Μάσκες στα σχολεία: ο νέος διχασμός

Η πανδημία που μας προέκυψε στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς δεν ήταν από αυτά που αναμέναμε για το 2020. Άλλωστε δεν υπήρχε παρόμοια παγκόσμια μνήμη εδώ και εκατό χρόνια, παρά μόνο κάποιες ενδιάμεσες σοβαρές εκρήξεις μεταδοτικών νόσων με περιορισμένη όμως εξάπλωση. Ήταν φυσικό λοιπόν η παγκόσμια κοινότητα να αντιδράσει αφύσικα και περίεργα.

Η πρώτη αμηχανία του ΠΟΥ και των διεθνών οργανισμών για έλεγχο των μεταδοτικών ασθενειών, συνοδεύτηκε από αμφίσημες ανακοινώσεις και οδηγίες, κυρίως λόγω της άγνοιας των δεδομένων ενός απόλυτα άγνωστου ιού. Κατανοητό.

Θυμάμαι πολύ καλά τις πρώτες δηλώσεις της καγκελαρίου κας. Μέρκελ: «πρόκειται για έναν άγνωστο ιό, δεν ξέρουμε πώς αντιδρά ο ανθρώπινος οργανισμός, δεν υπάρχει εμβόλιο και ανοσία θα επέλθει μόνον όταν το 70% του πληθυσμού αποκτήσει αντισώματα». Μου είχε φανεί εξαιρετικά κυνική η δήλωση τότε, αφού ήταν από τις μόνες τότε που δεν στρογγύλευαν τα πράγματα. Και είχε δίκαιο. Αποδείχτηκε ότι η Covid-19 ούτε λίγο από γριππούλα ήταν, ούτε χτυπούσε μόνο υπερήλικες και ευπαθείς ομάδες. Αποδείχτηκε μία σοβαρή, άκρως μεταδοτική νόσος, που προσβάλλει τους πάντες, νέους, γέρους και παιδιά, στη βαριά της μορφή αφήνει βαρύ απολογισμό σε όλο σχεδόν τον οργανισμό και προκαλεί τον θάνατο σε ποσοστό μέχρι 1-3%.

Οι πρώτες αμφίσημες ανακοινώσεις του ΠΟΥ είχαν να κάνουν με τη χρήση μασκών για την προστασία του πληθυσμού. Τα περιορισμένα παγκόσμια αποθέματα και ο ταυτόχρονος πανικός για προμήθεια μασκών, ήταν μάλλον ο λόγος, που μία πρακτική αιώνων, συνοδεύτηκε από αμφίσημες οδηγίες, οι οποίες και ακολουθήθηκαν από τις περισσότερες χώρες. Η αμφισημία αυτή όμως κόστισε σε έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς υγείας, και συνοδεύτηκε από αμφισβήτηση, θεωρίες συνωμοσίας και διχασμό.

Στη χώρα μας το σπορ άνθισε πολύ. Δέκα χρόνια μέσα στην κρίση, μετά από πλατείες, αγανακτισμένους, μνημόνια, δραχμιστές, απελπισία και απόγνωση, η αρρώστια του διχασμού είχε ήδη διαχυθεί και η χώρα ήταν ήδη μολυσμένη... Και φτάσαμε στο σήμερα. Εννιά μόλις μέρες πριν αρχίσει η νέα σχολική χρονιά, ο νέος διχασμός έχει όνομα: μάσκες στα σχολεία.

Με ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας γνωστοποιήθηκε ότι η χρήση μάσκας θα είναι υποχρεωτική για όλους τους μαθητές κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, αρχής γενομένης από το νηπιαγωγείο.

Και το διαδίκτυο πήρε φωτιά. Δημιουργήθηκαν ομάδες «αντίστασης» στη χρήση της μάσκας ως επικίνδυνης για την υγεία και περιοριστικής της προσωπικής ελευθερίας (!), και εγείροντας επιπλέον και θέματα κόστους, ξεσήκωσαν ολόκληρο κίνημα αποτροπής προσέλευσης στο σχολείο. Αν και η κυβέρνηση επέδειξε ταχύτατα αντανακλαστικά και αποφάσισε την κάλυψη των αναγκών για μάσκες όλων των μαθητών μέσω της τοπικής αυτοδιοίκησης, η απουσία σαφούς σχεδιασμού από μέρους του υπουργείου Παιδείας, συνέτεινε στην αίσθηση ανασφάλειας των γονιών και των εκπαιδευτικών και διεύρυνε έτι περαιτέρω το προϋπάρχον ρήγμα αμφισβήτησης και διχασμού. Με τις περισσότερες χώρες της ΕΕ να έχουν από καιρό συντάξει οργανωμένο σχεδιασμό βασιζόμενο στη φυσική απόσταση με μείωση του αριθμού μαθητών ανά τάξη, την προσωπική υγιεινή, τη χρήση διαγνωστικών τεστ, η χρήση μασκών, αποτελεί κοινό τόπο στις περισσότερες χώρες. Επίσης η τηλε-εκπαίδευση, συνεχίζει να παραμένει ένα σημαντικό και επιτυχημένο μέρος του σχεδιασμού τους, σε αντίθεση με τη δική μας πρόσφατη απογοητευτική εμπειρία.

Μία γενιά παιδιών πρέπει να πάει στο σχολείο με ασφάλεια και σε περιβάλλον που θα εξασφαλίζει την προστασία τους από την πανδημία. Τα αντικρουόμενα όμως μηνύματα από αυτόκλητους «ειδήμονες» στα τηλεοπτικά πάνελ, τα αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας μέτρα, η σύγχυση, και ο επακόλουθος διχασμός στους πολίτες, δεν βοηθούν με την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές χρειάζονται να γνωρίζουν τους τρόπους και τις εναλλακτικές, με σαφήνεια και ακρίβεια. Χρειάζονται απαντήσεις στο μέτρο του δυνατού και της υπάρχουσας επιστημονικής γνώσης. Και υπάρχουν απόλυτα τεκμηριωμένες απαντήσεις για τη ασφαλή χρήση της μάσκας ως μέτρου προστασίας. Μόνον έτσι οι θεωρίες συνωμοσίας και ιστορίες επιστημονικής φαντασίας θα μπορέσουν με επιτυχία να αντικρουστούν και οι μαθητές να καταλάβουν ότι η πανδημία δεν είναι ακόμη ένα πεδίο διχασμού και αντιπαράθεσης. Ο ρόλος των δασκάλων θα είναι καθοριστικός.

Γιατί, για την πανδημία μπορεί σύντομα να υπάρξει εμβολιο και η όλη περιπέτεια του κορωνοϊού να αποτελέσει μια κακή, άκρως όμως διδακτική ανάμνηση. Για τον διχασμό, δυστυχώς, δεν υπάρχει εμβόλιο. Υπάρχει μία μόνο γενική θεραπεία. Ονομάζεται παιδεία!