Ίσως να με θυμάστε. Είμαι ο Γιώργος, που έχω ταξιδέψει τόσες και τόσες φορές με τα τρένα σας. Αγαπώ, βλέπετε, ιδιαίτερα το συγκεκριμένο μέσο μεταφοράς. Ίσως φταίει εκείνο το ηλεκτρικό τρενάκι που είχα μικρός ή ίσως ευθύνεται ο θείος μου ο Θόδωρος που ήταν σταθμάρχης και με άφηνε να φοράω το καπέλο του. Το βέβαιο είναι ότι έχω περάσει πολλές αξέχαστες στιγμές μέσα στα βαγόνια. Οι περισσότερες ωραίες. Υπάρχουν βέβαια και οι άσχημες.
Για παράδειγμα δεν θα ξεχάσω ποτέ το πρώτο μου ταξίδι για την Θεσσαλονίκη, πριν από πολλά πολλά χρόνια. Το τρένο ήταν ασφυκτικά γεμάτο και έτσι εγώ, άμαθος έφηβος, στριμώχτηκα έξω από την πλημμυρισμένη τουαλέτα του βαγονιού, παλεύοντας να αποφύγω τα διάφορα ύποπτα υγρά που μετακινούνταν σε κάθε στροφή. Με αποζημίωσε όμως, το ξημέρωμα, η θέα του επίσης πλημμυρισμένου (από την βροχή ευτυχώς) μακεδονικού κάμπου, λίγο πριν το τρένο φτάσει με τρεις ή τέσσερις ώρες καθυστέρηση στον προορισμό του.
Δεν θα ξεχάσω και εκείνο το μακρύ ταξίδι στην παλιά γραμμή της Πελοποννήσου. Τι ωραία που ήταν. Το τρένο πήγαινε με ταχύτητα ποδηλάτου και σταματούσε σε κάθε σχεδόν χωριό όπου χαρωποί Πελοποννήσιοι ανέβαιναν και μας πουλούσαν αλλοιωμένες τυρόπιτες. Και πάλι όμως σε αποζημίωνε η θέα. Το λιτό μοραΐτικο τοπίο που έφευγε –υπερβολικά- αργά, συνοδευόμενο από τον ράθυμο χτύπο των τροχών στις ράγες.
Άσε τότε που μας ήρθε με την Κ η τρελή ιδέα να ταξιδέψουμε με τρένο στην Κεντρική Ευρώπη… Η υπάλληλος στον γκισέ προσπάθησε να μας αποτρέψει. «Θα σας ληστέψουν στα σίγουρα», μας πληροφόρησε. Ξέχασε όμως να μας πει το σημαντικό: ότι στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, θα μας ζητήσουν φωτογραφίες ταυτότητας για την βίζα. Και ότι αν δεν είχαμε θα μας κατέβαζαν από το τρένο. Έτσι ακριβώς έγινε. Περάσαμε λοιπόν μια αξέχαστη νύχτα στον έρημο σταθμό της Γευγελής, με έναν Σκοπιανό φαντάρο με αμπέχονο και αυτόματο όπλο να μας επιτηρεί. Όμως και πάλι χαλάλι. Αρκεί να φέρω στο μυαλό μου την θέα της απέραντης Γιουγκοσλαβικής πεδιάδας, τον Δούναβη και τον Σάβο και όλη η ταλαιπωρία ξεχνιέται.
Θα παρατηρήσατε, καλοί μου φίλοι ΟΣΕ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ότι η λέξη «θέα» επανέρχεται συχνά στο κείμενό μου. Βλέπετε, είμαι ένας από τους -όχι λίγους- ρομαντικούς, οι οποίοι επιλέγουν να ταξιδέψουν σιδηροδρομικώς και για την θέα. Το τρένο, σε αντίθεση με το λεωφορείο που τρέχει σε μια πληκτική εθνική οδό, περνάει από ενδιαφέρουσες τοποθεσίες: Από βουνά, λαγκάδια, πολιτείες και χωριά. Έτσι, έχεις την δυνατότητα να χαζεύεις από τα παράθυρα, να ρεμβάζεις... Αρκεί βέβαια να υπάρχουν παράθυρα.
Έρχομαι λοιπόν στην ουσία της επιστολής μου. Την προηγούμενη εβδομάδα, που λες, ταξίδεψα για δουλειά στην Θεσσαλονίκη. Ο πηγαιμός ήταν χάρμα. Όμως στην επιστροφή, καθώς ετοιμαζόμουν να επιβιβαστώ, παρατήρησα ότι όλα τα βαγόνια του συρμού ήταν καλυμμένα με ένα εντυπωσιακό αυτοκόλλητο. Ήταν μια διαφήμιση της ΔΕΗ που απεικόνιζε ένα καταπράσινο οικοσύστημα με χελώνες, πάπιες, λαγουδάκια και άλλα ζώα του δάσους.
Το γιατί η ΔΕΗ αποφάσισε να διαφημιστεί με έναν τέτοιο τρόπο στα τρένα, είναι ένα ερώτημα που μάλλον θα μείνει αναπάντητο. Το πιο χαριτωμένο πάντως είναι ότι το αυτοκόλλητο κάλυπτε όχι μόνο το σώμα των βαγονιών μα και όλα τα τζάμια. Έτσι, όταν κάθισα στην θέση μου και έκανα να κοιτάξω έξω, είδα μόνο μια απαίσια θολούρα μαζί με την μούρη μου που καθρεφτιζόταν πάνω της. Όταν φτάσαμε μπαϊλντισμένοι στον Δομοκό όπου γίνεται η γνωστή στάση για την αλλαγή της μηχανής, βγήκα έξω και τι να δω: Ακριβώς στο τζάμι μου ήταν κολλημένη μια αγριόπαπια που πετούσε χαρωπή.
Το τρένο έκανε μόλις έξι ώρες να φτάσει (μισή παραπάνω από όσο έπρεπε). Εμένα όμως, παρά την καλή παρέα που μου κράτησε η αγριόπαπια, μου φάνηκε αιώνας. Και δεν ήμουν ο μόνος παράξενος μέσα στο τρένο. Και άλλοι είχαν ενοχληθεί από την έλλειψη ορατότητας. Συζητώντας δε με μια κυρία στο μπαρ, έμαθα ότι τα βαγόνια με το αυτοκόλλητο δρομολογούνται πλέον πολύ συχνά. Φτάνοντας στο σπίτι κάθισα και το έψαξα. Και κοίτα να δεις τι βρήκα: Τα πρακτικά του Διοικητικού Συμβουλίου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ που ενέκρινε τον τιμοκατάλογο μίσθωσης των συρμών για διαφημιστική προβολή. Ανάμεσα σε διάφορα βαρετά, λοιπόν, αναφέρεται ρητά ότι:
«Τα παράθυρα ντύνονται στο 1/3 του τζαμιού στην επάνω πλευρά ή περιμετρικά σαν κορνίζα (λιγότερο από το 1/3 του τζαμιού). Το ντύσιμο γίνεται με υλικό που δεν εμποδίζει τη θέα από μέσα. Το όνομα εξάλλου του υλικού που θα πρέπει να παρέχεται στην προσφορά του διαφημιστή είναι το “one way” – όρος που χρησιμοποιείται για το διαφημιστικό υλικό που χρησιμοποιείται στα μέσα μαζικής μεταφοράς και επιτρέπει την ορατότητα από μέσα προς τα έξω…».
Αγαπημένοι μου ΟΣΕ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ, θέλω να φανείτε γενναίοι. Ξέρω ότι είναι σκληρό να μαθαίνεις ότι κάποιος πρόδωσε την εμπιστοσύνη σου αλλά η αλήθεια είναι αυτή: Η ΔΕΗ αθέτησε την συμφωνία σας! Δεν τήρησε τους σαφέστατους όρους που είχατε θέσει και κάλυψε και τα 3/3 των παραθύρων με την διαφήμισή της. Επίσης, το υλικό που επέλεξε εμποδίζει πλήρως την θέα από μέσα προς τα έξω -άρα είναι “two ways” όπως θα έλεγε ένας διαφημιστής. Το αποτέλεσμα είναι ο επιβάτης να μην βλέπει τίποτα και το ταξίδι να το απολαμβάνουν μόνο οι πάπιες, οι χελώνες και τα λαγουδάκια της ΔΕΗ.
ΟΣΕ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ μου. Ξέρω ότι τελευταία προσπαθείτε να ανταποκριθείτε στις ανάγκες της εποχής. Εκτιμώ, για παράδειγμα, το ότι παρέχετε κάποια φτηνά ηλεκτρονικά εισιτήρια κι έτσι ο προνοητικός επιβάτης μπορεί να ταξιδέψει πολύ οικονομικά. Εκτιμώ ακόμη το γεγονός ότι επανέρχονται κάποιες γραμμές εξωτερικού (για Σκόπια-Βελιγράδι και για Σόφια). Επίσης, παρότι προσωπικά είμαι εναντίον της ιδιωτικοποίησης των σιδηροδρόμων, έχω καλή πίστη και είμαι έτοιμος να δεχτώ πως με την νέα μορφή της εταιρίας ούτε θα απολυθεί κόσμος, ούτε θα χειροτερέψουν οι συνθήκες των ταξιδιών.
Φτάνει βέβαια και εσείς να μας πείσετε ότι ενδιαφέρεστε για τους επιβάτες σας και δεν τους αντιμετωπίζετε σαν βαλίτσες που απλά πρέπει να μεταφερθούν από το ένα μέρος στο άλλο.
11°
