήμονας, σύμβουλος στρατηγικής Cloud7