Πλησιάζοντας στις διπλές εκλογές του 2014, είναι λογικό να αυξάνει η αντιπαράθεση και να ανεβαίνει η ένταση των πολιτικών συζητήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, επανήλθε από την αντιμνημονιακή πλευρά του πολιτικού συστήματος, η γνωστή πρόταση της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη.
Πλησιάζοντας στις διπλές εκλογές του 2014, είναι λογικό να αυξάνει η αντιπαράθεση και να ανεβαίνει η ένταση των πολιτικών συζητήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, επανήλθε από την αντιμνημονιακή πλευρά του πολιτικού συστήματος, η γνωστή πρόταση της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη.
Οπωσδήποτε, ισχύει κι εδώ η γνωστή έκφραση ότι «η ζωή είναι γεμάτη επιλογές» αλλά βλέποντας το διεθνές περιβάλλον σήμερα, θα έλεγα ότι η ιδέα της εξόδου από την ευρωζώνη ειδικά στο σημερινό χρονικό πλαίσιο, ξεφεύγει από το πλαίσιο μίας πολιτικής αντιπαράθεσης και πλέον αποτελεί μία ανόητη ιδέα, και θα εξηγήσω παρακάτω γιατί:
Θετικές εξελίξεις στην αμερικάνικη οικονομία
Τις προηγούμενες ημέρες, ανακοινώθηκαν τα στοιχεία ανεργίας των ΗΠΑ για τον Απρίλιο 2014, τα οποία δείχνουν ότι μειώθηκε στο 6,3% και κάτω από το επίπεδο του 6,5%, το οποίο αποτελούσε μέχρι πρότινος το στόχο για την κεντρική τράπεζα FED για τον τερματισμό του προγράμματος παροχής ρευστότητας προς την οικονομία. Αυτό αποτελεί ένα εξαιρετικά ελπιδοφόρο στοιχείο, αλλά δεν σημαίνει ότι έχουμε πλήρη επαναφορά της αμερικανικής οικονομίας σε κανονική λειτουργία. Κι αυτό γιατί η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ εξακολουθεί να παρέχει ρευστότητα ύψους $45 δις μηνιαίως.nΣημαίνει όμως ότι υπάρχει πρόοδος, ότι υπάρχει συνέχεια κι ότι το πρόγραμμα επαναφοράς της αμερικάνικης οικονομίας στην ανάπτυξη εξελίσσεται κανονικά. Αυτή η εξέλιξη, ενδεχομένως να μεταβληθεί, να επιβραδυνθεί αλλά μέχρι τώρα εξελίσσεται κανονικά.
Πώς επηρεάζεται η ελληνική οικονομία από τις οικονομικές εξελίξεις στις ΗΠΑ;
Επηρεαζόμαστε άμεσα γιατί στο πλαίσιο βελτίωσης της αμερικανικής οικονομίας, συνεχίζεται και η μετακίνηση επενδυτικών κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές. Κι επειδή οι οικονομίες σε ΗΠΑ και Ευρώπη έχουν μεγάλο βαθμό συσχέτισης, μαζί με τα αμερικάνικα κεφάλαια επιστρέφουν και τα ευρωπαϊκά επενδυτικά κεφάλαια που είχαν επενδυθεί σε αναδυόμενες αγορές. Αυτό σημαίνει ότι αυτή την περίοδο υπάρχει περίσσεια επενδυτικών κεφαλαίων στην ευρωζώνη. Κι αυτό έχει θετικές συνέπειες στις επενδύσεις, στη ρευστότητα, στην επέκταση στην απασχόληση και κυρίως στις προοπτικές της οικονομίας. Αυτό δεν αποτελεί κάτι το ιδεατό αλλά φαίνεται ξεκάθαρα τους τελευταίους μήνες, κατά τους οποίους έχουμε σημαντικές επενδύσεις στην Ελληνική οικονομία.
Θα αναφέρω χαρακτηριστικά την επιτυχή έξοδο της Ελλάδας για δανεισμό από τις αγορές, την επιτυχή έκβαση στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των 4 συστημικών ελληνικών τραπεζών, τις επιτυχείς εκδόσεις ομολογιακών δανείων εταιριών του ιδιωτικού τομέα και στην υψηλή συμμετοχή διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων στους διαγωνισμούς για τις ιδιωτικοποιήσεις.
Το θετικό ποιοτικό χαρακτηριστικό είναι ότι όλες οι δημόσιες προσφορές πραγματοποιούνται με μεγάλο βαθμό υπερκάλυψης. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα κεφάλαια προς επένδυση στην ελληνική οικονομία.
Τι συμβαίνει στις αναδυόμενες αγορές
Στον αντίποδα, μία σειρά από χώρες εκτός ευρωζώνης έχουν εισέλθει σε μία παρατεταμένη περίοδο συρρίκνωσης των οικονομικών μεγεθών τους, και ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν και σοβαρή πολιτική αστάθεια. Θα αναφέρω χαρακτηριστικά την περίπτωση της Ρωσίας, όπου κατά το 1ο τρίμηνο του 2014, είχαμε έξοδο κεφαλαίων που ξεπέρασε τα $50 δις, ενώ κατά το 2013 το σύνολο των εκροών έφθασε τα $63 δις. Αυτό σημαίνει αποεπένδυση, σημαντική υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, υψηλό εισαγόμενο πληθωρισμό και υψηλό κόστος δανεισμού.
Επίσης θα αναφέρω την περίπτωση της Τουρκίας, στην οποία η εκροή επενδυτικών κεφαλαίων, προκάλεσε αύξηση επιτοκίων και σημαντική υποτίμηση του εθνικού νομίσματος επιβραδύνοντας το σύνολο της οικονομίας. Εδώ, η εκροή κεφαλαίων δυσκολεύει το δανεισμό για αγορά κατοικίας, επηρεάζοντας αρνητικά την κατασκευαστική βιομηχανία, η οποία πρωτοστάτησε στο πρόσφατο «οικονομικό θαύμα» της Τουρκίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Τουρκία τα στεγαστικά δάνεια αυξήθηκαν 1,7% κατά τους 4 πρώτους μήνες του 2014, το οποίο είναι πολύ χαμηλότερα σε σχέση με την αύξηση του 8,6% που είχαμε το αντίστοιχο διάστημα του 2013.
Είναι λογικό ότι η συνεχιζόμενη εκροή κεφαλαίων θα επιδεινώσει περαιτέρω την οικονομική κατάσταση στις δύο χώρες κατά το επόμενο διάστημα. Το κρίσιμο όμως είναι ότι και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν σοβαρά πολιτικά ή και γεωπολιτικά προβλήματα, τα οποία αυξάνουν το κίνδυνο σοβαρής επιδείνωσης της οικονομίας ή γενικότερης εκτροπής. Η εκροή κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές θα συνεχιστεί γιατί α) υπάρχουν σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα στις οικονομίες τους β) το πρόγραμμα παροχής ρευστότητας προς την αμερικανική οικονομία θα συνεχιστεί.
Επίσης μετά τον τερματισμό του αμερικάνικου προγράμματος θα ξεκινήσει ο ανοδικός κύκλος των επιτοκίων, οποίος θα διαρκέσει αρκετά χρόνια. Η αύξηση των αμερικάνικων επιτοκίων θα κάνει ακόμα πιο ελκυστικές τις επενδύσεις στις ΗΠΑ, άρα θα εντείνει τη μετακίνηση κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές .
Το ερώτημα της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη
Εάν η Ελλάδα στείλει το μήνυμα, μέσω της ψήφου στις ευρωεκλογές, ότι επιθυμεί την έξοδο από την ευρωζώνη, αυτό θα έχει καταστρεπτικές συνέπειες στην οικονομία. Εάν η έξοδος από την ευρωζώνη πραγματοποιηθεί, η Ελλάδα αυτομάτως θα μετακινηθεί στην ομάδα χωρών από τις οποίες φεύγουν επενδυτικά κεφάλαια. Αυτό θα συμβεί μετά από μία περίοδο τεσσάρων χρόνων κατά την οποία έγιναν στην Ελλάδα σημαντικές θυσίες, οι οποίες όμως έχουν αρχίσει να αποφέρουν θετικά αποτελέσματα.
Πιο συγκεκριμένα, τους τελευταίους μήνες υπάρχει επικύρωση από τη Eurostat του σημαντικού πρωτογενούς πλεονάσματος το οποίο αποτελεί την προϋπόθεση για την περαιτέρω βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ολοκληρώνεται με επιτυχία, υπάρχει σημαντική αύξηση του τουρισμού, έχουμε αύξηση της βιομηχανικής δραστηριότητας και έχουμε τα πρώτα σημάδια μείωσης της ανεργίας.
Με βάση τα παραπάνω, στο συγκεκριμένο διεθνές περιβάλλον, κάθε ιδέα εξόδου από την ευρωζώνη, θα έχει καταστρεπτικές συνέπειες στην ελληνική οικονομία όπως, σοβαρή εκροή κεφαλαίων από την ελληνική οικονομία, αποεπένδυση, μείωση της ρευστότητας και κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας. Στο ίδιο πλαίσιο, η έξοδος από την ευρωζώνη θα αποδυναμώσει τη γεωπολιτική θέση της χώρας, αφού θα επιλέξει οικειοθελώς τη μετακίνηση της, από μία ισχυρή ομάδα χωρών προς μία ομάδα χωρών με μεγάλο βαθμό πολιτικής αστάθειας.
Με λίγα λόγια, αυτοί που σήμερα προτείνουν έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, ουσιαστικά υπόσχονται παράταση της ύφεσης, αύξηση της ανεργίας και πολιτική αστάθεια. Με βάση τα παραπάνω, θα έλεγα ότι η προτεινόμενη έξοδος από την ευρωζώνη αποτελεί μία εξαιρετικά ανόητη ιδέα!
