Ένα βιβλίο ή μία απογραφή των κολοσσιαίων λαθών της Ουάσιγκτον;

«Το δωμάτιο όπου συνέβησαν όλα αυτά» θα έπρεπε μάλλον να είναι ο τίτλος του βιβλίου του Τζον Μπόλτον στην ελληνική μετάφραση. Δηλαδή το Οβάλ Γραφείο ή ο υπόγειος θάλαμος επιχειρήσεων του Λευκού Οίκου όπου όντως όλα συμβαίνουν on line και σε live μετάδοση.

Ωστόσο αν η ελίτ της Ουάσιγκτον έβαλε για άλλη μία φορά τα γέλια μαθαίνοντας πώς ο Ντόναλντ Τραμπ ρώτησε την Τερέζα Μέι αν η Μεγάλη Βρετανία ανήκει στην ομάδα των χωρών που διαθέτουν πυρηνικά όπλα, ο υπόλοιπος πλανήτης απλά τρομοκρατήθηκε από την εντυπωσιακή άγνοια και την επικίνδυνη αμάθεια του κατά τεκμήριο ισχυρότερου ανδρός του Πλανήτη. Είναι απλό. Ο επικεφαλής της αυτοκρατορίας δεν έχει το δικαίωμα να είναι αστοιχείωτος. Μπορούμε να το διατυπώσουμε και αλλιώς. Οι ΗΠΑ δεν έχουν το δικαίωμα να εκλέξουν ως πρόεδρο ένα επικίνδυνα αστοιχείωτο άτομο. Ωστόσο συνέβη.

Ο Τζον Μπόλτον δεν είναι κανένα μαθητούδι που ξεμύτισε από τις βιβλιοθήκες των Πανεπιστημίων της Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ. Ο Μπόλτον είναι η ενσάρκωση του «Ιέρακα» στην αμερικανική εκδοχή του από την πρώτη στιγμή που ενσωματώθηκε στον δημόσιο βίο της χώρας του. Συντηρητικός έως εκεί που δεν παίρνει άλλο, αντιευρωπαίος, αντιρώσος, αντικινέζος, διακινητής της άποψης περί απόλυτης στρατιωτικοποίησης της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Αυτός είναι ο Τζόν Μπόλτον. Ο άνθρωπος που θα εξαπέλυε πυραύλους κατά του Ιράν με την άνεση του ανθρώπου που παρακολουθεί ένα σημαντικό ματς αμερικανικού football στην μεγάλη τηλεόραση του σαλονιού του παρέα με τα εγγόνια του. Πολεμοχαρής, σκληρός, απίστευτα αμερικανοκεντρικός και  αντιπροοδευτικός εφ όλης της ύλης. Ο Τζ0ν Γουέιν στο State Department.

Όλα τα παραπάνω αναφέρονται για να μην  υπάρξει έστω και η παραμικρή υπόνοια για κάποια προσπάθεια «αγιοποίησης» του συμβούλου του αμερικανού προέδρου ο οποίος απλά «ξέρασε» όσα ήξερε από την πίκρα του μετά την άκομψη είναι η αλήθεια  αποπομπή του από τον Λευκό Οίκο.

Αν ο Τραμπ είναι απλά άκομψος λόγω αμάθειας και αμερικανικού μικροαστισμού που αγγίζει τα όρια της παθολογίας, ο Μπόλτον, ο σύμβουλός του σε θέματα ασφαλείας και εξωτερικής πολιτικής με σαφώς αναβαθμισμένες αρμοδιότητες έναντι του ιδίου του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, ήταν το πολεμοχαρές alter ego του. Ένα καταστροφικό δίδυμο για τις παγκόσμιες σχέσεις και τα διεθνή συστήματα εξισορρόπησης. Μέσα σε τρία χρόνια αυτοί οι δύο άνθρωποι, ο Τραμπ λόγω πλήρους ανικανότητας και ο Μπόλτον λόγω των πεποιθήσεων του ξήλωσαν όλες τις σταθερές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε ο μεταπολεμικός κόσμος μας.

Ως εκ τούτου το βιβλίο του Τζον Μπόλτον για το πρώην αφεντικό του δεν είναι ένα αλμανάκ στο οποίο εν είδη ανθολογίου αναφέρονται όλα τα «διαμάντια» και τα «μαργαριτάρια»  που εκστόμισε ο προβληματικός ένοικος του Λευκού Οίκου. Είναι το ημερολόγιο της αποσταθεροποίησης του Πλανήτη από το σύστημα που ανέλαβε την εξουσία στην Ουάσιγκτον το 2016.

Στις παραγράφους που διαδέχονται η μία την άλλη ο υπομονετικός αναγνώστης θα διαβάσει αστείες λεπτομέρειες όπως επί παραδείγματι το πώς ο Τραμπ μπέρδεψε τους τρείς ηγέτες των Βαλτικών χωρών με τα Βαλκάνια (αρχίζουν και τα δύο από Β) και πίστευε πως έρχονται από την πρώην Γιουγκοσλαβία. Μέχρις εδώ όλα καλά γιατί μιλάμε για απλή ανοησία, αμάθεια και ογκώδη άγνοια. Όμως σε κάποιο άλλο σημείο θα διαβάσει ο αναγνώστης πώς ο Τραμπ επέμενε, απευθυνόμενος στη Μέρκελ, πως η Ευρώπη είναι κάτι το εξαιρετικά αρνητικό, κάτι το πολύ κακό σαν την Κίνα στο μικρότερό της. Μιλούσε πολύ σοβαρά και η Μέρκελ τον άκουγε με μεγάλη προσοχή γιατί δεν μπορούσε να πιστέψει στα αυτιά της. Προσέξτε. Μιλάμε ότι ο Τραμπ σε αντίθεση με τους αμερικανούς συντηρητικούς πιστεύει πώς το ΝΑΤΟ είναι ότι χειρότερο έχει συμβεί και προφανώς δεν αναφέρεται στην οικονομική πλευρά του θέματος. Μήπως ωστόσο ενστερνίζεται αμάσητα τα επιχειρήματα του Πούτιν ή του προέδρου της Κίνας ή ακόμη και του επιστήθιου φίλου του Ταγίπ Εντογάν; Δεν είναι δηλαδή ένα λάθος  που σε κάνει να χαμογελάς όπως η εκφρασμένη σε όλους τους τόνους πεποίθηση του αμερικανού προέδρου πώς η Φινλανδία ανήκει στην Ρωσία.

Μήπως τελικά η αποσταθεροποίηση των συστημάτων που διατηρούσαν τις ισορροπίες στον Πλανήτη είναι προϊόν μίας εκούσιας (λόγω ανοησίας ενδεχομένως) και περισσότερο συλλογικής επιχείρησης που εκπορεύθηκε από συγκεκριμένα κέντρα εξουσίας στα οποία ανήκει και ο Μπόλτον, πριν κινητοποιηθούν οι θεσμοί στις ΗΠΑ και αποκαταστήσουν σε κάποιο βαθμό τα εσωτερικά ρήγματα;

Ο αναγνώστης θα συναντήσει πολλές φορές το όνομα του Ερντογάν. Να το ξαναπούμε διότι ο Μπόλτον θέλει να το αγνοεί. Ο Τραμπ, πριν ακόμη γνωρίσει προσωπικά τον Ερντογάν ανέπτυξε οικονομική δραστηριότητα στην Τουρκία κυρίως στον οικοδομικό κλάδο και το real estate. Ο άνθρωπος του στην Κωνσταντινούπολη πριν εμφανιστεί στον ορίζοντα ο ισλαμιστής πρόεδρος ήταν ο γαμπρός του ισχυρότερου τότε ανδρός στην Τουρκίας, του Ντοάν, του εκδότη της Χουριέτ και της Μιλιέτ, του ανθρώπου που διοικούσε κάποιο διάστημα την Τουρκία με ένα νεύμα του. Ήταν ο γαμπρός του, ένας άσημος αλλά ταλαντούχος προικοθήρας, ένας άγνωστος αλλά δραστήριος παράγων που έβαλε τον Τρaμπ στο παιγνίδι και του γνώρισε τον Ερντογάν. Μιλάμε δηλαδή για μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που κρύβονται πίσω από το πολιτικό ειδύλλιο Τρaμπ – Ερντογάν. Για την ιστορία, ο Όμιλος Ντοάν εξαφανίστηκε και τον αγόρασε ένας κατασκευαστής ,προσωπικός φίλος του γαμπρού του Ερντογάν, του σημερινού Υπουργού Οικονομικών της Τουρκίας.

Το βιβλίο του Μπόλτον είναι η απόδειξη για υπαρκτή και  κυριαρχούσα συμπτωματολογία στην Ουάσιγκτον που οδήγησε στην παρακμή των ΗΠΑ και την αποσταθεροποίηση των διεθνών συστημάτων. Είναι μία μαγνητική τομογραφία του συστήματος εξουσίας που αρχής γενομένης από τον Τζoρτζ Μπους Τζούνιορ ακολούθησε μία πορεία εσωτερικής αποσύνθεσης μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η οποία ακούμπησε και πολλές πτυχές της προεδρίας Ομπάμα όσο και να προσπάθησε ο ίδιος να ανατρέψει κάποια πράγματα που αφορούν την στρατιωτικοποίηση της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ (νόμοι για την εσωτερική ασφάλεια, ενοποίηση των υπηρεσιών ασφαλείας, νόμοι περί τρομοκρατίας κλπ).

Από την αποπομπή προ οκταμήνου του Μπόλτον μέχρι την έκδοση του βιβλίου παρεμβλήθηκαν δύο γεγονότα με καταλυτικές επιδράσεις. Η πανδημία και το κίνημα κατά του ρατσισμού. Και οι δύο αυτές εξελίξεις λειτούργησαν εξισορροπητικά ως προς το κέντρο εξουσίας στην Ουάσιγκτον και ως αρνητικός καταλύτης στην επιχείρηση του Τραμπ να διατηρήσει την εξουσία μέσω των προεδρικών εκλογών του επόμενου Νοεμβρίου. Ενδεχομένως το βιβλίο του Μπόλτον να είναι το τρίτο χαστούκι που θα υπονομεύσει την πορεία του Τραμπισμού και εντός της οικογένειας των Συντηρητικών – Ρεπουμπλικανών των ΗΠΑ. Ακόμη και αυτοί δεν μπορούν να αντέξουν τέτοια επίπεδα ανοησίας.