Συνέντευξη του Βαγγέλη Πισσία, υποψήφιου ευρωβουλευτή με τους Οικολόγους-Πράσινους στην Athens Voice.
Υποψήφιος ευρωβουλευτής με τους Οικολόγους-Πράσινους
Πώς ανακάλυψες την οικολογία;
Ενάντια στη χούντα από το ’67 και μέχρι την πτώση της, από το ’74 και μετά ενάντια στη μεταπολίτευση που ομαλά και γλιστερά τη διαδέχτηκε. Τότε με πολιτικές οργανώσεις και κόμματα που διεκδίκησαν το σοσιαλιστικό, ανατρεπτικό –όπως πιστεύαμε– όνειρο. Ώσπου, λίγα χρόνια αργότερα, πολιτικές οργανώσεις και κόμματα ξεθώριασαν αφήνοντας μετέωρο το βήμα της τοτινής νεότητάς μας. Ακολούθησαν, ευτυχώς… τρεις δεκαετίες κομματικής απομάκρυνσης που τις γέμιζε με πολιτική η σκέψη για την παρακμή του παλιού και για το αχνά διαφαινόμενο νόημα του καινούργιου. Ωστόσο βαθύτερο νόημα και βίωμα έγινε η πράξη, η συλλογική δράση με ανθρώπους από εδώ και από παντού, για ζητήματα που άγγιζαν την καρδιά και το νου, καθώς έφερναν αντιμέτωπο το δίκιο στην αδικία, την καταπίεση και την κατοχή στην ελευθερία, την ομορφιά και την αξία της φύσης στην απαξία της, την ουσιώδη απλότητα στην επίπλαστη καταναλωτική πολλαπλότητα και την κατά συνθήκη συμβατικότητα. Δεν υπήρχε βέβαια πια, όπως παλιά, το σίγουρο κοινωνικό σχέδιο της επόμενης μέρας, υπήρχαν ωστόσο τα ψήγματα ενός νέου σχεδίου μιας καθολικότερης κοινωνικής και οικολογικής συνθήκης.
Πώς έγινε η αρχή με την πολιτική οικολογία που τότε λίγοι μιλούσαν γι’ αυτήν;
Δεν υπήρξε αρχή. Υπήρξε έναυσμα. Πράγματι, ο Μάης του ’68 μίλησε ελάχιστα για κοινωνική-πολιτική οικολογία. Δάσκαλός μου όμως στα μέσα του ’70 ο Ρενέ Ντιμόντ, καταλυτικό ανάγνωσμα η «Οργή» του. Ακόμη πιο διδακτικά ήταν τα πολλά ταξίδια και προπαντός οι μακρότερες διαβιώσεις σε Αφρική, Λατινική Αμερική, Μέση Ανατολή και ανατολικότερα. Εκεί απ’ όπου βλέπεις την άλλη όψη του πλανήτη, αλλά και του φεγγαριού... Στα μέσα του ’80 συνάντησα κάποιους ζόρικους οικολόγους στο Βέλγιο, τότε περίπου άρχιζε και η πρώτη ανθοφορία ενός μαχητικού πράσινου κινήματος στην, έκτοτε, πολιτικά παραπαίουσα Ευρώπη. Ενός κινήματος που, όπως ελπίζω, πρόσκαιρα μόνο κάπου ξεστράτησε, κάπως καταλάγιασε τα τελευταία 20 χρόνια. Που μέλλει όμως σύντομα, το πιστεύω, να ανακάμψει. Ο 21ος αιώνας, κατέληξα, θα είναι ο αιώνας της κοινωνικής-πολιτικής οικολογίας, εάν δεν θέλουμε να γίνει ο αιώνας ενός αυτοκαταστροφικού χάους.
Γιατί με τους Οικολόγους Πράσινους;
Να υποθέσω ότι προηγουμένως απάντησα στο ερώτημα: «Πώς έφθασα στην κοινωνική-πολιτική οικολογία». Στο δεύτερο ερώτημα η απάντηση δεν είναι εύκολη, καθώς πήρα θέση σε αυτό πολύ αργότερα μέσω ενός άλλου ερωτήματος: «Εάν όχι με τους Οικολόγους Πράσινους τότε με ποιους;»... Αυτή είναι η αλήθεια. Κανένας κομματικός χώρος δεν μπορεί σήμερα να συγκινήσει, η οργανική σύνδεση με οποιοδήποτε κόμμα σημαίνει σύναψη μιας εξαιρετικά δύσκολης και αβέβαιης σχέσης. Το κόμμα των Οικολόγων Πράσινων δεν μπορούσε να εξαιρεθεί από αυτό τον κανόνα, οπότε χρειάστηκε να κάνω μια κρίσιμη «αφαίρεση». Να μη θεωρήσω τη σύνδεσή μου με το κόμμα ως ένταξη σε έναν κομματικό μηχανισμό, αλλά ως δημιουργία μιας οργανικής, διαδραστικής σχέσης με την οικολογία και ως ένα βήμα πέρα από τον κοινωνικά ουδέτερο περιβαλλοντισμό.
Ποια είναι η διαφορά του ψηφοδελτίου των Οικολόγων Πράσινων από τα άλλα φιλελεύθερα ή σοσιαλιστικά σχήματα;
Ας αντιπαρέλθω τους ευφάνταστους, τώρα πια, τίτλους αυτών των κομμάτων… Κι ας πάμε στην ουσία. Το ψηφοδέλτιο των Οικολόγων Πράσινων αποτελείται από ανθρώπους ατελείς, όπως και τα άλλα ψηφοδέλτια. Η βασική διαφορά έγκειται στο ότι αρκετοί από εμάς γνωρίζουμε τις ατέλειές μας, γνωρίζουμε τις δυσκολίες της σύγχρονης κοινωνικής μας συνύπαρξης όπως και της αρμονικής, δηλαδή μη αρπακτικής, συνύπαρξής μας με το φυσικό περιβάλλον. Γι’ αυτό και προσπαθούμε, σκαλί σκαλί, να τις υπερβούμε. Με την ίδια αντίληψη και με ανάλογους τρόπους απευθυνόμαστε στην κοινωνία επιδιώκοντας τη δημιουργία μιας ικανής και ζωντανής σχέσης με ανθρώπους που επιχειρούν μια ανάλογη υπέρβαση. Η επικρατούσα σήμερα κοινωνική σχέση μεταξύ των ανθρώπων αμφισβητείται ριζικά από εμάς, το ίδιο και η σχέση των ανθρώπων με το περιβάλλον που τους δίνει ζωή και τους καλλιεργεί τις αισθήσεις. Παράλληλα θέτουμε σε επεξεργασία και έμπρακτη δοκιμασία νέες σχέσεις και προπαντός ένα νέο πολιτικό σχέδιο που θα οδηγήσει σε αυτές. Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν κατασκευάζουν συνεπώς ψηφοδέλτιο από δεδομένους, αναγνωρίσιμους, υποτίθεται εκλεκτούς υποψήφιους παντός ανέμου, πάσης ιδεοληψίας και προσωπικού συμφέροντος που προτείνουν φρούδες λύσεις σε επίσης δεδομένους, αμετάβλητους ψηφοφόρους. Δημιουργούν ψηφοδέλτιο πορευόμενων σε νέους δρόμους πολιτών που προτείνουν συμπόρευση σε ανήσυχους και συνάμα ενεργητικά προδιατεθειμένους συμπολίτες. Βέβαια, από τις επιθυμίες μας ως την πραγματοποίησή τους μεσολαβούν δύσκολες αλλά και συναρπαστικές διαδρομές.
Θα συμμετείχατε με άλλα κόμματα σε μια κυβέρνηση συνεργασίας; Θα αποκλείατε κάποιες συνεργασίες;
Με τα σημερινά δεδομένα, με τις έως σήμερα προγραμματικές θέσεις και προπαντός με τις απρογραμμάτιστες προτάσεις των άλλων κομμάτων δεν βλέπω να υπάρχει στέρεο έδαφος για κανενός είδους κυβερνητική συνεργασία. Στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσε να παρασχεθεί στήριξη ορισμένου χρόνου σε ένα κυβερνητικό σχήμα που θα παρείχε ένα μίνιμουμ εγγυήσεων για μια σημαντικά διαφορετική και συνάμα βιώσιμη διακυβέρνηση της χώρας. Βέβαια, οι εγγυήσεις αυτές δεν μπορούν να παρασχεθούν από τις δυνάμεις που συγκροτούν την παρούσα κυβέρνηση. Οι δυνάμεις που κυβερνούν δεν είναι μόνο υπόλογες για τη βύθιση της χώρας στην κρίση, αλλά και για τη διαχείριση της κρίσης προς όφελος των εξαιρετικά ολίγων και σε βάρος των πολλών. Ακόμη, είναι υπόλογοι για τη διαχείριση της κρίσης χωρίς σχέδιο βιώσιμης εξόδου από αυτήν...
Τι περιμένετε από το αυριανό ευρωκοινοβούλιο;
Να αποτελέσει πραγματικό κοινοβούλιο, να αποκτήσει ζωή, παλμό, νεύρο, κίνηση και να τεθεί σε διαρκή και ουσιαστικό έλεγχο από τους πολίτες της Ευρώπης. Να μη θεωρούνται τα μέλη του κάτι σαν τους «τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας» που απλά διανθίζουν ένα σκληρό, άτεγκτο οικονομικό-πολιτικό σύστημα και, θέλουν δεν θέλουν, συντελούν στη νομιμοποίηση των βασικών πολιτικών του επιλογών. Να πάψουν κάποια άλλα από τα μέλη του να λειτουργούν σαν (μεγα ή μικρο)λομπίστες συμφερόντων. Αντίθετα να μετατραπεί σε τόπο έντονης, ριζικής αντιπαράθεσης ιδεών, προγραμμάτων και προτάσεων που θα τείνουν στη δυναμική ανατροπή του εφαρμοζόμενου, γερμανικής –και όχι μόνον– εμπνεύσεως, αποδιαρθρωτικού, αντικοινωνικού σχεδίου. Να διαθέτει μέσα και να αποκτήσει εργαλεία άσκησης πολιτικής και να μην εκχωρεί ολόκληρη την εκτελεστική εξουσία στα διοικητικά όργανα της ΕΕ και ολόκληρη την οικονομική εξουσία στους χρηματοπιστωτικούς μηχανισμούς. Όμως, είτε έτσι είτε αλλιώς, οι λειτουργίες της άμεσης δημοκρατίας δεν μπορούν να υποκατασταθούν από κανένα κοινοβούλιο ή ευρωκοινοβούλιο. Κι αυτό ας το κατανοήσουν και οι στενάχωροι, αλλά παθητικοί και αδιάφοροι πολίτες.
Γιατί συνεργαζόσαστε με τους Πειρατές;
Στο φαντασιακό πολλών από εμάς εγκαταστάθηκαν από τα παιδικά μας χρόνια ιστορίες και εικόνες κάποιων αντισυστημικών ακτιβιστών παλαιότερων εποχών που ενίοτε δημιουργούσαν ρήγματα στο τότε ισχυρό διεθνές κατεστημένο. Έτσι γράφτηκαν οι καλοί μύθοι ορισμένων ρομαντικών πειρατών και της ετερόκλητης αλλά αποφασισμένης «πλέμπας» τους. Έτσι και σήμερα οι Πειρατές του διαδικτύου, με το δικό τους πολύτροπο ακτιβισμό, ταξιδεύουν μέσα σε αυτό το νέο αχανές, αντιστεκόμενοι στις προσπάθειες ολοκληρωτικής άλωσής του από το νέο παγκόσμιο κατεστημένο. Η κοινωνική-πολιτική οικολογία στην προσπάθειά της να συνδεθεί βαθύτερα με το γήινο ριζοσπαστικό ακτιβισμό είδε στους Πειρατές το «υπεργήινο» φανταστικό της alter ego. Όμως, όπως για εμάς, τους Οικολόγους Πράσινους, έτσι και για τους Πειρατές μένει να αποδειχθεί του λόγου μας και των πράξεών μας το αληθές.
* Ο Β.Π. είναι ομότιμος καθηγητής Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, συντονιστής των διεθνών πρωτοβουλιών «Ειρήνευση στη Συρία» και «Καράβια για τη Γάζα» .
13°
