Το βρεφοκομείο του Δήμου Αθηναίων

Το αριστερό αίτημα της ισότητας και της δικαιοσύνης στην κοινωνία είναι σωστό και διατηρεί όλη την ισχύ του. Είναι ο λόγος που δημιουργήθηκε πανευρωπαϊκά το «κράτος πρόνοιας». Ωστόσο, οι υπερβολές και οι καταχρήσεις του «κράτους πρόνοιας» συνέβαλαν αποφασιστικά στην οικονομική κρίση. Ιδιαίτερα, οι καταχρήσεις έγιναν κυρίως από οργανωμένες ομάδες (συντεχνίες και άλλες) που, στο όνομα κάποιας δήθεν «πρόνοιας», οικειοποιούνταν και εκμεταλλεύονταν όλο και περισσότερο για δικό τους όφελος τους κοινωνικούς πόρους. Έτσι, το «κράτος πρόνοιας» μεταβλήθηκε και συνεχίζει ακόμα να μεταβάλλεται στο αντίθετό του: σε κράτος που δεν του περισσεύουν χρήματα για την πρόνοια, αφού αυτά απομυζούνται από τις οργανωμένες ομάδες. Ακόμα χειρότερα: σε κράτος που αντί να προάγει την ισότητα που υπόσχεται, προάγει την ανισότητα.

Η κατάσταση επιδεινώνεται επειδή, περισσότερο και από την απώλεια των πόρων, το «κράτος πρόνοιας» έβλαψε και βλάπτει την κοινωνία με το να βάζει εμπόδια στην επιχειρηματική μηχανή που μπορεί να δημιουργεί πλούτο. Η χώρα μας είναι το πιο χαρακτηριστικό δείγμα στην Ευρώπη αυτού του φαινομένου: «κράτος πρόνοιας» με μίζερη πρόνοια, που δεν παράγει πλούτο και που επιβιώνει μόνο με την άγρια φορολογία των πολιτών του.

Για τέτοιους λόγους, αντιμετωπίζω με πολλή επιφύλαξη τους δημόσιους και δημοτικούς οργανισμούς πρόνοιας. Φοβάμαι τις απεργίες των εργαζομένων με τα «κεκτημένα δικαιώματά τους», παράλογα ως επί το πλείστον. Την ατιμωρησία για όποια βρωμιά τους. Τη δημιουργία τεχνητών και γραφειοκρατικών αναγκών, ώστε να μη δικαιολογείται καμία απόλυση, ακόμα και του πιο τεμπέλη, αλλά αντίθετα να υπάρχει πάντα ανάγκη νέων προσλήψεων. Την δυνατότητα να μικραίνει, αλλά ποτέ να μη μεγαλώνει το ωράριο, ακόμα και σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Τη σπατάλη μόνιμου και αναλώσιμου εξοπλισμού και πολλά άλλα. Συνοπτικά, φοβάμαι ότι την ίδια υπηρεσία πρόνοιας που παρέχει ο δημόσιος οργανισμός, μπορεί να την παράσχει ένας ιδιωτικός οργανισμός καλύτερα και φτηνότερα, προς όφελος της τσέπης των φορολογουμένων για την παροχή της πρόνοιας. Ένας ιδιωτικός οργανισμός, που διαχειρίζεται λεφτά δικά του και όχι ξένα (των φορολογουμένων) έχει κίνητρο να κάνει τη δουλειά με οικονομίες, κίνητρο που δεν έχει ο δημόσιος οργανισμός. Έτσι λοιπόν, θα προτιμούσα να παρέχει την υπηρεσία πρόνοιας για τα βρέφη ο ιδιωτικός τομέας, με κουπόνια που ο Δήμος θα μοίραζε στους γονείς των βρεφών, παρά να μπλέξει στην επιχείρηση αυτή.

Το βρεφοκομείο το Δήμου Αθηναίων ήταν για μένα μια ευχάριστη έκπληξη και ένα μάθημα. Με δίδαξε να μην ακολουθώ τις παραπάνω σκέψεις δογματικά. Διότι στους δημόσιους οργανισμούς υπάρχει μια συνιστώσα που ονομάζεται «πολιτική βούληση», η οποία έχει τη δύναμη να ανατρέψει αυτές τις καταστάσεις, αν το βάλει στόχο και το παλέψει με επιμονή, με συνέπεια και με εντιμότητα. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτή η δύναμη ονομάζεται «δήμαρχος Γιώργος Καμίνης», «πρόεδρος του βρεφοκομείου Μαρία Ηλιοπούλου» και «Διοικητικό Συμβούλιο». Η ευτυχής συνεργασία αυτών των δυνάμεων δημιούργησε ένα δημοτικό βρεφοκομείο που παραδόξως ανταγωνίζεται με επιτυχία τα ιδιωτικά. Τι ακριβώς έγινε;

Η δαπάνη του βρεφοκομείου ανά παιδί, από περίπου 10.000 ευρώ τη χρονιά, που ήταν στην θητεία του προηγουμένου δημάρχου κ. Κακλαμάνη, έπεσε στα 4.380 ευρώ, ήτοι 365 ευρώ το μήνα. Είναι αλήθεια ότι μπορεί κανείς να βρει ιδιωτικά βρεφοκομεία με 3.000 έως 4.000 ευρώ τη χρονιά. Όμως τα ποσά δεν είναι συγκρίσιμα, αφού η νομοθεσία κάνει διακρίσεις: η αναλογία παιδαγωγών προς παιδιά, για μεν τους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς είναι (σύμφωνα με τον πρότυπο κανονισμό) 2 προς 25, ενώ στους ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς ο νόμος προβλέπει αναλογία 1 προς 25, αναλογία που είναι ανεπαρκής για τη σωστή λειτουργία των παιδικών σταθμών.

Το προσωπικό των βρεφονηπιακών σταθμών μειώθηκε. Το 2010 η δημοτική αρχή βρήκε το βρεφοκομείο με 1.461 εργαζομένους, ενώ στις 31/ 12 2013 οι εργαζόμενοι ήσαν 1.166. Αυτό, την ώρα που τα φιλοξενούμενα παιδιά αυξήθηκαν από 4.396 το 2010 σε 5.251 το 2013. Δηλαδή φιλοξενούνται 800 περίπου επιπλέον παιδιά που εξυπηρετούνται επαρκώς με λιγότερο προσωπικό.

Τα «κεκτημένα» της ασυδοσίας μειώθηκαν επίσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μείωση του κόστους υπερωριών της τελευταίας τριετίας σε ποσοστό πάνω από 80%! Το 2009 οι υπερωρίες κόστιζαν 1.350.000 ενώ το 2013 μόλις 22.448 ευρώ.

Η οργάνωση των βρεφονηπιακών σταθμών βελτιώθηκε ριζικά. Η δημοτική αρχή παρέλαβε μια διοικητική δομή με 14 Διευθύνσεις και 37 Τμήματα Διοίκησης. Σήμερα οι Διευθύνσεις είναι 5 και τα Τμήματα 29.

Διαφάνεια στην επιλογή των παιδιών. Ένας δημόσιος οργανισμός πρόνοιας, δημιουργεί εξ αρχής την καχυποψία ότι λειτουργεί «για τα δικά μας παιδιά». Είναι η πικρή πείρα που απεκόμισαν οι πολίτες από ιδρύσεως ελληνικού κράτους. Στην περίπτωση βοήθησε και το προηγούμενο καθεστώς των παιδικών σταθμών: η χωρητικότητά τους -ο αριθμός των παιδιών που μπορούσαν να φιλοξενήσουν- δεν είχε οριστεί ποτέ.

Ασαφής ήταν επίσης και ο αριθμός των αιτήσεων φιλοξενίας παιδιών. Τέλος, ασαφή ήσαν και τα κριτήρια της επιλογής. Σήμερα η επιλογή γίνεται με δημοσιευμένα μόρια, τα οποία ο κάθε γονιός μπορεί να ελέγξει μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή του. Ο αριθμός των αιτήσεων και ο αριθμός των παιδιών που θα φιλοξενηθούν είναι γνωστός εξ αρχής. Πράγματα αυτονόητα, που όμως για να γίνουν στην καθ’ ημάς Ανατολή -στην πιο διεφθαρμένη χώρα της Ευρώπης σύμφωνα με τις στατιστικές- απαιτούν ιδιαίτερη εντιμότητα και ευαισθησία.

                                                     ***

Το βρεφοκομείο του Δήμου Αθηναίων είναι ένας δημόσιος οργανισμός που, για κάποιους μάλλον ακατανόητους σε μένα λόγους, έμεινε στη σκιά της ενημέρωσης. Που δεν μπήκε στην προεκλογική συζήτηση. Ίσως επειδή η ομαλή και χωρίς σκάνδαλα λειτουργία του, όσο και οι επιτυχίες του, θεωρούνται από τη δημοτική αρχή αυτονόητες. Δεν εγγίζουμε κάτι που λειτουργεί άρτια, ούτε καν για να το παινέψουμε, διότι μπορεί να το χαλάσουμε. Και οι ανθυποψήφιοι δήμαρχοι δεν βρήκαν κάτι να ψέξουν. Το τελευταίο αυτό είναι ο μεγαλύτερος έπαινος.

Υ.Γ. Γνωρίζοντας τη (δικαιολογημένη) καχυποψία του αναγνώστη δηλώνω ότι δεν μετέχω στο ψηφοδέλτιο Καμίνη, ούτε εγώ ούτε συγγενικό μου πρόσωπο. Δηλώνω επίσης ότι δεν με λάδωσε ο Καμίνης, ούτε κανένας άλλος για λογαριασμό του.