Όσα παίρνει η υστερία της «πολιτικής ορθότητας»

Είναι φαίνεται η μοίρα πολλών δικαιολογημένων και απολύτως λογικών διαμαρτυριών να εκφυλίζονται σε ρεσιτάλ υστερικού παραλογισμού. Στο παρελθόν αυτό συνέβαινε σε βάθος χρόνου και έτσι πριν τον εκφυλισμό υπήρχε χρόνος για σοβαρή συζήτηση. Στην εποχή της άμεσης (χωρίς την απαίτηση ή την ικανότητα οποιασδήποτε σκέψης) αντίδρασης, ο χρόνος που απαιτείται για να ακουστούν οι φωνές και να αναληφθούν οι πρωτοβουλίες που θα αποπειραθούν να μετατρέψουν ένα σοβαρό κίνημα σε παρωδία, κυμαίνεται από ώρες σε λίγες μέρες. Το είδαμε με το #metoo το βλέπουμε και με το #blacklivesmatter.

Δεν μιλάω για τους χαβαλέδες χουλιγκάνους που συμμετέχουν στις διαμαρτυρίες για να διασκεδάσουν την ανία τους και γκρεμίζουν αγάλματα του Κολόμβου (της αιτίας της ίδιας τους της ύπαρξης δηλαδή), ούτε για κακομαθημένους που πιστεύουν ότι το πιο σημαντικό στην ιστορία του Τσόρτσιλ είναι το αν ήταν ρατσιστής ή όχι. Δεν μιλάω για τους γραφικούς που μαζεύουν υπογραφές προκειμένου να κατέβει το άγαλμα του Γκάντι που έχει στηθεί στο Λέστερ «επειδή ήταν ρατσιστής με τους μαύρους» και ούτε γι’ αυτούς που αργά ή γρήγορα θα ισχυριστούν ότι ο Λίνκολν ήταν πατρόνας της Κου Κλουξ Κλαν επειδή δεν είχε μαύρους στην κυβέρνησή του. Δεν μιλάω καν για τους σελέμπριτιζ που για άλλη μια φορά προσπαθούν να παραστήσουν τους ευαίσθητους προκειμένου να ικανοποιήσουν το κοινό τους με τον συνήθη, ανακατευτικό για το στομάχι, τρόπο. 

Μιλάω για τους εκπροσώπους οργανισμών και επιχειρήσεων που υποτίθεται πως είναι κάπως πιο σοβαροί από τους χαβαλέδες, τους γραφικούς και τους επαγγελματίες υποκριτές. Για εκπροσώπους οργανισμών και επιχειρήσεων όπως το HBO που αποσύρει προσωρινά το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» από την πλατφόρμα του με σκοπό να το επαναφέρει με ειδική επεξήγηση επειδή παρουσιάζει τη δουλεία ως μια απολύτως αποδεκτή καθημερινότητα (δηλαδή ακριβώς όπως θεωρείτο στην εποχή και τον τόπο που διαδραματίζεται). Ή το ΒΒC το οποίο αφαίρεσε από τον κατάλογο της streaming υπηρεσίας του ένα επεισόδιο του «Fawlty Towers» επειδή ακούγεται η λέξη «νέγρος». Το ότι η λέξη ακούγεται (από ένα ραμολί πρώην στρατιωτικό) με σκοπό τη γελοιοποίηση όσων τη χρησιμοποιούν φαίνεται πως δεν είχε καμία σημασία και αποδεικνύει πόσο αρτηριοσκληρωτικοί και ηλίθιοι είναι οι απόστολοι της πολιτικής ορθότητας.

Τόσο ώστε να κατεβάζουν ένα έργο τέχνης που κοροϊδεύει τον ρατσισμό επειδή το κάνει (λες και υπάρχουν πολλοί τρόποι) χρησιμοποιώντας και γελοιοποιώντας τον χαρακτήρα ενός ρατσιστή.

Προφανώς (ειδικά σε περιπτώσεις εταιρειών όπως το HBO) οι αποφάσεις αυτού του τύπου δεν έχουν σε τίποτα να κάνουν με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα πάντα να κάνουν με την εκμετάλλευση των ευαισθησιών της πελατείας (αν η AT&T, στην οποία ανήκει το HBO, έδινε έστω και μια δεκάρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα θα ξεκινούσε με κάτι που την αφορά άμεσα: τα ανθρώπινα δικαιώματα των εργατών στα sweatshops στα οποία κατασκευάζονται τα κινητά που προσφέρει στους πελάτες της).

Αλλά ακόμα κι αυτό δεν θα ήταν από μόνο του κακό (το αποτέλεσμα έχει συνήθως πολύ μεγαλύτερη αξία από το κίνητρο) αν το αποτέλεσμα δεν ήταν η γραφικοποίηση μιας πολύ σοβαρής υπόθεσης και η εδραίωση της πεποίθησης ότι η λογική πρέπει να υποχωρεί στην υστερία.

Γιατί το να κατεβάζεις το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» προκειμένου να το ανεβάσεις συνοδευόμενο από κάτι (Σήμανση; Εισαγωγικό λογίδριο;) που θα εξηγεί ότι η δουλεία είναι κακό πράγμα, ή ένα επεισόδιο του «Fawlty Towers» επειδή οι δημιουργοί χρησιμοποιούν τον χαρακτήρα ενός ρατσιστή για να κοροϊδέψουν τον ρατσισμό, σημαίνει (και με δεδομένο ότι βασικό συστατικό της κωμωδίας και της σάτιρας είναι η χρήση χαρακτήρων-συμβόλων) ότι θα πρέπει κωμωδία και σάτιρα να εξαφανιστούν εντελώς.

Εναλλακτικά θα πρέπει κάθε αστείο να συνοδεύεται από ένα επεξηγηματικό κείμενο του τύπου: Το μιούζικαλ «Η Άνοιξη του Χίτλερ» που ανεβάζουν οι ήρωες του μιούζικαλ «Οι Παραγωγοί» σε καμιά περίπτωση δεν εξυμνεί ή εξωραΐζει τον ναζισμό, ο οποίος είναι μια κατάρα για την ανθρωπότητα». Κι επειδή δεν ξέρουμε αν κάποιος έχει δει την ταινία από την αρχή της, το μήνυμα αυτό θα πρέπει να εμφανίζεται κάθε φορά που υπάρχει σχετική αναφορά.

Και μια που μιλάμε για τον ρατσισμό, φαντάζομαι καταλαβαίνετε τι πρέπει να γίνει με ταινίες όπως το «Γάμος αλά Ελληνικά» που γελοιοποιεί τους ελληνικής καταγωγής Αμερικάνους, όπως το «Πάρτι» με τον αφελή Ινδό για πρωταγωνιστή, ή όπως όλες τις ταινίες της σειράς «Ροζ Πάνθηρας» με τον ηλίθιο γάλλο επιθεωρητή Κλουζό (η οποία θα πρέπει οπωσδήποτε να συνοδεύεται από σήμανση σύμφωνα με την οποία «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΓΑΛΛΟΙ ΗΛΙΘΙΟΙ»).

Αλλά δεν είναι μόνο η κωμωδία. Τι έχετε να πείτε άραγε για το ρατσιστικό παραλήρημα που ακούει στο όνομα «Ο Νονός» που (όπως σχεδόν όλες οι γκανκστερικές ταινίες) ταυτίζει τους αμερικάνους ιταλικής καταγωγής με τη Μαφία;

Και φαντάζομαι πως καταλαβαίνετε πως, αν κάποιος γυρίσει ποτέ ταινία με θέμα την κατασκευή της Ακρόπολης, καλό είναι να αποφύγει να δείξει το πόσο φυσική ήταν η παρουσία δούλων στην αθηναϊκή καθημερινότητα της εποχής.

Αλλά γιατί να περιοριστούμε στον ρατσισμό; Δεν είναι άλλωστε το μοναδικό πρόβλημα των κοινωνιών μας. Γιατί να μην κοιτάξουμε και το θέμα αυτοδικίας; Βέβαια αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να κατέβει το 99% των περιπετειών και όταν ξανανέβουν σε κάθε σκηνή βίας να προβάλλεται ένα μήνυμα που θα εξηγεί γιατί η αυτοδικία είναι καταδικαστέα, αλλά δεν βλέπω τον λόγο αυτό να μη γίνει. Χάνονται πολλές χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο από την αυτοδικία. 

Νομίζω πως δεν χρειάζεται να συνεχίζω για να συμφωνήσουμε πως το μονοπάτι του κανακέματος της υστερίας δεν είναι μόνο υποκριτικό και γελοίο, αλλά και τρομερά επικίνδυνο. Γιατί όσο υποκύπτεις στην υστερία, όσο υποκύπτεις στα άκρα, τόσο τα κανονικοποιείς και τους δίνεις δύναμη. Και όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει όταν τα άκρα αποκτούν δύναμη. Και μπράβο μας.

Υ.Γ.: Διατυπώθηκε η άποψη ότι δεν πρέπει να εκφράζουμε την ενόχλησή μας για το ΗΒΟ αφού πρόκειται για μια ιδιωτική εταιρεία η οποία είναι ελεύθερη να αποφασίσει τι θα κάνει με το περιεχόμενο της πλατφόρμας της χωρίς να μας δώσει λογαριασμό. Η άποψη αυτή φαίνεται να ξεχνάει πως όσο ελεύθερο είναι το HBO να αποφασίσει, άλλο τόσο ελεύθεροι είμαστε κι εμείς να κρίνουμε την απόφαση αυτή.