Τις τελευταίες μέρες είχα την ευκαιρία να μιλήσω με πολύ κόσμο. Οι εκλογές το έχουν αυτό αν τις κάνεις όπως εμείς στους δρόμους και στις γειτονιές. Στην Περαία στα ανατολικά της Θεσσαλονίκης είχα μια από αυτές τις συζητήσεις που σε αφήνουν χωρίς επιχείρημα. Όπου ο λόγος σου βουβαίνεται και αναγκάζεσαι να ξανασκεφτείς όλα όσα προτείνεις, όχι γιατί κατ’ ανάγκην έχεις λάθος, αλλά γιατί και σωστά να είναι όσα λες σου φαίνονται λίγα και ανεπαρκή μπροστά στο αδιέξοδο του άλλου.
Ο άνθρωπος που μίλησα είναι άνεργος και είναι δέκα χρόνια μικρότερός μου, 44 χρονών. Πατέρας δύο παιδιών με άνεργη γυναίκα, ήταν αρχιτεχνίτης σε εργοστάσιο κατασκευής εξαρτημάτων για ασανσέρ που έκλεισε και άφησε 52 ανέργους. Δούλευε όπως μου είπε από 13 χρονών. Στην αρχή κουλούρια, μετά λαϊκές και όταν μεγάλωσε τεχνίτης και μετά αρχιτεχνίτης σε εργοστάσιο. Τώρα ψάχνει να κάνει ο,τιδήποτε από περιστασιακά μεροκάματα (ακόμα και καταδύσεις!) μέχρι δουλειά στην Αφρική, στη Νιγηρία ή στην Κένυα. Δεν ψέγει τον επιχειρηματία, μου είπε «καλός άνθρωπος ήταν και βρέθηκε σε αδιέξοδο κι αυτός». Περιέγραφε την ανυπόφορη κατάστασή του χωρίς οργή, με έναν ήρεμο πραγματισμό. Στο προφανές ερώτημα «πώς ζεις;» μου απάντησε ότι πέρα από τα περιστασιακά μικροποσά που βγάζει εξαρτάται από ένα μικρό κρατικό επίδομα και τη βοήθεια του καρκινοπαθή πατέρα του.
Μόνη του λύση να δημιουργηθούν επενδύσεις στον παραγωγικό τομέα. Με την έννοια αυτή όλα όσα λέω όλα αυτά τα χρόνια, όλα όσα λέει η Δράση, χαμηλή φορολογία, ενθάρρυνση επιχειρηματικότητας, περιορισμός γραφειοκρατίας και διαφθοράς, σ’ αυτόν αναφέρονται κι αυτόν αφορούσαν, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο. Όταν μου είπε όμως την ιστορία του δεν μου έβγαινε να του μιλήσω για τίποτε από αυτά. Καλό κουράγιο του είπα μόνο την ώρα που χωρίζαμε.
Εμπειρία δεύτερη. Στην αγορά της Καλλιθέας πουλά είδη μαναβικής ένας σχεδόν συνομήλικός μου. Είναι 52 χρονών φαίνεται όμως 60 γιατί η υγεία του δεν είναι καλή. Δουλεύει κι αυτός βιοπαλαιστής από μικρός, 35 χρόνια και όταν του έπιασα συζήτηση για τον ΟΑΕΕ και την πρότασή μας να γίνει ανταποδοτικός –για να πάψει να πνίγει τις 370 χιλιάδες που του χρωστούν και αποκλείεται να πληρώσουν- μου είπε κάτι που με σόκαρε.
Δεν με αφορά αυτό, μου λέει. «Με τη σύνταξη στα 66 ή τα 67 και την κατάσταση της υγείας μου εγώ δεν θα πάρω ποτέ σύνταξη. Έχω ζάχαρο και μια καρδιοπάθεια και ο συνδυασμός είναι τέτοιος που είναι μάλλον απίθανο να ζήσω παραπάνω από δέκα χρόνια ακόμα». Κι αυτός, όπως κι ο πρώτος, μιλούσε χωρίς οργή, χωρίς θυμό, με έναν ήρεμο πραγματισμό. Μου έλεγε απλώς πως έχουν τα πράγματα.
Κι εκεί άφησα την πρόταση στη μέση. Αν και έχει και λογική κι απήχηση για όλους τους επαγγελματίες και μικρούς επιχειρηματίες η ανταποδοτικότητα, δεν μου έβγαινε να του μιλήσω για πολιτική όταν η πολιτική έχει τόση δυσκολία να περιλάβει περιπτώσεις σαν και τη δική του στο λογαριασμό.
Στο Άργος την μεθεπόμενη μέρα έπεσα σε μια άλλη ιστορία, από την άλλη πλευρά του φεγγαριού. Κουβεντιάζοντας με μια παρέα ηλικιωμένων, από αυτούς που παρακολουθούν τα πάντα που συμβαίνουν γύρω τους, ανακάλυψα άλλη μια φουρνιά πρόωρων συντεχνιακών συνταξιοδοτήσεων. Υπάλληλοι σε γραφείο του τοπικού ΕΟΤ με προέλευση από τον ΟΣΕ. Κανείς δεν καταλαβαίνει τι ακριβώς κάνουν. Συνταξιοδοτήθηκαν κάποιοι από αυτούς πριν λίγο καιρό στα 52. Να ζήσουν κι αυτοί καλά κι …
Τελευταία ιστορία, χθεσινή. Ο Σταύρος Θεοδωράκης συγκρούστηκε με τον καθηγητή Κρεμαστινό στη Ρόδο που τον κατηγορούσε για το που βρίσκει τα χρήματα για την εκλογική του εκστρατεία και απαντώντας έφερε στο προσκήνιο τα δάνεια των κομμάτων. Τα μέσα το αναπαρήγαγαν κι εγώ -έχοντας από το 2011 κυνηγήσει την υπόθεση με επιμονή «μπουλντόγκ»- του ζήτησα με δήλωσή μου να μην μείνει σε περιστασιακές αναφορές αλλά να το αναδείξει. Γιατί δεν μπορεί τα δύο κυβερνητικά κόμματα να παίρνουν δεκάδες εκατομμύρια νέα δανεικά κι αγύριστα εις βάρος του φορολογούμενου την ώρα που ο κόσμος υποφέρει κι όσοι είμαστε στην αντιπολίτευση να μην τολμάμε να συγκρουστούμε μαζί τους.
Τελικό συμπέρασμα. Το δίλημμα αυτών των εκλογών δεν είναι ΝΔ ή ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι μνημόνιο ή αντιμνημόνιο, δεν είναι ευρώ ή δραχμή. Το πραγματικό δίλημμα είναι αν θα ζήσει ο παραγωγικός τομέας ή το πελατειακό κράτος. Χρήματα δεν υπάρχουν για να επιβιώσουν και τα δύο. Και το δίλημμα δεν είναι μόνο ρητορικό. Είναι, αν το σκεφτείτε λίγο, πολύ πραγματικό…
30°
