Άγιο είχαμε που γλιτώσαμε

Το παλιό κλασικό αίτημα της αριστεράς «διορίστε όλη την Ελλάδα στο δημόσιο» είχε πέρα από την πελατειακή και μια στρατηγική διάσταση. Να σκάσει το κράτος, να βαρέσει φαλιμέντο, να δημιουργηθεί οικονομική και πολιτική κρίση, να ανέβει η αριστερά στην εξουσία και να εγκαταστήσει επισήμως τον σοσιαλισμό. Όμως, δυστυχώς γι' αυτήν, το δημοφιλές αυτό αίτημα το υλοποιούσαν εν μέρει οι άλλες πολιτικές παρατάξεις και της έκλεβαν τη δόξα. Με αυτά και με εκείνα η Ελλάδα τα κατάφερε και στη μεγάλη κρίση του 2010 έσκασε. Πέντε χρόνια μετά, η πιο ριζοσπαστική, εναλλακτική, συγκρουσιακή και εν τέλει λαϊκίστικη εκδοχή της ήρθε πράγματι στην εξουσία.

Αλλά δεν έκανε όλη την Ελλάδα δημόσια. Παρόλο που ήθελε. Διότι κατάλαβε ότι δεν γινόταν. Κάποιοι έπρεπε να παράγουν και τον πλούτο. Πέντε χρόνια μετά ο Α. Τσίπρας επαναφέρει, από το βήμα της ΔΕΘ, το παλιό της αίτημα με την ελπίδα ότι αυτό θα γίνει και πάλι πιστευτό, θα φτιάξει ρεύμα που θα του δώσει ξανά το τιμόνι της χώρας. Όταν στερεύεις από προτάσεις, τα παλιά τεφτέρια πιάνεις. Αλλά το ψάρι δεν τσιμπάει πια.

Η επόμενη μέρα έχει μια μεγάλη διαφορά. Η αριστερά κυβέρνησε. Κυβέρνησε 4,5 χρόνια, αλλά δεν έπεισε. Ανέβηκε με προσδοκίες ότι θα αλλάξει την Ελλάδα και την Ευρώπη, αλλά απέτυχε. Προσδοκίες βεβαίως για τους αφελείς και για όσους δεν ήξεραν πρόσωπα και πράγματα. Και ήσαν πολλοί. Και επειδή κυβέρνησε, έχασε καθαρά στις εκλογές του Ιουλίου του 2019, ενώ εδώ και 4 χρόνια βρίσκεται πολύ πίσω από την κεντροδεξιά στις δημοσκοπήσεις. Σήμερα, με τη διαφορά στο 18%, ακόμα και ψηφοφόροι της θεωρούν ότι ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ θα τα κατάφερναν χειρότερα από τον Μητσοτάκη και τη ΝΔ τον χρόνο που πέρασε. Κάτι θα ξέρουν.

Και δεν μπορείς να πεις ότι οι αριστεροί κυβερνήτες υπονομεύτηκαν. Ότι ο παγκόσμιος καπιταλισμός συνωμότησε εναντίον τους και τους έριξε. Το αντίθετο συνέβη. Ο Τραμπ τους αγάπησε, αν και η λατρεία ήταν αμοιβαία. Η τρόικα, αφού έσφιξε για τα καλά τη θηλιά στον λαιμό των Σαμαρά και Βενιζέλου, ώστε να απαξιωθούν ως εκπρόσωποι του παλιού και φαύλου πολιτικού συστήματος, έστρωσε το χαλί των επόμενων. Πολλοί εκ των ισχυρών της ΕΕ εκείνη την εποχή θεωρούσαν την αριστερά ως ανανεωτική και έντιμη δύναμη που θα έβαζε τη χώρα στον ίσιο δρόμο. Έναν δρόμο που βέβαια περνούσε από τις Πρέσπες. Έκπληξη.

Οι εγχώριοι «μεγιστάνες», που είναι πάντοτε με το γκοβέρνο, δεν άλλαξαν τις συνήθειές τους επειδή το γκοβέρνο ήταν αριστερό. Μέχρι και σε ράντζα κοιμήθηκαν για να διεκδικήσουν μια τηλεοπτική άδεια, μέχρι τα «βοσκοτόπια των προγόνων» τους έβαλαν ενέχυρο για να πάρουν ένα δάνειο. Και λεφτά έχωσαν και παραδοσιακές εφημερίδες αγόρασαν και νέα ενημερωτικά project ξεκίνησαν και σε κρατικές δουλίτσες ανακατεύτηκαν για να βάλουν μια πλάτη, μια κοιλιά, ένα κάτι στην υπηρεσία της αριστεράς. Με το αζημίωτο βέβαια.

Αλλά και τα ιδεολογικά στηρίγματα που ζήτησαν τα είχαν. Οι οργανικοί διανοούμενοι της αριστεράς, σχεδόν όλη η διανόηση του τόπου, δεν βρήκαν κάτι να προσάψουν στη συνεργασία με τη λαϊκή ακροδεξιά, ούτε στη σκανδαλώδη καθυστέρηση της δίκης των ναζιστών, ούτε στη σκευωρία Novartis ή στο άνοιγμα των φυλακών. Ούτε το έγκλημα στο Μάτι και η μεθόδευση που ακολούθησε τους ενόχλησε, ούτε η προσχεδιασμένη διάλυση της εκπαίδευσης και η ανοχή στη βία και την ανομία τούς συγκίνησε. Γενικώς παρακολουθούσαν την αριστερή διακυβέρνηση, στην πιο cool περίπτωση, με σιωπηλή συμπάθεια. Μια επιδημία αφωνίας. Με την κρυφή ελπίδα ότι το βέλος μπορεί και να γυρίσει.

Μπορεί οι σύντροφοι να μην κατάφεραν να ελέγξουν τους αρμούς της εξουσίας, αλλά, αν ανοίξεις και το «βιβλίο των μικρών κομμουνιστών», θα δεις ότι αυτό γίνεται μόνο με πραξικόπημα, με κατάλυση της δημοκρατίας που ο μεγάλος Λένιν ονόμασε Οκτωβριανή Επανάσταση. Και φυσικά κανείς δεν είχε διάθεση ή κότσια να δοκιμάσει κάτι τέτοιο. Όμως το αστικό κράτος δεν τους φέρθηκε και άσχημα. Και στην υπόθεση Novartis κάποιες βοήθειες που χρειάστηκαν τις βρήκαν. Και εκ του δεξιού παλαιού συστήματος μια βακτηρία την είχαν. Και το ΠΑΣΟΚ τους πρόσφερε «στελέχη». Και όλες οι δημόσιες υπηρεσίες υπηρέτησαν, ως είχαν καθήκον, την πολιτική βούληση της αριστεράς με ενθουσιασμό. Δικοί τους άνθρωποι. Το δε παγκόσμιο οικονομικό κλίμα ήταν ιδανικό. Ούτε κρίσεις χρέους, ούτε κραχ, ούτε πανδημίες. Λεφτά μοίραζαν στην Ευρώπη και όποιος δεν είχε εμμονές και δεν πετούσε αετό μπορούσε να μαζέψει. Αυτοί είχαν και πετούσαν.

Η «προοδευτική» αριστερά κυβέρνησε σε νορμάλ ή ευνοϊκές συνθήκες. Το μόνο που κατάφερε ήταν να φτιάξει, καθ' υπόδειξη των δανειστών, ένα σκληρό μαξιλάρι (15,7 δισ. ευρώ), και αυτό όχι από τα πλεονάσματα, όπως ισχυρίζεται, αλλά από τα διαθέσιμα των φορέων του δημοσίου που συγκέντρωσε στην ΤτΕ. Επί ΣΥΡΙΖΑ το χρέος αυξήθηκε και τα πλεονάσματα φαγώθηκαν σε ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις, στα φέσια του 2015 και στις συντάξεις. Η μεσαία τάξη γονάτισε από τη σκληρή φορολογία, η αποταμίευση μηδενίστηκε, ακριβώς για να μην μπορεί να συμβάλει την ανάπτυξη. Τώρα, δεν μπορεί να ζητάει από τη «συντηρητική» κεντροδεξιά να κάνει αυτά που αυτή ως προοδευτική και εναλλακτική δεν κατάφερε. Δηλαδή να φυτέψει ταχείας ανάπτυξης λεφτόδεντρα, να κόβει το χρήμα και να μοιράζει.

Δεν μπορεί να αναφέρεται στο μετρό Θεσσαλονίκης, που «εγκαινίασε» με μουσαμάδες, δεν μπορεί να επαίρεται για τη συμφωνία των Πρεσπών για την οποία η Ελλάδα πολλά έδωσε και λίγα πήρε, ούτε να βάζει τις φωνές για τις πλημμύρες της Καρδίτσας στις οποίες το κράτος έκανε ό,τι ήταν δυνατόν, όταν έχει στην πλάτη της 100 νεκρούς στο Μάτι χωρίς να ρίξει έναν κουβά νερό και 15 πνιγμένους στη Μαγούλα σ’ ένα πρωινό. Γιατί μας είχε πει ότι η αριστερά ακόμα και τα σκουπίδια τα μαζεύει διαφορετικά. Με υψωμένες αριστερές γροθιές, υποθέτω. Ούτε για μίσος και διχασμό μπορεί να κατηγορεί κανέναν, όταν με το διχαστικό «ή εμείς ή αυτοί» ανέβηκε στην εξουσία και παρ' ολίγο να στείλει τη χώρα στα αζήτητα το 2015.

Δεν μπορείς να ζητάς την εκμετάλλευση των πλειοψηφικών πακέτων τραπεζικών μετοχών που κατέχει το δημόσιο και να μην ξέρεις ότι η θέση του δημοσίου στις τράπεζες είναι πενιχρή. Γιατί με την «περήφανη» διαπραγμάτευση του 2015 οι συστημικές τράπεζες έχασαν το 95% της αξίας τους και τις ξεπούλησες για ψίχουλα (5 δισ.) σε ξένα funds, αφού οι Έλληνες επενδυτές αποκλείστηκαν λόγω CC. Δεν μπορείς να μιλάς για παραγωγικό μοντέλο εσύ που έβαλες χωρίς λόγο τη χώρα σε CC, σε τρίτο αχρείαστο μνημόνιο και πολλά δισ. μέσα, εσύ που με την πολιτική σου αύξησες τα κόκκινα δάνεια από το 2015 και μετά. Εσύ που ανακάλυψες δάση και άγρια θηρία στο Ελληνικό προκειμένου να μη γίνει ποτέ η μεγάλη επένδυση. Δεν μπορείς να αναφέρεσαι στη νέα γενιά όταν επί των ημερών σου γιγαντώθηκε το brain drain και απαξιώθηκε κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα. Εσύ ένας πολέμιος των πρότυπων σχολείων, της αριστείας και της αξιολόγησης.

Πώς μιλάς για απαξίωση της δικαιοσύνης, όταν έχεις πίσω σου τον «Ρασπούτιν» και τον «Μάξιμο Σαράφη». Για ενίσχυση του ΑΣΕΠ, όταν δεν έκανες έναν διαγωνισμό. Για 30.000 μόνιμες προσλήψεις στην Υγεία και την Παιδεία, όταν επί των ημερών σου έγιναν ελάχιστες. Για πρόσθετες παροχές, επιδοτήσεις, μειώσεις ΦΠΑ, κλπ. πολλών δισ. ευρώ, όταν κυβέρνησες και είδες τις δυνατότητες που έχει το λεφτόδενδρο. Σε μια εποχή που η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή στήριξε γενναία τις εταιρείες και τους εργαζόμενους και εξασφάλισε 32 δισ. από την ΕΕ. Δεν μπορείς να λες «όχι σε μια νέα χαμένη δεκαετία», όταν έχεις πίσω σου όχι απλά μια χαμένη 5ετία αλλά μια περίοδο που η Ελλάδα κόντεψε να μας αφήσει χρόνους. Για ένα εμπριμέ πουκάμισο αδειανό, για έναν Γιάνη…

Ο κουβάς με το δημόσιο χρήμα δεν έχει πλέον πέραση, γιατί όλοι ξέρουν ότι και τρύπιος είναι και λύση δεν είναι. Αλλά μόνο εσύ δεν το έχεις καταλάβει. Η Ελλάδα άλλαξε. Δεν σε ενημέρωσαν οι οργανικοί διανοούμενοι στον πρωινό καφέ; Η κρίση και η πρώτη φορά αριστερά την τρομοκράτησαν, την έβαλαν σε σκέψεις και τη γύρισαν προς τη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Την πλευρά της γνώσης, της σύνεσης και της παραγωγής. Το κέντρο και η δεξιά ανέβασαν την Ελλάδα στις 30 πιο ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη, επειδή φρόντισαν να την έχουν μέσα στην «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Και οι ίδιοι τη χρεοκόπησαν υπό τις ιαχές των πολιτών επειδή ταυτόχρονα υλοποιούσαν την πιο ακραία αριστερή πολιτική. Αυτά που τώρα τους καλείς να επαναλάβουν. Μοίραζαν τα λεφτά που δεν υπήρχαν, τα λεφτά των άλλων. Και σαν να μην έφτανε αυτό, κυνηγούσαν και όποιον ήθελε να παράγει νόμιμο πλούτο και άφηναν ασύδοτο όποιον ήθελε να διαγουμίσει το δημόσιο κτήμα. Αλλά όπως βλέπεις, κάτι έμαθαν από τα λάθη τους και μαζεύτηκαν.

Αν είσαι αριστερά και βάζεις πάνω απ’ όλα τον άνθρωπο, στάσου και φώναξε σε όλη την Ευρώπη ότι πρέπει να σταματήσει η παράνομη μετανάστευση, αυτό το σύγχρονο δουλεμπόριο. Αν είσαι αριστερά και θέλεις την καλύτερη εκπαίδευση για τα «παιδιά του λαού», σήκω και ζήτησε εδώ και τώρα την πιο αυστηρή αξιολόγηση, τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, την πειθαρχία, την εργατικότητα και καταδίκασε τις καταλήψεις. Αν είσαι αριστερά και υπερασπίζεσαι την ευημερία του πολίτη, βγες και ζήτησε πιο δραστικές και γρήγορες μεταρρυθμίσεις, σαν αυτές που εσύ δεν πρόκανες (;), δεν ήξερες (;) ή δεν ήθελες να κάνεις. Αν είσαι αριστερά και θέλεις «ανάπτυξη για τον λαό», ζήτησε διευκολύνσεις για περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς γιατί μόνο αυτές δίνουν βιώσιμες θέσεις εργασίας. Αν είσαι αριστερά και νοιάζεσαι για την υγεία των πολιτών, στήριξε κριτικά τα μέτρα που προτείνουν οι επιστημονικές επιτροπές και μάζεψε αυτούς που τις χλευάζουν. Αν είσαι αριστερά και δεν θέλεις νέα χρεοκοπία, ζήτησε από την κυβέρνηση να είναι πιο φειδωλή στις παροχές και πιο δραστήρια στις επενδύσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις. Αλλά αν ζητήσεις τα αυτονόητα, δεν θα είσαι αριστερά.

Δεν υπάρχει καμιά κρίση ταυτότητας στην αριστερά σήμερα. Αυτή ήταν πάντα. Οι καιροί απλά άλλαξαν και την έβγαλαν offside, αλλά δεν τη νοιάζει. Οπότε θα συνεχίσει να κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα. Να απαξιώνει κάθε τι που κάποτε νομίσαμε ως αριστερό. Και να δικαιώνει όλους εκείνους σαν το φίλο μου τον Σάκη, που λένε. «Άγιο είχαμε που γλιτώσαμε από την αριστερά».