Περισσότερες μεταρρυθμίσεις, τώρα

Πάνε 10 χρόνια τώρα που το μεταρρυθμιστικό αίτημα μπήκε στη ζωή μας. Όχι μόνο στην πολιτική αλλά και στην καθημερινή. Κόμματα  γεννήθηκαν και κόμματα διαλύθηκαν, μεταλλάχτηκαν ή διασπάστηκαν με αίτημα τη μεταρρύθμιση ή και την άρνηση της. Ο ΣΥΡΙΖΑ βγήκε από την αφάνεια  και έφτασε έως την εξουσία με αιχμή την αντιμεταρρύθμιση. Υποστηρίζοντας την διατήρηση του υπάρχοντος ή και την επαναφορά όλων εκείνων που μας έφεραν στο χείλος του γκρεμού. Η «κίνηση των 58» ή το ΠΟΤΑΜΙ ξεπήδησαν σχεδόν από το τίποτα και άφησαν ένα σημαντικό πολιτικό αποτύπωμα  έχοντας ως σημαία τους τις μεταρρυθμίσεις ανεξάρτητα από το άδοξο τέλος τους. Το ίδιο μεταρρυθμιστικό πρόταγμα έφερε τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ και από εκεί στην ηγεσία της χώρας. Δέκα χρόνια τώρα η πολιτική ζωή περιστρέφεται γύρω από έναν φανταστικό μεταρρυθμιστικό άξονα.

Το τέλος αυτής της δεκάχρονης πορείας δείχνει καθαρά ότι ισχυρές κοινωνικές δυνάμεις ζητούν δομικές αλλαγές με στόχο την ανάπτυξη, την πρόοδο και την ευημερία. Η νίκη της ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη πριν 15 περίπου μήνες σηματοδοτεί την διάθεση της πλειοψηφίας για μια διαφορετική Ελλάδα. Έστω και χωρίς ιδιαίτερη γνώση ή πληροφόρηση, η πολυπληθής μεσαία τάξη θέλει να ζήσει διαφορετικά. Φυσικά και επιζητεί  μια νέα  κανονικότητα μόνο που τη φαντάζεται να ευδοκιμεί σε ένα σύγχρονο κράτος φιλικό προς τον πολίτη, σε μια πατρίδα ασφαλή και ειρηνική πλήρως ενσωματωμένη στο στενό πυρήνα της Ευρώπης, με ακμάζουσα ελεύθερη οικονομία, με φροντίδα για τους αδύναμους και κυρίως με έγνοια για τις νεώτερες γενιές.

Η μεσαία τάξη απέρριψε το αριστερό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ και αποδέχτηκε την κεντροδεξιά  πρόταση της Νέας Δημοκρατίας με την ελπίδα ότι σύντομα θα ζήσει σε ένα διαφορετικό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Κανείς δεν πίστεψε ότι όλα όσα ακούστηκαν προεκλογικά θα πραγματοποιηθούν από τη μια μέρα στην άλλη. Όμως οι περισσότεροι ήθελαν να δουν στόχους να επιτυγχάνονται, βήματα ή και άλματα να πραγματοποιούνται, καινοτομίες να κάνουν πάταγο και στραβά να διορθώνονται. Τουλάχιστον πράγματα που δεν απαιτούσαν ιδιαίτερους οικονομικούς πόρους και πάντως όχι μεγαλύτερους από αυτούς που ήδη καταναλώνονται. Και άλλα τα είδαν και άλλα όχι. Ακόμα;

Ήθελε αλλά και θέλει να δει το άνοιγμα του Ασφαλιστικού, τις μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη, τον εξορθολογισμό της δημόσιας διοίκησης, την αναδιάταξη του εκπαιδευτικού χάρτη, τη ρύθμιση του μεταναστευτικού, την εμπέδωση της ασφάλειας, την αναδιάρθρωση της πολιτικής προστασίας. Και φυσικά τις αναγκαίες αποκρατικοποιήσεις, τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, την προστασία του περιβάλλοντος, την ανάπτυξη με σεβασμό στη φύση και στον άνθρωπο.  Τα αναφέρω για να θυμίσω μερικούς  σοβαρούς λόγους που έκριναν το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα. Άλλα μπήκαν σε μια σειρά και άλλα όχι.

Το αναμενόμενο πλήγμα στον τουρισμό προοιωνίζει ένα δύσκολο χειμώνα αλλά τα αντισταθμιστικά κυβερνητικά μέτρα δείχνουν ότι η κατάσταση δεν θα ξεφύγει

Φυσικά όλα αυτά σχεδιάστηκαν χωρίς τον αρνητικό παράγοντα της πανδημίας. Η ύφεση  7,9% για το πρώτο εξάμηνο του έτους ήταν μέσα στις προβλέψεις της κυβέρνησης και δεν είναι από τις χειρότερες της Ευρώπης. Και αυτό λόγω της επιτυχημένης αντίδρασης στο πρώτο και σκληρό κύμα της πανδημίας υπό τη σκέπη και τη φροντίδα της ΕΕ. Το αναμενόμενο πλήγμα στον τουρισμό προοιωνίζει ένα δύσκολο χειμώνα αλλά τα αντισταθμιστικά κυβερνητικά μέτρα δείχνουν ότι η κατάσταση δεν θα ξεφύγει. Με δεδομένο ότι το εμβόλιο δεν είναι μακριά οι ελπίδες για ανάκτηση ενός μεγάλου μέρους του χαμένου ΑΕΠ εντός του 2021 είναι βάσιμες. Η πολύ καλή υποδοχή του 10ετούς ομολόγου από τις αγορές είναι ενθαρρυντική  δίχως άλλο.

Οι έκτακτες όμως συνθήκες απαιτούν και άμεσες, γενναίες, πρωτόγνωρες αν θέλετε,  μεταρρυθμίσεις. Αυτές που εδώ και 10 χρόνια σχεδιάζονται, συζητιούνται αλλά δεν ολοκληρώνονται. Δεν έχουμε και πολλά άλλα πράγματα να κάνουμε αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την επερχόμενη ύφεση. Πίσω από τις ισχυρές οικονομίες κρύβεται πάντοτε ένα ορθολογικά διαρθρωμένο δημόσιο, ένα βαθύ πνεύμα ελευθερίας σε ασφαλές περιβάλλον και φυσικά μια σύγχρονη εκπαίδευση. Η κοινωνία των ανοικτών θεσμών δεν είναι θεωρητικό σχήμα αλλά αληθινή καθημερινή πρόκληση.

Η ενίσχυση της δαπάνης από την κυβέρνηση μπορεί να μην είναι φιλελεύθερο μέτρο αλλά είναι αναγκαία όταν ο ιδιωτικός τομέας αδυνατεί

Το κοινωνικό κράτος, όπως οι δομές του συστήματος Υγείας, η Πολιτική Προστασία, η επιδότηση της εργασίας  την εποχή του lockdown έπαιξε και παίζει σημαντικό ρόλο στην δύσκολη αυτή φάση. Η ενίσχυση της δαπάνης από την κυβέρνηση μπορεί να μην είναι φιλελεύθερο μέτρο αλλά είναι αναγκαία όταν ο ιδιωτικός τομέας αδυνατεί. Και σ αυτήν την κατεύθυνση κινείται σωστά η ΕΕ, αφού όλες οι οικονομίες είναι πια αλληλοεξαρτώμενες. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι το παλιό αίτημα για μικρότερο κράτος είναι ανεπίκαιρο. Ειδικά σε τομείς που αν ιδιωτικοποιηθούν θα προσφέρουν αφενός καλύτερες υπηρεσίες στον πολίτη και  αφετέρου θα εξοικονομήσουν πόρους για κρατικές δομές που τους χρειάζονται. Αν είναι να κλείσουμε κάποιες επικαλυπτόμενες δημόσιες υπηρεσίες να το κάνουμε άμεσα και οι πόροι τους να κατευθυνθούν, για παράδειγμα, στον τομέα που πασχίζει για την ψηφιακή σύνταξη ώστε να τελειώνει κάποτε αυτή η διαχρονική ταλαιπωρία των ασφαλισμένων. Ή σε στρατιωτικό εξοπλισμό.

Δεν έχει κανένα νόημα να μεταφέρεις πόρους από το κέντρο προς την επαρχία μέσω του καφέ και της γκαρσονιέρας

Οι μεταρρυθμίσεις που ζητάμε στην εκπαίδευση έχουν γενικότερη αξία και όχι μόνο εκπαιδευτική. Κλείνοντας ή συγχωνεύοντας άμεσα ανυπόληπτες και αζήτητες  πανεπιστημιακές  σχολές που ίδρυσε η προηγούμενη κυβέρνηση εξοικονομείς πόρους και προσωπικό για να ενισχύσεις άλλες που είναι πραγματικά χρήσιμες και παραγωγικές. Κάνοντας μια συνολική αναδιάρθρωση στη δευτεροβάθμια και μεταδευτεροβάθμια τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση πυροδοτείς την ανάπτυξη της χώρας. Δεν έχει κανένα νόημα να μεταφέρεις πόρους από το κέντρο προς την επαρχία μέσω του καφέ και της γκαρσονιέρας. Πανεπιστήμια χρειάζεσαι εκεί όπου κατοικούν οι περισσότεροι άνθρωποι. Έχει όμως νόημα να αποκτήσεις καταρτισμένο επαγγελματικό δυναμικό για να προσελκύσεις ξένες επενδύσεις.

Η σύγχρονη ελληνική οικονομία χτίστηκε με βάση τον αντιπαραγωγισμό και είναι καιρός να αλλάξει. Αυτό είναι και το αίτημα που πλέον συγκροτείται στα υπόγεια της κοινωνίας, αναδύεται και παράγει τη δική του ιδεολογία. Και ο μόνος αποδέκτης είναι αυτή η κυβέρνηση. Κοιτώντας αλλού βλέπεις μόνο χέρσα χωράφια. Ήρθε η ώρα να τελειώνουμε με την ενοχοποίηση του πλούτου και της παραγωγής που καλλιέργησε τα 30 τελευταία χρόνια η αριστερά για να οδηγηθούμε στην εγκατάσταση του φιλελεύθερου υποδείγματος. Και αυτό δεν γίνεται χωρίς δραστικές μεταρρυθμίσεις. Και είναι λάθος να νομίζουμε ότι η κοινωνία τις φοβάται ή ότι οι συνδικαλιστές του δημοσίου και η αριστερά είναι ακόμα ισχυροί και μπορούν να μεταστρέψουν το κλίμα.

Η σωστή μεταρρύθμιση δεν είναι στατική αλλά δυναμική. Δεν είναι μια δράση που θρυμματίζει τον κοινωνικό ιστό και μετά χρειάζεσαι κατευναστικές πολιτικές για να καλύψεις τη ζημιά

Αντιθέτως, αν η κυβέρνηση ως σύνολο ή μεμονωμένοι υπουργοί διστάζουν να προχωρήσουν σε καινοτομίες λόγω πολιτικού κόστους θα πρέπει να ξέρουν ότι έτσι ενισχύουν τις δυνάμεις της αβελτηρίας διότι ενοχοποιούν έστω και άθελά τους τις αλλαγές. Αρκεί πάντοτε να υπάρχει η ισορροπία. Κάνε σήμερα αξιολόγηση στους εκπαιδευτικούς, αλλά και φρόντισε να βάλεις τους καλύτερους να διδάξουν στην Γ λυκείου ή στα Πρότυπα Σχολεία ώστε να μειωθούν τα φροντιστήρια και να νιώσει ο πολίτης ότι η μεταρρύθμισή σου έχει άμεσο αποτέλεσμα σ’ αυτόν και στο παιδί του. Όχι αυτούς που έχουν μεταπτυχιακά αλλά αυτούς που ξέρουν τη δουλειά.  Η σωστή μεταρρύθμιση δεν είναι στατική αλλά δυναμική. Δεν είναι μια δράση που θρυμματίζει τον κοινωνικό ιστό και μετά χρειάζεσαι κατευναστικές πολιτικές για να καλύψεις τη ζημιά. Απεναντίας αναγεννά τον κοινωνικό ιστό και γι αυτό η αριστερά την απεχθάνεται. Αρκεί να εξηγείς αυτή τη διαφορά στην κοινωνία.

Καταλαβαίνω ότι μια κυβέρνηση για να ξεδιπλώσει όλο το μεταρρυθμιστικό φορτίο που διαθέτει χρειάζεται δύο τετραετίες. Και αυτό είναι το στοίχημα του Μητσοτάκη. Καταλαβαίνω τις φοβίες ή τις αγκυλώσεις κάποιων. Αλλά σε δύσκολες εποχές όπως αυτή της πανδημίας τα πράγματα επιταχύνονται, ο πολιτικός χρόνος πυκνώνει, η ζωή δεν μπορεί να περιμένει. Έχουν σπάσει τα νερά και το νέο γεννιέται εν κινήσει. Μην στέκεστε εμπόδιο, δώστε αέρα και χώρο στην αλλαγή. Απλώστε τα χέρια και σηκώστε ψηλά το μωρό που γεννιέται. Την καινούργια Ελλάδα.