Η δίκη της επίθεσης στο Charlie Hebdo ανοίγει μια ευρύτερη συζήτηση στη Γαλλία για την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης και τις σχέσεις Ισλάμ και Δύσης.
Χθες, Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου, ξεκίνησε στο Παρίσι η δίκη των 15 φερόμενων συνεργών των δραστών των τρομοκρατικών επιθέσεων στα γραφεία του σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo και σε ένα εβραϊκό σούπερ μάρκετ τον Ιανουάριο του 2015, που συγκλόνισαν τη Γαλλία και ολόκληρο τον κόσμο. Συγκεκριμένα, στις 7 Ιανουαρίου το απόγευμα, οι αδελφοί Σαΐντ και Σερίφ Κουασί επιτέθηκαν στα γραφεία του Charlie Hebdo και εκτέλεσαν 12 ανθρώπους, ενώ τραυμάτισαν σοβαρά πολλούς άλλους. Μεταξύ των νεκρών είναι οι σκιτσογράφοι Charb, Cabu, Tignous, Wolinski και ο οικονομολόγος Bernard Maris. Οι δράστες σκοτώθηκαν τρεις ημέρες αργότερα σε ανταλλαγή πυρών με την αστυνομία, σε τυπογραφείο προαστίου της γαλλικής πρωτεύουσας. Την ημέρα του θανάτου των Κουασί, ο Αμεντί Κουλιμπαλί σκότωσε δημοτική αστυνομικό στο Μονρούζ, έξω από το Παρίσι, και εισέβαλε στο εβραϊκό παντοπωλείο Hypercacher Kosher κρατώντας ομήρους. Ο Κουλιμπαλί έπεσε νεκρός από τα πυρά της αστυνομίας λίγες ώρες αργότερα κατά την επιχείρηση απελευθέρωσης των ομήρων, ενώ τέσσερις Εβραίοι όμηροι εκτελέστηκαν από τον δράστη πριν πεθάνει. Η επίθεση αυτή σηματοδοτεί την έναρξη του χρονικού της ισλαμιστικής τρομοκρατίας στη Γαλλία.
Μικρό ιστορικό
Το 2006, το Charlie Hebdo είχε προκαλέσει αντιδράσεις δημοσιεύοντας σατιρικά σκίτσα του Μωάμεθ τα οποία είχαν δημοσιευθεί προηγουμένως από τη δανέζικη εφημερίδα Jyllands-Posten. Το 2011, μετά την κυκλοφορία ειδικού τεύχους με τον τίτλο «Charia Hebdo» το οποίο ασκούσε κριτική στην εκλογική νίκη του ισλαμιστικού κόμματος Εναντά στη Τυνησία, το περιοδικό άρχισε να δέχεται απειλές και επιθέσεις, ανάμεσά τους έναν εμπρησμός στα γραφεία της εφημερίδας με ρίψη μολότοφ. Τον Ιανουάριο του 2013, δημοσίευσε ειδικό τεύχος στο οποίο ο Charb διηγούνταν με σκίτσα τη ζωή προφήτη του Ισλάμ. Το 2013, η Αλ-Κάιντα εξέδωσε λίστα έντεκα δυτικών προσωπικοτήτων οι οποίες «καταζητούνταν ζωντανές ή νεκρές για εγκλήματα κατά του Ισλάμ», μεταξύ των οποίων βρισκόταν και ο Charb.
Το πρωινό της επίθεσης, το τεύχος n°1177 εκδόθηκε με πρωτοσέλιδο ένα σκίτσο του Μισέλ Ουελμπέκ –μόλις είχε κυκλοφορήσει η «Υποταγή»– το οποίο είχε σχεδιάσει ο Luz. Στο εσωτερικό του βρισκόταν ένα από τα τελευταία σκίτσα του Charb, με τίτλο «Toujours pas d'attentats en France» (Ακόμη να υπάρξει τρομοκρατική επίθεση στη Γαλλία), δείχνοντας έναν τζιχαντιστή να λέει: «Attendez! On a jusqu'à la fin janvier pour présenter ses vœux...» (Περιμένετε, έχουμε καιρό μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου για να εκφράσουμε τις ευχές μας). (με πληροφορίες από Wikipedia)
Η δίκη, πέρα από δικαίωση στα θύματα και τους συγγενείς τους 5 χρόνια μετά, ανοίγει μια ευρύτερη συζήτηση στη Γαλλία για την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, για τις σχέσεις Ισλάμ και Δύσης, τη θέση του Ισλάμ στη γαλλική κοινωνία και την υποχώρηση των δυτικών αξιών, την εγκατάλειψη της πολιτικής της αφομοίωσης στο βωμό της πολυπολιτισμικότητας. Τα ζητήματα αυτά θίγει ο δικηγόρος του Charlie Hebdo, Richard Malka, στην πολύ ενδιαφέρουσα, αποκαλυπτική συνέντευξή του στην εφημερίδα Le Point λίγες μέρες πριν τη δίκη, περιγράφοντας και το πώς άνοιξε ο δρόμος για την τραγική, αποτρόπαια επίθεση και δολοφονία της συντακτικής ομάδας του περιοδικού. Εκτενές της απόσπασμα μετέφρασε σε ανάρτησή του ο Babis Georges Petrakis και με την άδειά του το αναδημοσιεύουμε, μαζί με το σημείωμα του εκδότη της Le Point Étienne Gernelle και τη συνέντευξη της γαλλίδας δημοσιογράφου Zineb El Rhazoui στη Le Figaro. Αξίζει να διαβαστούν.
Richard Malka: Έγινα δικηγόρος του Charlie Hebdo το 1992, όταν ήμουν 23 ετών. Πέρασα την πρώτη δεκαετία υπερασπίζοντας την εφημερίδα απέναντι σε φανατικούς καθολικούς. Κερδίσαμε τις υποθέσεις και η νομολογία κατοχύρωσε την ελευθερία της θρησκευτικής καρικατούρας. Σύσσωμη τότε η Αριστερά μας χειροκροτούσε, μας αποκαλούσε ήρωες και όλα ήταν μια χαρά. Στην πραγματικότητα, δεν κάναμε τίποτα ηρωικό αλλά αυτό ήταν το πνεύμα της εποχής. Τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Δεχόμασταν μηνύσεις και επιθέσεις με τα ίδια νομικά επιχειρήματα για παρόμοιες γελοιογραφίες και σκίτσα, λιγότερο αιχμηρά αλλά αυτή τη φορά οι επιθέσεις ήταν από μουσουλμάνους που δεν ανέχονταν να είναι ο Μωάμεθ αντικείμενο σάτιρας. Τώρα το κλίμα είχε αλλάξει. Η ιστορικά αφοσιωμένη στην ελευθερία της έκφρασης Αριστερά, η κληρονόμος των αξιών της Γαλλικής Επανάστασης και της Δημοκρατικής Ενωσης (Union républicaine) του Victor Hugo, άρχισε να εμφανίζεται διχασμένη, αντιφατική και επιφυλακτική. Κάποιοι διανοούμενοι και πανεπιστημιακοί άρχισαν να μας λένε περίπου τα εξής: για τους καθολικούς κανένα πρόβλημα, είμασταν σύμφωνοι αλλά με το Ισλάμ πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί είναι μειονότητα. Είναι άνθρωποι που δεν έχουν επίπεδο και γνώσεις τέτοιες, ώστε να καταλάβουν το χιούμορ μας και δεν μπορούν να αποστασιοποιηθούν από τη θρησκεία τους για να δεχτούν τα σκίτσα και τις καρικατούρες που κάνουμε. Θα έπρεπε να το σεβαστούμε…
Ακριβώς. Ενα αίσθημα ανωτερότητας που αντιλαμβάνεται τους ανθρώπους με προκατασκευασμένα μοντέλα και αντιλήψεις. Είμαι ο ίδιος παιδί μεταναστών και δεν θα δεχτώ ποτέ να μην με αντιμετωπίζουν ως ίσος προς ίσον. Το να παραιτηθείς από την απαίτηση για ένα μουσουλμάνο –το ίδιο ισχύει και για ένα εβραίο ή ένα προτεστάντη– να αποδεχθεί την κριτική της θρησκείας του, αυτό είναι ρατσισμός.
Και φτάνουμε στις καρικατούρες του Μωάμεθ το 2006…
Και εκεί η Αριστερά βγάζει όλες τις αντιφάσεις της. Οχι όμως μόνο η Αριστερά. Οι καταδικαστικές δηλώσεις πέφτουν βροχή από όλες τις παρατάξεις: τον Chirac που καταγγέλλει τις «προκλήσεις που μπορούν να προκαλέσουν πάθη», τον πρωθυπουργό Dominique de Villepin, ο οποίος ζητά «σεβασμό και αποφυγή οτιδήποτε που βλάπτει άσκοπα τις θρησκευτικές πεποιθήσεις». Στη συνέχεια, ο σοσιαλιστής Jean-Marc Ayrault εκδηλώνει την «αποδοκιμασία του για κάθε υπέρβαση» και ζητά «πνεύμα ευθύνης από όλους». Η σοσιαλίστρια Élisabeth Guigou που καταγγέλλει «μια απολύτως απαράδεκτη επίθεση στο Ισλάμ που είναι μία θρησκεία ειρήνης»…
Που είναι η «ανευθυνότητα» στο να επικρίνουμε τον Θεό; Αυτό έφερε η Γαλλία στον κόσμο: την ελευθερία να επιλέγουμε τον τρόπο ζωής μας με τη λογική, όχι με τις θεϊκές εντολές! Την θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους (laïcité). Είναι το άρθρο 1 του Συντάγματός μας. Και ακριβώς για να πετύχουμε να εξουδετερώσουμε τα θρησκευτικά πάθη, η ελευθερία της έκφρασης πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ευρύτερη, συμπεριλαμβανομένου και αυτού που «πονάει, σοκάρει και πληγώνει», όπως μας υπενθυμίζει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό που οι φανατικοί απορρίπτουν στην ελευθερία της έκφρασης είναι τον σπόρο της αμφιβολίας, την αμφισβήτηση τρελών δογμάτων που σκοτώνουν την ελευθερία: ντυθείτε έτσι, φάτε έτσι, απαγορεύστε στον εαυτό σας να αγαπάτε και να απολαμβάνετε ότι θέλετε... Ωστόσο, εάν ο Θεός μας προίκισε με τον νου, είναι για να μπορούμε να κρίνουμε. Και είναι αυτή η ελευθερία της κριτικής, συμπεριλαμβανομένης της σάτιρας, που μας προστατεύει από τον φανατισμό. Τον 18ο αιώνα, οι εγκυκλοπαιδιστές σκέφτηκαν έναν κόσμο απαλλαγμένο από τον Θεό για να κατανοήσουν τις επιστήμες, τις τέχνες, την ελευθερία, την πολιτική ζωή… Ο πολιτισμός μας χτίστηκε πάνω σε αυτήν την ιδέα για να απομακρυνθεί από τον σκοταδισμό.
Και ξαφνικά αυτά το 2006, δεν είναι πλέον προφανή….
(…) Σήμερα, στα σχολεία μαθαίνουν στα παιδιά ότι πρέπει, λέει, να σεβόμαστε τις θρησκείες και να μην πληγώνουμε ανθρώπους. Το αντίστροφο είναι αυτό που πρέπει να τους διδάσκουμε! Αυτό το επιχείρημα περί πληγωμένης ευαισθησίας, σεβασμού των θρησκευτικών πεποιθήσεων είναι ένα όπλο μαζικής καταστροφής της ελευθερίας της έκφρασης. Σεβόμαστε τους ανθρώπους όχι τις χίλιες δυο πεποιθήσεις, διαφορετικά πρέπει να σταματήσουμε κάθε συζήτηση, κάθε κριτική, κάθε διαφορετική άποψη.
Στο τρομοκρατικό χτύπημα φτάσαμε μέσα από μία σταδιακή πορεία. Μετά τη δημοσίευση των γελοιογραφιών έγινε η αγωγή, την οποία κέρδισε η εφημερίδα, και μετά ήρθαν οι πρώτες απειλές μέχρι την πυρπόληση των εγκαταστάσεων του «Charlie» το 2011…
Kαι σε κάθε στάδιο αυτής της πορείας ήμασταν όλο και πιο μόνοι. Μετά τη φωτιά στις 2 Νοεμβρίου 2011, 19 διανοούμενοι δημοσίευσαν ένα κείμενο απίστευτης βίας εναντίον κάθε στήριξης στο Charlie Hebdo: Αφού κήρυξαν την αλληλεγγύη τους σε αυτούς που δεν είχαν για χρόνια κανένα χώρο έκφρασης στα μέσα πρόσθεσαν ότι «δεν χρειάζονται καμία λύπηση οι δημοσιογράφοι του Charlie, οι υλικές ζημιές θα καλυφθούν από την ασφάλεια». Αυτό τόλμησαν να γράψουν και εξέφραζαν την αηδία τους για την ισλαμοφοβία μας κτλ. Εν ολίγοις δηλαδή «τα γύρευε ο πισινός μας». Μα αυτό είναι που οπλίζει τους τρομοκράτες: η θεματική της ταπείνωσης. Είναι η πηγή της βίας και όλων των γενοκτονιών. Πώς μετέτρεψαν την δεκαετία του ’30 τους Γερμανούς σε ένα αιμοδιψές έθνος; Επαναλαμβάνοντάς τους ξανά και ξανά ότι ταπεινωθήκανε από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, ότι είναι θύματα και θα τους επιστρέψουν την υπερηφάνεια τους. Πώς φτιάχνετε ένα τρομοκράτη όπως τον Μοhamed Merah; Λέγοντάς του συνέχεια από όταν είναι παιδί ότι είναι θύμα της κοινωνίας, των μέσων μαζικής ενημέρωσης, του γαλλικού ρατσισμού και, φυσικά, των Εβραίων. Προσθέστε κατάλληλες δόσεις θρησκευτικής τύφλωσης και φτιάξατε μια πολεμική μηχανή.
Νιώθετε οργή και θυμό;
Ναι, απέναντι σε αυτούς που πρόδωσαν την υπόθεση της ελευθερίας, από δειλία, τύφλωση, ή υπολογισμό… και θυμό απέναντι σε αυτή την Αριστερά που ξαφνικά μας προέκυψε θεοσεβούμενη. Που τώρα υπερασπίζεται τις ταυτότητες των μειονοτήτων. Τι απέγινε η ελευθεριακή, οικουμενική και απαλλαγμένη από τις θρησκείες Αριστερά;
Αποσπάσματα από τη συνέντευξη του δικηγόρου του Charlie Hebdo, Richard Malka στις 13/8/20, Le Point
Στο ίδιο τεύχος του περιοδικού Le Point, στις 13/8, ο διευθυντής του Étienne Gernelle γράφει στο editorial:
Οι τρομοκράτες νίκησαν
Νιώθαμε δυνατοί σε κείνη τη μεγαλειώδη διαδήλωση στις 11 Ιανουαρίου 2015. Και πολλοί: τουλάχιστον 4 εκατομμύρια. Είχαμε πείσει τον εαυτό μας ότι δεν θα τους αφήσουμε να μας νικήσουν, ότι δεν τους φοβόμαστε. Τι έγινε όμως από τότε; Η δίκη για τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο και η εφημερίδα εξακολουθεί να ζει με τον φόβο των θανατικών απειλών. Η ελευθερία πια στη Γαλλία ζει υπό κατ’ οίκον περιορισμό. Παραλύουμε μόνο και στο άκουσμα της λέξης Ισλάμ. Ο πολιτικός κόσμος και τα ΜΜΕ μετά το πρώτο σοκ αποστασιοποιήθηκαν. Τελικά όλη αυτή η ρητορική περί ισλαμοφοβίας έκανε την δουλειά της.
«Οι άνθρωποι είναι μικρά φοβισμένα ζώα που πηγαίνουν εκεί που ελπίζουν ότι θα νοιώσουν λιγότερο πόνο», μας έλεγε πριν λίγο καιρό ο διευθυντής του Charlie Hebdo. Η εφημερίδα απέμεινε μόνη με φωτεινές εξαιρέσεις κάποιους γενναίους συνοδοιπόρους μεταξύ των οποίων και οι μουσουλμανικής καταγωγής Zineb el Rhazoui και ο Mohamed Louizi. Το αδίκημα της βλασφημίας εξακολουθεί να μην περιλαμβάνεται στον ποινικό κώδικα αλλά έχει προφανώς εσωτερικευτεί: φέτος, η νεαρή Mila δέχτηκε απειλές ότι θα την βιάσουν και θα την σκοτώσουν και χρειάστηκε να αλλάξει σχολείο. Η Mila όχι αυτοί που την απείλησαν. Aυτοί παρέμειναν στο σχολείο. Ήττα.
Σε κάθε περίπτωση, οι τρομοκράτες νίκησαν. Ενα άλλο φαινόμενο ήρθε να τους ευνοήσει περισσότερο: η Γαλλία –όπως και άλλες δυτικές χώρες– υπερασπίζεται πλέον λιγότερο την ελευθερία της έκφρασης, επιλέγοντας να υποκύψει στην ολοένα και πιο μακρά λίστα των «πληγωμένων μειονοτήτων». Γιατί να μην το εκμεταλλευτούν και οι ισλαμιστές;
Étienne Gernelle Διευθυντής του περιοδικού Le Point
Η Zineb El Rhazoui, η οποία αναφέρεται και στο προηγούμενο απόσπασμα, είναι μαροκινής καταγωγής γεννημένη στη Γαλλία δημοσιογράφος και αρθρογραφούσε στο Charlie Hebdo από το 2011 μέχρι το 2017. Την ημέρα της δολοφονικής επίθεσης στα γραφεία του περιοδικού βρισκόταν στο Μαρόκο. Συμμετέχει ως πολιτική αγωγή στη δίκη που μόλις ξεκίνησε.
Zineb El Rhazoui: Εδώ και χρόνια έχουν κάνει τα πάντα για να υπονομεύσουν την έννοια της αφομοίωσης, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί το θεμέλιο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Η αφομοίωση ως έννοια αντικαταστάθηκε από την ένταξη και τώρα μιλάμε για πολυπολιτισμικότητα.
Δεν μπορώ να συγχωρέσω όλους αυτούς τους ανθρώπους, όλους αυτούς τους προνομιούχους και με άπειρες προσβάσεις ισλαμιστές που συνεχίζουν να κηρύττουν το ίδιο μίσος. Θυμάμαι όλους εκείνους που συνέβαλαν στην απομόνωση του Charlie Hebdo. Είναι οι ηθικοί αυτουργοί της της κόλασης που βιώσαμε κι εξακολουθούμε να βιώνουμε. Είναι φυσιολογικό, πέντε χρόνια μετά από αυτό το φρικτό έγκλημα, αυτήν τη μαύρη σελίδα για την ελευθερία της έκφρασης, ακόμη και για τον γαλλικό πολιτισμό, να εξακολουθεί να υπάρχει συλλογικός φορέας κατά της ισλαμοφοβίας στη Γαλλία; Aυτός ο φορέας εισπράττει κρατικές και ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για να μπορούν κάποιοι να κολλάνε την ετικέτα ισλαμοφοβικός σε όποιον τους αρέσει στοχοποιώντας τους και θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο την ζωή τους.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι δημοσιογράφοι του Charlie Hebdo δολοφονήθηκαν επειδή κατηγορήθηκαν για ισλαμοφοβία, ένα έγκλημα που δεν υπάρχει φυσικά στον ποινικό κώδικα. Είναι φυσιολογικό πέντε χρόνια μετά από αυτήν την επίθεση να κυκλοφορώ ακόμα συνοδεία ενόπλων αστυνομικών στην καρδιά του Παρισιού, ενώ δεν έχω παραβεί ποτέ μου κανένα νόμο, δεν έχω βλάψει ποτέ ούτε μύγα και είμαι στην χώρα μου, στη χώρα που γεννήθηκα;
Μακάρι να μπορούσα να είμαι ελεύθερη, να πάω για καφέ χωρίς να χρειάζεται να το κανονίσω πρώτα με το Υπουργείο Εσωτερικών. Θα ήθελα να μπορώ να περπατώ χωρίς τον φόβο να με αναγνωρίσουν και να κινδυνεύει η σωματική μου ακεραιότητα. Για την ηθική μου ακεραιότητα δεν το συζητάμε καν, όλοι όσοι τολμούν να ασκήσουν κριτική στο Ισλάμ στη Γαλλία και αλλού στον δημοκρατικό κόσμο δυσφημούνται, κατηγορούνται αναίσχυντα ότι είναι ακροδεξιοί και αποκλείονται από τον δημόσιο λόγο. Δεν έχουμε ξεφύγει ακόμα από την ιδεολογική σύγχυση και την υποκρισία που προκάλεσε τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo.
Είστε πολιτική αγωγή στη δίκη που ξεκινά μεθαύριο. Τι αναμένετε από τη δίκη;
Είμαι πολιτική αγωγή αλλά το λέω με κάθε ταπεινότητα σε σύγκριση με τους άλλους που έχουν χάσει δικά τους πρόσωπα και εξακολουθούν να βιώνουν τον πόνο. Δεν ήμουν εκεί. Το σώμα μου δεν πόνεσε, δεν είδα από κοντά τις τραυματικές σκηνές και αυτό είναι ευλογία για μένα. Ομως με μεγάλη πικρία διαπιστώνω μία απουσία από το εδώλιο των κατηγορουμένων: την ιδεολογία που οδήγησε σε αυτήν την επίθεση. Δεν είναι δυνατόν να θεωρούνται τα εγκλήματα τρομοκρατίας ως κοινά εγκλήματα. Είναι επομένως σημαντικό για μένα να ειπωθεί ότι αυτή η επίθεση δεν είναι κοινό έγκλημα αλλά πολιτικό και ιδεολογικό έγκλημα. Ποιο ήταν το κίνητρό του; Η πίστη των επιτιθέμενων στον Αλλάχ. Μερικές φορές αναρωτιέμαι πώς θα ήταν αν, μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, συνεχίζαμε να κρίνουμε τα ναζιστικά εγκλήματα ως εγκλήματα κοινού ποινικού δικαίου, ενώ εξακολουθούσαμε να επιτρέπουμε έργα, βιβλία, ναζιστικούς συλλόγους. Θα ήταν τερατώδες και αυτό ακριβώς κάνουμε με τον ισλαμισμό, μια ιδεολογία που έχει διαπράξει μαζικά εγκλήματα, μια ιδεολογία που στοχεύει όλα τα δημοκρατικά μας κεκτημένα, τις ελευθερίες μας.
Φοβάστε καθόλου αυτή τη δίκη;
Ναι, την φοβάμαι περισσότερο από όσο την περιμένω με ανακούφιση. Η ομάδα του Charlie Hebdo του θα ξαναβρεθεί ξανά για πρώτη φορά μετά από χρόνια. Όλα θα ξαναέρθουν πάλι στο φως. Θα είναι πολύ δύσκολο. Δεν έχουμε δει ποτέ φωτογραφίες από τις σκηνές του εγκλήματος. Αυτό αναμένεται να προκαλέσει τραυματικά και οδυνηρά πράγματα για όλους. Ελπίζω ωστόσο ότι αυτή η δίκη θα απαντήσει σε όσο το δυνατόν περισσότερες ερωτήσεις και αυτό θα κάνει καλό στις οικογένειες των νεκρών και των τραυματιών. Ελπίζω επίσης να είναι μια στιγμή συνειδητοποίησης.
Συμμερίζεστε την παρατήρηση του δικηγόρου του Charlie Hebdo, Richard Malka, που εξηγούσε στην συνέντευξη του στο Le Point, ότι όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης και τη θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους (laïcité) η κατάσταση έχει επιδεινωθεί από το 2015;
Συμμερίζομαι πλήρως αυτή την άποψη. Σήμερα, όπου και να κοιτάξετε στον δημόσιο χώρο, βλέπετε τον σταδιακό εξισλαμισμό της κοινωνίας. Ωστόσο, η άρνηση να γίνει αυτό αποδεκτό εξακολουθεί να είναι πολύ διαδεδομένη. Ακόμα κι αν ο επίσημος κρατικός λόγος έχει μετακινηθεί, οι δράσεις παραμένουν συνεσταλμένες ή ανεπαρκείς απέναντι στο μέγεθος του προβλήματος που είναι ορατό παντού, σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας. Στο δρόμο, στα μέρη που συχνάζει και διασκεδάζει ο κόσμος, στα λεωφορεία, στο μετρό, στα μουσεία, στις παραλίες, στα κυβερνητικά γραφεία, στα σχολεία, στην αστυνομία, στον στρατό, στα νοσοκομεία, στα πανεπιστήμια. Παντού. Οι άνθρωποι αρχίζουν να το συνειδητοποιούν και απλώς παραλύουν μπροστά στο φαινόμενο.
Από τώρα και στο εξής, θα υπάρχει το ανθρωπολογικό δεδομένο μιας πολύ μεγάλης μουσουλμανικής μειονότητας στη Γαλλία. Το γεγονός όμως ότι αυτή η μειονότητα αντιμετωπίζει προβλήματα με την ταυτότητά της την καθιστά πολύ ευάλωτη και πορώδη στις χειρότερες ιδεολογίες του Ισλαμισμού. Εδώ και χρόνια, όλα έχουν γίνει για να υπονομεύσουν την έννοια της αφομοίωσης, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί το θεμέλιο της της Γαλλικής Δημοκρατίας. Η αφομοίωση αντικαταστάθηκε από την ένταξη και τώρα φτάσαμε στην πολυπολιτισμικότητα. Ωθήσαμε τη λογική του αντιρατσισμού στο έσχατο σημείο, απαγορεύσαμε ακόμη και τις εθνικές στατιστικές. Τώρα συνειδητοποιούμε ότι η λογική του αντιρατσισμού ξέφυγε, χρωματίστηκε από τον φυλετισμό (racialisme), έγινε ένα παραπέτασμα πίσω από το οποίο κρύβονται βαθιά ρατσιστικές ιδεολογίες όπως ο ισλαμισμός, ο αντιαποικιοκρατισμός κ.λπ. Οσο περισσότερο αργούμε να δράσουμε, τόσο θα είναι δύσκολο να ξεπεράσουμε το πρόβλημα.
Υπάρχει εδώ και χρόνια ένα είδος προδοσίας της πνευματικής ελίτ;
Υπήρξε προδοσία της Γαλλικής Δημοκρατίας (République) από εκείνους που ήταν θεματοφύλακες και εγγυητές της. Υπάρχουν εκλεγμένοι εκπρόσωποι του λαού που προδίδουν τις αξίες της χώρας τους για να συμμαχήσουν με αιμοδιψείς ιδεολογίες. Μερικοί βουλευτές έχουν αφήσει ανοιχτό τον δρόμο στις χειρότερες μορφές ισλαμιστικού σεχταρισμού για να κερδίσουν μερικές παραπάνω ψήφους. Ορισμένα πολιτικά κόμματα επίσης. Κάποιος μπορεί να παρατηρήσει την παρακμή ενός μέρους της αριστεράς που θυμάται τη θρησκευτική ουδετερότητα (laïcité) της Γαλλικής Δημοκρατίας μόνο όταν πρόκειται για τον χριστιανισμό. Αυτή η αριστερά ζει μία πλάνη, η δεξιά μοιάζει πιο συνεπής στα λόγια αλλά κάνει και αυτή τοπικούς εκλογικούς συμβιβασμούς.
Θα μπείτε στην πολιτική;
Είμαι στρατευμένη εδώ και πολλά χρόνια. Και τι κάνω άλλο από πολιτική, όταν υπερασπίζομαι τις αξίες που πιστεύω; Ίσως μια μέρα, ανάλογα τη συγκυρία, θα πρέπει να περάσω από την απλή στράτευση στις ιδέες μου στην υλοποίησή τους.
Αποσπάσματα της συνέντευξης στη «Le Figaro» στις 30/8/20 λίγες μέρες πριν τη σημερινή έναρξη της δίκης για τις δολοφονίες των δημοσιογράφων και γελοιογράφων του Charlie Hebdo στην τρομοκρατική επίθεση της 7/1/15.
18°
