Ποια εικόνα; Της χώρας ή των Μαυρογιαλούρων;

Τον καιρό που το έθνος μακεδονιζόταν, τότε που ο κ. Σαμαράς ήταν το τυρί και ο Ανδρέας η φάκα του «ούτε Μακεδονία ούτε παράγωγα», η χώρα μας κάτι ήθελε να πει, αλλά δεν τα κατάφερε. Είχαμε ένα πρόβλημα: οι βόρειοι γείτονές μας πήγαιναν στο σχολείο και μάθαιναν ότι κάποια μέρα ο πρίγκηπάς τους θα έρθει. Και τότε θα έχουν για πρωτεύουσα τη «Σολούν», όπως τους αξίζει, μια που είναι απόγονοι του Μεγαλέξανδρου. Μιλάμε για μεγάλο σάλτο, που αποτυπωνόταν και στους επίσημους χάρτες τους. Αρκετό για να μας δώσει το δικαίωμα, ξεφωνίζοντας διεθνώς την φαιδρή αλυτρωτική τους προπαγάνδα, να περιορίσουμε κάπως το ενοχλητικό για μας δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού τους.

Κι εμείς αντί να βγούμε να τους ξεμπουρλιάσουμε παντού, να γελάσει η Διεθνής Κοινή Γνώμη, αρχίσαμε τις τσιρίδες. Δεν απαιτήσαμε να τους βάλει η Διεθνής Κοινότητα στη θέση τους, πιέζοντάς τους για ένα όνομα κοινά αποδεκτό με τους γείτονές τους, ως απαρχή ειρήνης, καλής γειτονίας και ευημερίας στην περιοχή. Ζητούσαμε το αδύνατον. Να απαρνηθούν ολοσχερώς τον ιδρυτικό εθνικό τους μύθο, με τον οποίο μεγάλωναν δύο γενιές, όσο εμείς δεν θέταμε το παραμικρό ζήτημα. Και το ζητούσαμε με κεντρικό σύνθημα «Τσεκούρι και φωτιά στα σκοπιανά σκυλιά», με πρωτεξάρχοντα του εθνικού μας ισλάμ τον αγριεμένο μακαριστό Άγιο Θεσσαλονίκης. Έτσι αντί να γίνουν αυτοί ρεζίλι, γίναμε εμείς.

Τότε η αφεντιά μου έτυχε να έχει βήμα («Καιροσκόπηση») στο μικρόφωνο του SKY 100,4. Από εκεί είχα αναπτύξει το εξής θεώρημα. Ότι μετά την εισβολή του Σαντάμ στο Κουβέιτ και κατά τον επακολουθήσαντα πρώτο ιρακινό πόλεμο (1991) του πατέρα Μπους, πλέον δεν διαμορφωνόταν μόνο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον. Με την κυριαρχία των τηλεπικοινωνιών, κάτι ακόμα είχε αρχίσει να αλλάζει, πέραν του επιχειρηματικού πεδίου. Οι εθνικές Κοινές Γνώμες σταδιακά ενοποιούνταν σε μια ενιαία Διεθνή Κοινή Γνώμη, που δεν προϋπήρχε, γιατί έως τότε δεν υπήρχε ον λάιν ενημέρωση. Με το μοντέλο του πρωτοεμφανιζόμενου CNN international, πλέον όλοι τα μαθαίναμε όλα παντού και ταυτόχρονα. Γι αυτό και τον Πόλεμο του Κόλπου, που όλοι τον έλεγαν πόλεμο των πετρελαίων, εμείς τον λέγαμε «Δε Ξι-Εν-Εν Γουώρ».

Όπως γράφαμε αργότερα, πιο εμπεριστατωμένα, στο βιβλίο «Makedonissimo, η στρατηγική της πλάκας», η εν λόγω Διεθνής Κοινή Γνώμη, με αυτό τον τρόπο άρχισε να αποκτά χαρακτηριστικά ενός νέου διεθνούς υποκειμένου. Και με κάποιο τρόπο, που δεν είναι της παρούσης, ασκεί πιέσεις στο παλιότερο και ωριμότερο υποκείμενο της Διεθνούς Κοινότητας. Άλλως ειπείν, πλέον, εκτός από την «Εξωτερική πολιτική των Διαβημάτων» είχαμε και την «Εξωτερική Πολιτική της Εικόνας».

Έτσι οι έξυπνες ηγεσίες φρόντιζαν σιγά σιγά να λαμβάνουν μέτρα, έτσι ώστε να μπορούν να θεραπεύουν ικανοποιητικά και αυτό το νέο υποκείμενο. Για να πετυχαίνει η χώρα τους κάτι τέτοιο άρχιζαν να επεξεργάζονται αυτό που λέγαμε τότε «Εθνική Επικοινωνιακή Στρατηγική». Ήδη από τότε στις ΗΠΑ ανθούσε και το φρούτο των επαγγελματικών λόμπυ, που υπηρετούσαν επί πληρωμή τέτοιες στρατηγικές. Μάλιστα η Ελλάδα πλήρωσε ακριβά το γεγονός ότι τόσο η Τουρκία όσο και τα Σκόπια, τότε πατούσαν το σχετικό γκάζι και τρώγαμε τη σκόνη τους.

Πέρασαν πολλά χρόνια για να αντιληφθεί η χώρα μας το πόσο σημαντικό είναι να υπολογίζεις και να θεραπεύεις την Εξωτερική Πολιτική της Εικόνας.

                                                                     ***

Μια παλιότερη σοφή επιλογή, η ίδρυση της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, που προετοιμάζει υψηλού επιπέδου μεταπτυχιακούς τεχνοκράτες υπαλλήλους για τη δημόσια διοίκηση, συν τω χρόνω ωρίμασε. Και απέκτησε ένα ειδικό τμήμα, αυτό των Ακολούθων Τύπου. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι απόφοιτοί του με τον καιρό, έχουν εξελιχθεί σε ένα ειδικό σώμα Δημοσίων Υπαλλήλων, οι οποίοι είναι εξαιρετικά διαμορφωμένα πολυεργαλεία υψηλής μορφωτικής στάθμης.

Διακρίνονται για τη θεωρητική και τεχνική τους επάρκεια όσο και την εκτελεστική τους δεινότητα. Τελικός τους προορισμός είναι η επάνδρωση των «Γραφείων Τύπου» στις μεγάλες πρωτεύουσες, για να συμπληρώνουν τις Πρεσβείες μας στο επικοινωνιακό πεδίο. Αν προσαρμόσουμε αυτό το θεσμό στην προηγούμενη ανάλυση, ας πούμε ότι οι Πρέσβεις ασχολούνται με την Εξωτερική Πολιτική των Διαβημάτων, ενώ οι Ακόλουθοι Τύπου με την Εξωτερική Πολιτική της Εικόνας.

Τουλάχιστον μετά το 2000, τα ελληνικά Γραφεία Τύπου έπαψαν να διοικούνται από δημοσιογράφους ή ποικιλώνυμους κομματικούς πελάτες. Και επανδρώνονται από υψηλής ολκής τεχνοκράτες μέλη της Ένωσης Ακολούθων Τύπου. Έτσι, η εικόνα της χώρας πάει σίγουρα πιο καλά από την ίδια. Τουλάχιστον από το 2004, η δουλειά στα Γραφεία Τύπου έχαιρε υγείας με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Παρά την χρεoκοπία, οι προσπάθειες των Γραφείων αυτών έχουν κρατήσει την Εικόνα μας σε κάποιο ανεκτό επίπεδο και τα τελευταία πέτρινα χρόνια. Όμως, σύμφωνα και με το ρεπορτάζ, οι κομμάντος που ανέλαβαν και διεκπεραίωσαν τις επικοινωνιακές ανάγκες της Ελληνικής Προεδρίας που τώρα ολοκληρώνεται, πέτυχαν ένα αληθινό σαξές στόρυ. Σχετικές λεπτομέρειες ανέφερε ο Βασίλης Καπετανγιάννης («Είδωλα κρατών: έξω και μέσα»), στηριγμένες σε πολύ εντυπωσιακούς αριθμούς που αξίζει να ξαναδιαβάσετε.

Κλέβουμε από εκείνο το κείμενο, όσα τονίζει για την επιτυχημένη ομάδα της Εκπροσώπησης της Προεδρίας «…το Twitter τους καταγράφει 11.500 οπαδούς, η επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας έχει ξεπεράσει τις 250.000 ενώ των σελίδων τις 850.000, το εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό Δελτίο της προεδρίας έχει πάνω από 3.500 συνδρομητές ενώ τα βίντεο στο YouTube ξεπέρασαν σε επισκεψιμότητα τα 22.000 λεπτά. Οι εξετάσεις στην λεγόμενη ψηφιακή διπλωματία βαθμολογούνται αντικειμενικά με άριστα, στη βάση συγκρίσιμων στοιχείων με άλλες προεδρίες. Άλλες ομάδες λειτουργούν τα Κέντρα Τύπου στο Ζάππειο για όλες τις τυπικές και άτυπες συναντήσεις με άριστες επιδόσεις και με την έξωθεν καλή μαρτυρία. Με λίγα λόγια, δεν θα είχε κανείς τίποτα να ζηλέψει, το αντίθετο μάλιστα, από μια αντίστοιχη ομάδα στον ιδιωτικό τομέα, από άποψη κόστους, ποιότητας έργου και αποτελεσματικότητας…».

Η επιβράβευση αυτών των εξαιρετικών υπαλλήλων μας για τις επιτυχίες τους ήταν άμεση. Αντί να συμβεί το εύλογο, να ενταχθούν στο Υπουργείο Εξωτερικών ως Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, που μέχρι τώρα ήταν υφισταμένη του εκάστοτε Κυβερνητικού Εκπροσώπου, άλλα μαθαίνουν. Το νέο Προεδρικό Διάταγμα που προωθεί η κυβέρνηση, αντιμετωπίζει τους κομμάντος Ακόλουθους Τύπου, ισότιμα με τους κλητήρες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Πετάει στα σκουπίδια τις επενδεδυμένες εργατοώρες που ξόδεψε το κράτος και η Ε.Ε. για να τους καταστήσει πρότυπα πολυεργαλεία που θα υπηρετούν την Εικόνα της Χώρας. Και παύει να τους στέλνει εκεί που ο κλάδος τους προώρισται να διαπρέπει. Στα Γραφεία Τύπου Εξωτερικού πλέον θα μπορούν να προΐστανται άσχετοι μη εκπαιδευμένοι, απλοί υπάλληλοι ή δημοσιογράφοι. Και οι Ακόλουθοι Τύπου θα διαχυθούν εκτός του διοικητικού στάτους που τους περιείχε ως τώρα, σε άσχετες υπηρεσίες του Εσωτερικού. Λεπτομέρειες που προβλέπονται στο προωθούμενο Π.Δ. δεν αναφέρουμε εδώ.

Θα παρουσιάσουμε μόνο την ουσία που κρύβεται πίσω από τις γραμμές. Οι περίπου διακόσιοι πετυχημένοι και πολύτιμοι για την Εικόνα της Χώρας Ακόλουθοι Τύπου αποσύρονται από την αποκλειστικότητα του υψηλού καθήκοντος, που μόνο αυτοί στην ελληνική διοίκηση είναι εκπαιδευμένοι για να υπηρετούν λυσιτελώς. Ο λόγος είναι ο ίδιος που κρύβεται πίσω από κάθε κυβερνητική προσπάθεια να διασωθεί το Πελατειακό Παρακράτος, συνήθως με τη λογική ένας σμπάρος να φέρνει δύο τρυγόνια. Κάποιες πολυπληθέστερες συντεχνιακές ομάδες πίεσης επιζητούν και κερδίζουν τώρα τις επίζηλες θέσεις των ικανών Ακολούθων Τύπου στο εξωτερικό. Και αυτούς η κυβέρνηση επιχειρεί να τους χρησιμοποιήσει για αλλότριους παλαιοκομματικούς σκοπούς.

Τι θα μπορούσαν να προσφέρουν στις αδιάφορες άσχετου αντικειμένου υπηρεσίες του εσωτερικού; Να κάνουνε τη «μονταζιέρα». Τι άλλο; Είναι τόσο φαιδρό το μεθοδευόμενο σενάριο, τόσο αδιανόητο για ευρωπαϊκή χώρα και όμως το θράσος της αντιμεταρρύθμισης δεν έχει όρια. Όταν λέμε ότι αυτοί οι πολύγλωσσοι υπερυπάλληλοι που βγαίνουν στο εξωτερικό και κάνουνε παπάδες, επιστρατεύονται σε υπηρεσίες του εσωτερικού άσχετες με το αντικείμενό τους, τι κάνει νιάου νιάου; Αντί να βαθύνουν οι διαβόητες μεταρρυθμίσεις που υποτίθεται ότι προωθούνται, ορθώνεται η κουτοπόνηρη αντιμεταρρύθμιση των μαυρογιαλούρων. Από σύμβολα της δέουσας εξωστρέφειας μετατρέπονται σε αθύρματα της εξαφανιστέας εσωστρέφειας.

Ας σκεφτεί κανείς ότι το εκάστοτε κυβερνών κόμμα θα αναγκάζει έτσι αυτά τα κορυφαία τεχνοκρατικά στελέχη να υπηρετούν την δική του επικοινωνιακή στρατηγική. Ας κατανοήσουμε τις προθέσεις του Πελατειακού Παρακράτους, λοιπόν, που κρύβονται πίσω από αυτό το Προεδρικό Διάταγμα. Και προσφέρει Γραφεία Τύπου σε άσχετους πελάτες και αποσύρει από την πρώτη γραμμή τους ικανότερους, για να τους εμπλέξει στα κομματικά παίγνια.

Φυσικά, επειδή είναι πολύ ικανοί και επειδή είναι υπάλληλοι, που θα φοβηθούν να αρνηθούν την απαράδεκτη υπηρέτηση αλλότριων στόχων, εδώ το πράγμα χοντραίνει. Πλέον μπαίνει και ζήτημα Δημοκρατίας. Η θέσμιση του προωθούμενου Προεδρικού Διατάγματος οδηγεί σε πονηρές ατραπούς. Αυτά τα στελέχη αποσύρονται από την πραγματική τους θέση που είναι πόστα εξωστρέφειας για υπηρέτηση της Εθνικής Εικόνας. Και μετατοπίζονται σε πόστα εσωστρέφειας, όπου μόνο την κυβερνητική προπαγάνδα θα μπορούσαν να υπηρετούν. Αυτό για μια Δημοκρατία είναι επιεικώς απαράδεκτο. Ποιος ξέρει ποιοι τύποι το σχεδίασαν. Είναι η αρμόδια πολιτική ηγεσία; Ο κ. Σαμαράς το ξέρει;

Η Εξωτερική Πολιτική της Εικόνας, που προαναφέραμε είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο για την εύρυθμη λειτουργία μιας χώρας. Ιδίως αν πρόκειται για μια περίπτωση χρεoκοπημένης χώρας που πρέπει να ανατάξει οπωσδήποτε και την Εικόνα της, ίσως και πριν από την οικονομία της. Σύντομα αυτό το παρδαλό μαυρογιαλούρικο Προεδρικό Διάταγμα πρέπει να αποσυρθεί.