Σαββατοκύριακο στο Ντεσεβό της Άννας

Ήταν, εδώ και μερικές εβδομάδες, προκλητικά παρκαρισμένο στο τραπέζι του καθιστικού. Κάτι τα τρέχοντα, κάτι ένας δισταγμός να μπω μέσα, μετά από τόσα χρόνια που μεσολάβησαν από την φοιτητική μας επανάσταση στο Παρίσι, ανέβαλαν συνεχώς το διάβασμά του. Αυτό το Σαββατοκύριακο όμως, ήταν η τέλεια ευκαιρία. Στο κάτω-κάτω, με οδηγό την Άννα και συνοδηγό τον Μάκη δεν είχα τίποτα να φοβηθώ. Αντίθετα, ήθελα πολύ να ξανακάνω -και να ξαναθυμηθώ- μαζί τους τη διαδρομή μιας «πολύπλοκης» και τυχερής γενιάς. Χώθηκα στο πίσω κάθισμα και ξεκινήσαμε.

Η διαδρομή κάθε άλλο παρά απλή και εύκολη αποδείχτηκε. Όταν έχεις να διανύσεις τέτοιες αποστάσεις, όχι μόνο στον χρόνο αλλά και στον χώρο, στον κόσμο ολόκληρο δηλαδή, τα γεγονότα αποκτούν άλλες διαστάσεις. Ευτυχώς που κράταγε το τιμόνι μια πρωταγωνίστρια της εποχής μας, ώριμη και ικανή να συνδυάζει τις πλούσιες εμπειρίες και τις αποκρυσταλλωμένες απόψεις της με τα έντονα βιώματά της, τις «μικρές (της) ιστορίες» όπως τις ονομάζει.

Σαν να βλέπω μπροστά μου τον Ινδό φοιτητή στο αμφιθέατρο της Σιγκαπούρης, να εκφράζει την οργή του «για τις πολυτελείς διαδηλώσεις και τα αιτήματα της Ευρώπης» καταχειροκροτούμενος. Λες και ο διαρκής αγώνας του ανθρώπου για την βελτίωση των συνθηκών της ζωής του έχει οροφή. Είμαι σίγουρος ότι, αν είναι σήμερα στέλεχος -ή μήπως CEO;- μιας μεγάλης εταιρείας πληροφορικής, θα σκέφτεται διαφορετικά τα πράγματα.

Ούτε και μπορώ να βγάλω από το μυαλό μου τη σοφή φράση που είπε στη συνάντησή τους ο Πρόεδρος της Νιγηρίας για το μεταναστευτικό: «Ας σκεφτούμε ότι η ανάπτυξη της Αφρικής είναι προϋπόθεση για την ειρήνη και την κοινωνική συνοχή και στην Ευρώπη, αλλιώς, εκατομμύρια απελπισμένων Αφρικανών θα κινούνται με κάθε μέσο προς την Ευρώπη.

Η πιο σημαντική «μικρή ιστορία», η μεγαλύτερη ουσιαστικά για τη χώρα μας, είναι η εμπειρία από την παρουσίαση, το 2001, της μεταρρύθμισης του Τάσου Γιαννίτση για το ασφαλιστικό σε κομματική εκδήλωση πρωτεύουσας της ελληνικής περιφέρειας απ’ όπου αποχώρησε λιθοβολούμενη. Όπως λέει χαρακτηριστικά η Άννα «οι σοβαρές μεταρρυθμίσεις συνοδεύονται πάντα από φωνασκούντες και μαχητικούς πολέμιους και από σιωπηλούς, παθητικούς υποστηρικτές».

Η ευρωπαϊκή θητεία της Άννας Διαμαντόπουλου είναι κατά τη γνώμη μου η σπουδαιότερη ιστορία της. Όχι μόνο για την ουσιαστική δουλειά που έκανε από τη θέση της επιτρόπου Απασχόλησης και Κοινωνικών υποθέσεων αλλά και για τη συνολική συμβολή της στην υπεράσπιση των αρχών του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. «Για κάθε χώρα-μέλος της ΕΕ ισχύει το δίλημμα: Ισχυρή Ευρώπη ή χάος. Αυτή είναι η θέση μου». Το 2015 συνειδητοποιήσαμε, με δραματικό τρόπο τη σημασία της θέσης αυτής.

Είχα την τύχη να συναντηθώ μερικές φορές με την Άννα Διαμαντοπούλου πριν να μπω στο Ντεσεβό της. Η πρώτη ήταν στην εκσυγχρονιστική περιπέτεια του Κώστα Σημίτη την οποία υπηρέτησε με συνέπεια και συνέχεια, αφού, αρκετά χρόνια μετά, πέτυχε να ψηφιστεί με ιστορική πλειοψηφία η μεταρρύθμισή της για την Παιδεία. Δυστυχώς οι συνήθεις «φωνασκούντες πολέμιοι» κατάφεραν σταδιακά να την ακυρώσουν ολοκληρωτικά.

Η επόμενη συνάντηση έγινε στο «Δίκτυο για τη μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη» στο οποίο συμμετείχα από την ίδρυσή του. Οι επιστημονικές έρευνες και μελέτες διακεκριμένων ανθρώπων, τα σεμινάρια αλλά και οι συζητήσεις με προσωπικότητες της πολιτικής από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με έκαναν πολύ πλουσιότερο σε γνώση και εμπειρία. Τελευταία φορά βρεθήκαμε στις διαδικασίες ίδρυσης της κίνησης «Ώρα αποφάσεων» της πιο φιλόδοξης ίσως προσπάθειας για τη συγκρότηση μιας φιλελεύθερης και μεταρρυθμιστικής πολιτικής δύναμης στον κεντρώο χώρο που τελικά δεν ευοδώθηκε.

Κυριακή μεσημέρι, ευγνώμων προς τους συνεπιβάτες μου, βγήκα από το Ντεσεβό με μια γλυκόπικρη σκέψη. Γλυκιά γιατί αναλογίστηκα πως η γενιά μας, με όλα της τα στραβά, κατάφερε να προχωρήσει μέσα από δύο παγκόσμιες τεχνολογικές επαναστάσεις - στις «άλλες» δεν τα κατάφερε - και να φτάσει στα drones. Πικρή γιατί αναλογίστηκα ταυτόχρονα ότι η επόμενη «γενιά των drones» ίσως να μην γνωρίσει ποτέ το Ντεσεβό. Από αυτή την άποψη, το βιβλίο της Άννας Διαμαντοπούλου «Από το Ντεσεβό στο Drone» αποκτά και μια ιδιαίτερη συμβολική σημασία.

Ας (συνεχίσει να) είναι καλοτάξιδο!