Καλύτερα να πιστέψουμε πως το εμβόλιο θα αργήσει

Όταν πριν από λίγες μέρες άκουσα τον υπουργό Κικίλια να αναγγέλλει περιχαρής πως τον Δεκέμβριο θα έχουμε το εμβόλιο για τον κορωνοϊό αμέσως σκέφτηκα πως δεν είναι καθόλου καλή ιδέα. Όχι το να έχουμε το εμβόλιο τον Δεκέμβριο (αυτό μια χαρά ιδέα είναι) αλλά το να το λέμε από τώρα ως κάτι που είναι σχεδόν βέβαιο ή ως κάτι που είναι πάρα πολύ πιθανό. Κι ο  λόγος είναι απλός: οτιδήποτε βρίσκεται σε δοκιμαστικό στάδιο, από μια οδοντογλυφίδα μέχρι έναν πύραυλο, μπορεί να μην τα καταφέρει να φτάσει μέχρι το τέρμα. Δοκιμάζω σημαίνει δεν είμαι ακόμα σίγουρος. Και μιας και μιλάμε για δοκιμές εμβολίου χώρας της Δύσης, χώρας δηλαδή που ο επαγγελματίας και ο επιστήμονας μπορεί να αγνοήσει τις πιθανές κρατικές πιέσεις, οι δοκιμές είναι πραγματικές δοκιμές. Κι αφού είναι πραγματικές δοκιμές, το αποτελέσμά τους είναι πάντοτε αβέβαιο.

Αυτό που συνέβη με το εμβόλιο του πανεπιστημίου της Οξφόρδης δεν είναι ούτε πρωτοφανές ούτε απρόσμενο: ένας από τους 30.000 ανθρώπους στους οποίους δοκιμάζεται παρουσίασε μια ασθένεια που μπορεί να έχει ή να μην έχει σχέση με το εμβόλιο. Η περίπτωσή του θα εξεταστεί και αναλόγως με το αποτέλεσμα, θα αποφασιστεί η πορεία των δοκιμών.

Όχι μόνο δεν υπάρχει τίποτα περίεργο σε όλο αυτό, αλλά είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο γίνονται οι δοκιμές. Και παρότι καθόλου περίεργο, μπορεί να γίνει αιτία καθυστέρησης. Που δεν ξέρουμε αν θα είναι μικρή ή θα είναι μεγάλη. Γιατί ακόμα είμαστε στο στάδιο ΤΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ. Και δεν υπάρχει ΚΑΝΕΝΑΣ λόγος να   ορίζουμε ημερομηνίες λες και είμαστε σίγουροι πως όλα θα πάνε ακριβώς όπως θέλουμε να πάνε.

«Και τι πειράζει εμείς να ελπίζουμε ότι το εμβόλιο θα είναι έτοιμο τον Δεκέμβριο;» θα ρωτήσουν κάποιοι από εσάς που δεν με ακούτε στο ραδιόφωνο. Κι εγώ θα απαντήσω με το παράδειγμα που έδωσα στην εκπομπή μετά την υπουργική αναγγελία του Δεκεμβριανού εμβολιασμού: Επιστροφή σπίτι με άμεση ανάγκη τουαλέτας. Καθώς πλησιάζετε στην εξώπορτα κάπως αρχίζετε να χαλαρώνετε γιατί ξέρετε, είστε σίγουροι, πως σε λίγα δευτερόλεπτα θα είστε στην τουαλέτα σας. Ετοιμάζεστε να ξεκλειδώσετε. Και ξαφνικά συνειδητοποιείτε πως έχετε ξεχάσει τα κλειδιά του σπιτιού στο αυτοκίνητο. Που το έχετε παρκάρει τρια στενά πιο κάτω.

Άσχημα τα πράγματα.

Και είναι άσχημα γιατί είχατε μια προσμονή που δεν επαληθεύτηκε. Γιατί καθώς πλησίαζε η πολυπόθητη στιγμή εσείς χαλαρώνατε. Και αφού χαλαρώσατε, διαπιστώσατε πως η στιγμή έφυγε κάπως πιο μακριά. Και πια το να συγκρατηθείτε είναι πολύ πιο οδυνηρό απ’ ό,τι ήταν.

Όπως θα είναι πιο οδυνηρό να φτάσει ο Νοέμβριος και να συνειδητοποιήσουμε ότι ο εμβολιασμός με το εμβόλιο για τον κορωνοϊο δεν θα ξεκινήσει τον Δεκέμβριο (πράγμα που έτσι κι αλλιώς ήταν πιθανόν να συμβεί καθώς, το ξαναγράφω, ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ ΣΕ ΔΟΚΙΜΕΣ). Ακόμα και λίγους μήνες να αργήσει θα αισθανθούμε απογοητευμένοι. Κάποιοι πιο ευαίσθητοι μπορεί να αισθανθούν και εμπαιγμό. Κάποιοι θα αρχίσουν να γράφουν για «φρούδες ελπίδες» και γενικά χωρίς κανέναν απολύτως λόγο θα αισθανθούμε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, χαμένοι.

Και το πιο αστείο είναι ότι αν η διαχείριση της ελπίδας γινοταν με λίγο πιο σοβαρό τρόπο θα μπορούσαμε να πανηγυρίζουμε. Το πώς θα σας το πω με άλλο ένα παράδειγμα.

Αν τρακάρεις και πας στον φαναρτζή και σου πει «σε 10 μέρες θα είσαι έτοιμος» θα περιμένεις το αμάξι σου έτοιμο σε 10 μέρες. Αν το πάρεις σε 14 μέρες δεν θα είσαι και πολύ ευχαριστημένος και ίσως να νομίζεις ότι ο φαναρτζής σε δουλεύει. Αν όμως για το ίδιο τρακάρισμα ο φαναρτζής σου έλεγε «υπολόγιζε μέχρι και 4 εβδομάδες» και στο είχε έτοιμο στις τρεις θα το είχες πάρει μια εβδομάδα αργότερα από τις 14 ημέρες, αλλά θα είχες ένα χαμόγελο μέχρι τ’ αυτιά και θα σκεφτόσουν πόσο τυχερός είσαι που βρήκες τόσο καλό φαναρτζή.

Ομολογώ ότι δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο δημιουργήθηκαν προσδοκίες (που έφταναν στα όρια της βεβαιότητας) για ξεκίνημα του εμβολιασμού τον Δεκέμβριο. Προφανώς δεν χρειαζόταν να αποκλειστεί το ενδεχόμενο, αλλά θα ήταν πολύ καλύτερο οι πολιτικοί να ακολουθούσαν το παράδειγμα των επιστημόνων κι αντί να διακινδυνεύουν μια οδυνηρή διάψευση να περιέγραφαν τα πράγματα ακριβώς όπως έχουν. Θα μπορούσαν να πουν, ας πούμε, ότι ο Δεκέμβριος είναι το καλύτερο δυνατό σενάριο, αλλά επειδή στη ζωή τα καλύτερα δυνατά σενάρια συχνά διαψεύδονται εμείς θα πρέπει να θεωρούμε πιο πιθανό να περάσουμε πολλούς μήνες ακόμα χωρίς εμβόλιο ή θεραπεία. Αν όλα πάνε κατ’ ευχήν και το εμβόλιο είναι έτοιμο το Δεκέμβριο, ακόμα καλύτερα. Θα πανηγυρίσουμε ακόμα πιο έντονα. Κι αν δεν είναι έτοιμο θα είμαστε απολύτως προετοιμασμένοι καθώς θα ξέραμε από πριν ότι αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο.

Φίλες, φίλοι και οι υπόλοιποι, αργά ή γρήγορα η επιστήμη θα κάνει αυτό που συνεχώς κάνει. Θα μας σώσει και από αυτή την αρρώστια. Ας κάνουμε κι εμείς κάτι από το οποίο μόνο να κερδίσουμε έχουμε: ας κλείσουμε τα αυτιά μας στους επιπόλαιους και τους υπεραισιόδοξους κι ας αρχίσουμε να ζούμε σαν η σωτηρία να είναι ακόμη πολύ μακριά. Αν τα πράγματα πάνε άσχημα θα είμαστε προετοιμασμένοι κι αν πάνε καλύτερα από το αναμενόμενο θα χαρούμε ακόμα περισσότερο. Και μπράβο μας.