«Το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς προφανώς και (δεν) ισχύει»

→ «Εκείνο που διακρίνει την Αριστερά είναι οι αρχές και οι αξίες της. Η εντιμότητα και το ήθος. Η ανιδιοτέλεια και η αλληλεγγύη. Το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς προφανώς και ισχύει. Μόνο που αυτό δεν συνοδεύει αναγκαστικά όποιον δηλώνει αριστερός, ως σφραγίδα δωρεάς. Υποστηρίζεται και αναδεικνύεται κάθε στιγμή και σε κάθε πράξη. (...) Δεν πρέπει επίσης να μας διαφεύγει ότι η αισθητική των λόγων και των πράξεών μας είναι η εξωτερική έκφραση του ήθους που περικλείει η ιδεολογία μας».

Η φράση του τίτλου είναι από το παραπάνω απόσπασμα, με την προσθήκη μιας μικρής λεξούλας (δεν). Είναι ένα απόσπασμα από το εκτενές κείμενο 8 μελών του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ που δημοσιεύθηκε την Τρίτη 23 Ιουνίου. Το υπογράφουν οι Σπύρος Δανέλλης, Θανάσης Θεοχαρόπουλος, Αντώνης Λιάκος, Νίκος Μουζέλης, Νίκος Μπίστης, Παναγιώτης Παναγιώτου, Δημήτρης Χαλαζωνίτης και Δημήτρης Χατζησωκράτης.

Eναλλακτικά, ο τίτλος θα ήταν: «Το μαγαζί βγάζει λεφτά, πολλά λεφτά...» Γιατί μόλις μία μέρα πριν, τη Δευτέρα, είχαν κυκλοφορήσει οι ηχογραφημένοι διάλογοι Παππά - Μιωνή. Ακολουθεί ένα άλλο απόσπασμα, από τα λόγια του πρώην υπουργού Επικρατείας στις συνομιλίες του με τον επιχειρηματία που καταγγέλλει ότι τον εκβίαζαν.

→ «Ξέρω, καταλαβαίνω, οσμίζομαι, μαθαίνω, ότι κάποιοι βγάζουν λεφτά. Λεφτά… Πολλά λεφτά, δεν μιλάμε τώρα για… βγάζουνε λεφτά!… Και αυτό μπορούμε να κάνουμε ότι δεν το είδαμε. Το “no go” είναι όταν η ατζέντα τους κάμπτει την ατζέντα του μαγαζιού… εκεί δεν είναι… δεν υπάρχει δηλαδή έτερο… Μεγάλε, εάν κρίνουμε ότι το μαγαζί το βοηθάς, μπορείς να είσαι εδώ και να κάνεις και το outsourcing το δικό σου, ας πούμε. Κατάλαβες; Ναι, αλλά το να έρθεις και να βάλεις στο μαγαζί μας ατζέντα που δεν έχουμε επιλέξει, η οποία μας δημιουργεί και δυσκολίες… ε, όχι ρε! Κάτσε ρε!»

Πώς φαίνονται σε κάποιον, στον οποιονδήποτε, τα δύο αυτά αποσπάσματα το ένα δίπλα στο άλλο; Το δεύτερο είναι από την πραγματικότητα. Το πρώτo μοιάζει με έκθεση ιδεών σαν κι αυτές που καταγγέλλουμε πως υποχρεώνουν τα παιδιά να γράφουν στις Πανελλήνιες, φράσεις κενές νοήματος με κοσμητικά επίθετα και καλολογικά στοιχεία.

Δεν έχει να κάνει με το ποιο κόμμα υποστηρίζει και ψηφίζει ο καθένας. Προκύπτει η απορία: κανείς δεν βρήκε να πει κάτι ακόμα, ή κάτι άλλο, σε μια τέτοια συγκυρία; Ο κόσμος των ιδεών και ο κόσμος των πραγμάτων φαίνεται πως δεν συναντιούνται.

Κάπως έτσι, έρχεται ξανά στο προσκήνιο η συζήτηση περί ηθικού πλεονεκτήματος. Μια χρήσιμη συζήτηση, που μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση του παρελθόντος, διδακτική και για το μέλλον. Δεν υπάρχουν ηθικά πλεονεκτήματα σε κόμματα, συλλογικότητες, χώρους, ιδέες. Η ηθική, η σχέση μας με το καλό και το κακό, είναι ατομική υπόθεση, αλλιώς γινόμαστε ηθικολόγοι, ιεροκήρυκες, δικαστές. Το να νομίζουμε ότι μπορούμε να αντλούμε a priori ηθική υπεροχή από κάτι έξω από εμάς είναι πλάνη. Πλάνη, ή πονηρία. Η επίκληση του «ηθικού πλεονεκτήματος» τα προηγούμενα χρόνια εξυπηρέτησε ένα σύνθημα που άνοιγε τον δρόμο για την εξουσία, έγινε υπερασπιστική γραμμή που δικαίωνε κάθε τι που χρειαζόταν δικαίωση, χρησιμοποιήθηκε για να σπιλώσει πολιτικούς αντιπλάλους, πάνω εκεί τελικά χτίστηκαν καριέρες και έγιναν δουλειές. Όταν νομίζεις ότι στέκεσαι στην καλή πλευρά της ιστορίας, όλα επιτρέπονται. Έπειτα έρχεται η πραγματικότητα και το κάνει όλο αυτό να μοιάζει με κακό αστείο. Όταν ακούμε live τον κορυφαίο υπουργό και στενότερο συνομιλητή του Αλέξη Τσίπρα να μιλάει για τα πολλά λεφτά που έβγαιναν από το μαγαζί και το παραμάγαζο της εξουσίας, για παραδικαστικά κυκλώματα στο εσωτερικό της κυβέρνησης Σύριζα, η φράση «εκείνο που διακρίνει την Αριστερά είναι οι αρχές και οι αξίες της», αναφερόμενη ρητά στην κυβερνώσα Αριστερά των προηγούμενων χρόνων, τι σημαίνει;

Θα περίμενε κανείς το αντίθετο. Γιατί λοιπόν δεν βγαίνουν κάποιοι από όσους υποστηρίζουν το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κάτι να πουν; Συντάσσονται με το ύφος, το ήθος και την αισθητική του πρώην υπουργού Επικρατείας; Τους αφορά το ερώτημα αν ο πρωθυπουργός γνώριζε; Κι έπειτα, λίγες μέρες πριν ήρθαν στο φως κι άλλες αποκαλύψεις σχετικά με την ύπαρξη παρακράτους του Π. Καμμένου (και της συζύγου του). Η απάντηση της ηγεσίας του Σύριζα είναι πως ο Αλέξης Τσίπρας ενημερώθηκε από τον τότε αρχηγό της ΕΥΠ και έστειλε την υπόθεση στη Δικαιοσύνη. Άρα γνώριζε και παρόλα αυτά συνέχισε να συγκυβερνά με τους ΑΝΕΛ για τρία ακόμα χρόνια. Σιγή και για αυτό.

Οι υποθέσεις αυτές εκθέτουν τους κυβερνώντες, όχι κάποια περιφερειακά στελέχη. Κι έπειτα, όλη αυτή η ισοπεδωτική, επιθετική ρητορική όλων των προηγούμενων χρόνων, για τους «διεφθαρμένους άλλους», για τη διαπλοκή του παλιού συστήματος εξουσίας, όταν σε ένα παράλληλο σύμπαν συνέβαιναν όσα τώρα έρχονται στο φως της δημοσιότητας, πώς δικαιολογείται; Γιατί μιλάμε ακόμα για «αρχές», «εντιμότητα», «ανιδιοτέλεια»;

Η πολιτική και η διακυβέρνηση δεν είναι ιδέες, δεν είναι προθέσεις, μέσα για την εξυπηρέτηση σκοπών. Οι ηχογραφημένοι διάλογοι δείχνουν πώς αντιλαμβανόταν η κυβέρνηση Σύριζα την εξουσία. Και κάτι παραπάνω. Περιγράφουν ένα πρωτοφανές σύστημα εξουσίας που εκβίαζε για να βγάζει «λεφτά, πολλά λεφτά», που χρησιμοποιούσε τη δικαιοσύνη για να εξυπηρετεί συμφέροντα και «προσωπικές ατζέντες», «μαφιόζικες» πρακτικές. Τα στοιχεία μιλούν για συγκεκριμένα πρόσωπα, ημερομηνίες, γεγονότα. Για αυτό και ο πλήρης φάκελος με τις καταγγελίες Μιωνή και το ηλεκτρονικό αρχείο της συνομιλίας του επιχειρηματία με τον πρώην υπουργό Επικρατείας και νυν βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκο Παππά, στάλθηκε από την Προανακριτική στην Εισαγγελία για να διερευνηθεί σε ποιο βαθμό προκύπτουν αξιόποινες πράξεις. Όπως και να ’χει, πολιτικά όλο αυτό είναι βαρύ και ασήκωτο. 

Όμως, μερικές φορές νομίζεις ότι δεν φτάνουν αυτά στα αυτιά του κόσμου της Αριστεράς, δηλαδή του κόσμου του Σύριζα... Είναι τόσο προστατευμένοι στο μιντιακό τους μικρόκοσμο, που προσλαμβάνουν μια άλλη εικόνα των πραγμάτων; Είναι η ιδεολογία που τυφλώνει; Είναι η γεύση της εξουσίας που ήταν γλυκιά; Ο σκοπός που αγιάζει τα μέσα; Οι αγαθές προθέσεις; Πώς να εξηγήσουμε ότι δεν βγαίνει κανείς να υπερασπιστεί αυτό το άλλο ήθος της Αριστεράς, που ακόμα και τώρα, στην πιο στρεβλή συγκυρία, συνεχίζουν να το επικαλούνται οι διανοούμενοι και πολιτευτές του ΣΥΡΙΖΑ;