Θρίαμβος της εμπιστοσύνης στις Βρυξέλλες

Η συμφωνία που κλείστηκε για το σχέδιο ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας δείχνει ότι οι 27 χώρες μέλη μπόρεσαν να σταθούν η μια δίπλα στην άλλη με πίστη στο κοινό τους μέλλον. Και όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ «Η συμφωνία στέλνει το ισχυρό μήνυμα ότι η Ευρώπη είναι μια δύναμη που αναλαμβάνει δράση».

Δεν είναι μόνο τα 750 δισεκατομμύρια του συνολικού πακέτου. Ούτε τα 72 δις που η Ελλάδα εξασφάλισε ως σημαντική στήριξη της οικονομίας της. Πρόκειται για κάτι πολύ βαθύτερο σε επίπεδο θεσμών και κανόνων συνύπαρξης των λαών της Ευρώπης. Και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη: Στο θέμα της διακυβέρνησης, η συμφωνία προβλέπει μια σύνθετη διαδικασία έγκρισης και εποπτείας της διάθεσης των πόρων. Στο πλαίσιο της προσπάθειας  να ικανοποιήσει τους Ολλανδούς και τους συμμάχους τους, που απαιτούσαν να έχουν δικαίωμα βέτο. Σύμφωνα με τη διαδικασία αυτή, ακόμη και αν μόνο μια χώρα θεωρήσει ότι το εθνικό σχέδιο κάποιας άλλης έχει ενδείξεις ότι αποκλίνει από τις προϋποθέσεις χορήγησης των κονδυλίων και τους στόχους που έχουν τεθεί από την ΕΕ, τότε θα μπορεί να παραπέμψει το θέμα στο επόμενο Συμβούλιο Κορυφής.

Και οι πόροι δεν θα εκταμιεύονται έως ότου το Συμβούλιο «θα έχει συζητήσει αποφασιστικά το θέμα», αλλά εντός περιόδου τριών μηνών από το αίτημα της Κομισιόν προς την Επιτροπή.

Κι αν τα παραπάνω μοιάζουν σε κάποιον ασφυκτικές δεσμεύσεις, αποτελούν στην πραγματικότητα απαραίτητες προϋποθέσεις για ένα πρωτοποριακό ευρωπαϊκό κράτος δικαίου. Έναν υπερεθνικό συνασπισμό που αποτελεί θεματοφύλακα της δημοκρατίας, του πολιτισμού και της εμπιστοσύνης για την ανθρωπότητα.

Οι «27» ξόδεψαν πάνω από 100 ώρες συζήτησης και συγκρούσεων για να συμφωνήσουν. Στέλνοντας ένα «παιδαγωγικό» μήνυμα σε διάφορες κοινωνικές ομάδες που βρίσκονται ακόμα σε περίοδο «μέλιτος» με τη φαντασίωση. Σε όλες αυτές τις «απαισιόδοξες» μάζες των Ευρωπαίων που καμιά φορά, θυμίζουν απατημένες συζύγους που παραδίνονται στην «απόδραση» με κάποιο επικίνδυνο λαϊκιστή «εραστή»…

Ο κόσμος μας, η πολιτική μας, η καθημερινότητά μας έχει ανάγκη από περισσότερη εμπιστοσύνη. Η εθνική μας υπόσταση αλλά και το ευρωπαϊκό μας μέλλον ακόμα περισσότερο, προϋποθέτουν πίστη σε αξίες αλληλεγγύης και αμοιβαιότητας. Και μόνο δια των μεγάλων θεσμικών συμφωνιών μπορεί να προκύψει η άρση της καχυποψίας εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών.

Όσοι εν τω μεταξύ, ξέρουν τις κοινωνικές προεκτάσεις του μηδενισμού, καταλαβαίνουν ότι μεταφράζεται σε βία, σε εθνικισμό, ρατσισμό και παραίτηση. Και το μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης είναι αυτό που δημιουργεί τους τεράστιους κινδύνους για τις επιφαινόμενες καταστροφικές ρήξεις του μέλλοντος. 

Υπάρχει βέβαια και κάτι που δεν εξασφαλίστηκε σε αυτή τη Σύνοδο, άνοιξε όμως τον δρόμο για μία νέα επιβολή αρχών στις επόμενες. Στη συμφωνία προβλέπεται  η διασύνδεση των κονδυλίων με τον σεβασμό των ευρωπαϊκών αρχών και του δικαίου μέσα από μια ασαφή διατύπωση για το κράτος δικαίου. Αναφέρεται συγκεκριμένα ότι «θα εισαχθεί ένα καθεστώς αιρεσιμότητας που θα προστατεύει τον προϋπολογισμό και το Next Generation EU», με την Κομισιόν να προτείνει «μέτρα σε περίπτωση παραβιάσεων» τα οποία θα υιοθετούνται με ειδική πλειοψηφία του Συμβουλίου. Στην πράξη η ασαφής αυτή διατύπωση αποτελεί μια παραχώρηση προς τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Oρμπάν, που, με τη στήριξη κυρίως της Πολωνίας και της Σλοβενία, είχε αντιδράσει σθεναρά στις προηγούμενες προτάσεις του Σαρλ Μισέλ.

Η Ευρώπη είναι εδώ, όχι μόνο για να δίνει χρήματα αλλά και για να χτίζει την εμπιστοσύνη μεταξύ των πολιτών της. Και στο κάτω κάτω, πρέπει να ξέρουν οι απανταχού «γκρινιάρηδες» ότι δεν υπάρχει κανέναν άλλος τρόπος ευδοκίμησης εντός της Ευρώπης εκτός από την αισιοδοξία, την υπομονή και τις συνεχείς συμφωνίες των κοινών διεκδικήσεων…