Επιχειρηματικό πνεύμα δεν γεννιέσαι, γίνεσαι!

Οι επιχειρηματίες και πολλά από τα στελέχη των επιχειρήσεων είναι οι άνθρωποι που έχουν τη διάθεση και το σθένος να μετατρέψουν δημιουργικές ιδέες σε επιχειρηματική δράση, παράγοντας αξία για τον εαυτό τους και για τους γύρω τους. Γι’ αυτό και είναι σημαντικοί συντελεστές της συλλογικής προσπάθειας για οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία.

Πώς, όμως, οι άνθρωποι αυτοί αποκτούν εκείνα τα χαρακτηριστικά που χρειάζονται είτε για να δημιουργήσουν είτε για να «τρέξουν» με επιτυχία μια επιχείρηση; Μαθαίνεται το όραμα, το πάθος, η θετική στάση απέναντι στο ρίσκο, η αποδοχή και η αξιοποίηση της αποτυχίας, αλλά και η ενσυναίσθηση ή η ικανότητα να εμπνέουμε και να κινητοποιούμε τους άλλους; Μπορούμε να φανταστούμε πόσα περισσότερα θα είχε πετύχει η ανθρωπότητα αν όλοι οι άνθρωποι διαθέταμε αυτά τα χαρακτηριστικά, ανεξάρτητα από την επαγγελματική μας ιδιότητα;

Αναμφισβήτητα υπάρχουν άνθρωποι που έχουν έμφυτο τον δυναμισμό ή το ταλέντο. Ωστόσο, με την κατάλληλη εκπαίδευση, όλοι μας έχουμε τη δυνατότητα να καλλιεργήσουμε επιχειρηματικές δεξιότητες, οι οποίες θα μας επιτρέψουμε όχι μόνο να πετύχουμε επαγγελματικά, αλλά να αισθανθούμε τελικά ότι είμαστε συν-δημιουργοί της ζωής μας.

Αυτό είναι και ο στόχος της επιχειρηματικής εκπαίδευσης. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων που βοηθούν τους μαθητές να μεγιστοποιήσουν από νωρίς το έμφυτο δυναμικό τους, φέρνοντάς τους σε επαφή με καταστάσεις της πραγματικής ζωής, μέσα σε ένα προστατευμένο και κατάλληλα προσαρμοσμένο παιδαγωγικό πλαίσιο. Στόχος της δεν είναι αποκλειστικά η δημιουργία της επόμενης γενιάς επιχειρηματιών, αλλά ο εφοδιασμός των μαθητών με τις αξίες, ικανότητες και δεξιότητες, που χρειάζονται, ώστε να πραγματοποιήσουν τα προσωπικά τους όνειρα και τις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες, οποιεσδήποτε κι αν είναι αυτές.

Οι ανταγωνιστικές οικονομίες του κόσμου έχουν προ πολλού αντιληφθεί τα οφέλη της Επιχειρηματικής Εκπαίδευσης στην απασχόληση και την οικονομία και ακολουθούν ολοκληρωμένη στρατηγική προσέγγιση για την ενίσχυση και επέκτασή της σε όλο το φάσμα του εκπαιδευτικού συστήματος. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η προώθηση της επιχειρηματικότητας αποτελεί στόχο της αναπτυξιακής στρατηγικής της Ένωσης, ήδη από το 2000 (Ατζέντα της Λισσαβόνας) και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες σε θεσμικό επίπεδο. Στην πράξη, ωστόσο, η καθιέρωση της επιχειρηματικότητας, ως οριζόντια δεξιότητα που διδάσκεται στα σχολεία, παραμένει μία σημαντική πρόκληση για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τους εκπαιδευτικούς.

Στην Ελλάδα, η Επιχειρηματική Εκπαίδευση δεν έχει καταφέρει να ενσωματωθεί αποτελεσματικά στο εκπαιδευτικό σύστημα, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες για την καθιέρωσή της. Κοινωνικές προκαταλήψεις και στερεότυπα, μικροπολιτικές και συντεχνιακές σκοπιμότητες, η ανεπαρκής πληροφόρηση των νέων για τις νέες τάσεις στην αγορά εργασίας, η απροθυμία της επιχειρηματικής κοινότητας να εμπλακεί πιο συστηματικά στο πεδίο της εκπαίδευσης και η αδυναμία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος να συμβαδίσει με τις εξελίξεις, καταδικάζουν τα παιδιά μας σε μία παρωχημένη καθ’ έδρας εκπαίδευση, η οποία δεν τα βοηθά να ξεδιπλώσουν το συνολικό δυναμικό τους.

Η ένταξη της επιχειρηματικότητας, ως διακριτού θεματικού πεδίου, στα εργαστήρια δεξιοτήτων που εισάγονται πιλοτικά στο υποχρεωτικό πρόγραμμα νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων τη φετινή σχολική χρονιά (Ν. 4692/2020), σηματοδοτεί μια νέα θετική εξέλιξη. Η υιοθέτηση ενός ριζικά διαφορετικού παιδαγωγικού προτύπου, με επίκεντρο τη βιωματική μάθηση, την ομαδική εργασία και την αλληλεπίδραση με τον κόσμο των επιχειρήσεων είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Όμως μένει να πάμε από το πιλοτικό στην ευρεία εφαρμογή και βέβαια να στηριχθούν αντίστοιχα τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί με κατάλληλα προγράμματα επιμόρφωσης και σύγχρονα εκπαιδευτικά εργαλεία.

Ο ΣΕΒ υποστηρίζει έμπρακτα την Επιχειρηματική Εκπαίδευση. Με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε, το 2005, το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων, εθνικός βραχίονας του παγκόσμιου οργανισμού Junior Achievement, το οποίο αποτελεί, ως σήμερα, το μοναδικό φορέα που υλοποιεί, αφιλοκερδώς και με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, προγράμματα επιχειρηματικής εκπαίδευσης στα σχολεία όλης της χώρας, χάρη στην εθελοντική συμμετοχή επιχειρηματικών στελεχών σε ρόλο μέντορα.

Ο ΣΕΒ πρόσφατα κατέθεσε δημόσια μία δέσμη προτάσεων που θα διευκολύνουν την αποτελεσματική υλοποίηση δραστηριοτήτων ανάπτυξης επιχειρηματικών δεξιοτήτων στο σχολείο (δείτε το Special Report). Παράλληλα, θέλοντας να ευαισθητοποιήσει εκπαιδευτικούς, στελέχη επιχειρήσεων, γονείς και μαθητές για την αξία της Επιχειρηματικής Εκπαίδευσης, έχει εκπονήσει έναν Πρακτικό Οδηγό με χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές προς όσους ενδιαφέρονται να μάθουν ή να εμπλακούν σε παρόμοιες δραστηριότητες (δείτε τον Πρακτικό Οδηγό), καθώς και μία συλλογή προτεινόμενων εκπαιδευτικών παρεμβάσεων διαβαθμισμένης δυσκολίας, που μπορούν να υλοποιηθούν στην τάξη (δείτε εδώ).

Η Ελλάδα σήμερα χρειάζεται όσο το δυνατόν περισσότερους δημιουργικούς ανθρώπους, με τόλμη αλλά και κοινωνική ευαισθησία, που θα οδηγήσουν την οικονομία –και άρα και την κοινωνία μας– σε ευημερία. Και αυτό περνά αναγκαστικά μέσα από το εκπαιδευτικό μας σύστημα.